Primus

Primus – amerykańska grupa muzyczna wykonująca metal alternatywny z wpływami funky, heavy metalu i rocka. Twórczość Primusa charakteryzują humorystyczne teksty utworów oraz wyeksponowana rola gitary basowej. Zespół między innymi wsławił się nagraniem czołówki do popularnej kreskówki dla dorosłych – South Park.

Primus

Członkowie zespołu Primus przed koncertem w Kopenhadze w lecie 1998 roku. Od lewej: Les Claypool, Bryan Mantia i Larry LaLonde
Rok założenia	1984
Pochodzenie	Stany Zjednoczone
Gatunek	metal alternatywny funk metal rock alternatywny
Aktywność	1984–2000, od 2003
Wydawnictwo	Interscope Records, Prawn Song
Powiązania	Possessed
Skład
Les Claypool Larry LaLonde Tim Alexander
Byli członkowie
Jay Lane Todd Huth Tim Wright Bryan Mantia
Strona internetowa

Historia zespołu

Primus został założony przez Lesa Claypoola w 1984 w El Sobrante w Kalifornii. W 1996 odszedł z zespołu perkusista Tim Alexander. Jego następcą został wieloletni przyjaciel Primusa, Bryan „Brain” Mantia. W 2000 odszedł z zespołu Brain, a działalność Primusa uległa zawieszeniu. Zespół reaktywował się w 2003. Obecnie perkusistą jest Jay Lane, który był członkiem zespołu przed wydaniem pierwszego albumu, Suck on This.

Suck on This

Primus zadebiutował koncertową płytą Suck on This. Płytę rozpoczyna fragment utworu „YYZ” kanadyjskiej grupy Rush. Utwory noszą znamiona luźnej, improwizowanej struktury z elementami dysonansu. Rozbudowana kompozycja „Tommy the Cat” zawiera partie solowe na gitarze basowej i perkusji.

Frizzle Fry

Kolejnym wydawnictwem Frizzle Fry Primus kładł nacisk na kompozycje rozbudowane pod względem formalnym, urozmaicone, przełamujące proste konstrukcje typu refren-zwrotka. Gitara basowa grała pierwszoplanową rolę, uzupełniona o sekcję rytmiczną. Gitara elektryczna oraz wokal były drugoplanowe. Partie wokalne pełniły rolę dodatku wobec tekstów pełnych fikcyjnych postaci, budzących skojarzenia z twórczością Toma Waitsa.

Album Frizzle Fry zawiera improwizowane fragmenty oraz wiele cech wykonania na żywo zaprezentowanego na poprzedniej płycie Suck on This. Utwór „Spagetti Western” cechuje się pierwszoplanową partią perkusji i inspirowaną muzyką psychodeliczną partią gitary elektrycznej. „Harold of the Rocks” utwór został osadzony w tradycji bluesowej. Pierwszy utwór na albumie, „To Defy the Laws of Tradition”, pełni funkcję klamry spinającej wydawnictwo, kompozycja ta powraca na końcu płyty w formie instrumentalnej kody „To Defy”.

Sailing the Seas of Cheese

Kolejna płyta grupy, Sailing the Seas of Cheese, została zrealizowana z gościnnym udziałem Toma Waitsa w utworze „Tommy the Cat”. Utwór „Fish On” został oparty na wolnym rytmie, z partią solową na gitarze basowej. Tak jak na poprzednim wydawnictwie grupy, pierwszy utwór został wykonany w formie instrumentalnej na końcu płyty.

Nakład Sailing the Seas of Cheese przekroczył 400 000 egzemplarzy. Wkrótce Primus wydał minialbum Miscellenaous derbis zawierającą interpretacje utworów innych wykonawców, takich jak: Peter Gabriel, The Residents czy Pink Floyd.

Pork Soda

Album Pork Soda charakteryzuje dominująca rola gitary basowej (m.in. utwory „My name is Mud”, „Bob”). Grupa urozmaiciła wykonanie o kontrabas („Mr. Krinkle”) a utwór „The Air is Getting Slippery” oparła o brzmienie banjo. Utwór „Pork Chop’s Little Ditty” występuje na początku i końcu płyty.

Tales from the Punchbowl i Brown Album

Tales from the Punchbowl oraz Brown Album to płyty, na których kompozycje Primus uległy uproszczeniu. Tales from the Punchbowl zawierał kompozycje charakteryzujące się elementami muzyki country. Wydawnictwo to za sprawą utworu „Wynona’s Big Brown Beaver” przysporzyło zespołowi kłopotów w związku z podejrzeniami aktorki Winony Ryder, jakoby ona miała być główną bohaterką tekstu piosenki. Po wydaniu Tales from the Punchbowl z Primus odszedł dotychczasowy perkusista Tim Alexander, którego zastąpił Bryan „Brain” Mantia.

W zmienionym składzie zespół zrealizował album Brown Album, nagrywany w systemie analogowym.

Rhinoplasty

Następne wydawnictwo to minialbum Rhinoplasty, zawierający interpretacje utworów m.in. Petera Gabriela, XTC, The Police czy Stanleya Clarka. Całość uzupełniały utwory Primusa w wersji koncertowej („Tommy the Cat” rozszerzone o „The Awakenings”, pochodzące z solowej płyty Claypoola Highball with the Devil).

Antipop

W składzie z „Brainem” zespół wydał w 1999 roku album zatytułowany Antipop. Jest to pierwszy album Primus, na którym produkcją zajęli się muzycy z zewnątrz (a nie, jak normalnie, Les Claypool), m.in. Fred Durst z Limp Bizkit (utwór „Laquer Head”), Tom Waits („Coattails of a Dead Man”), Tom Morello z Rage Against The Machine („Electric Uncle Sam” i „Mama Didn't Raise No Fool”), Matt Stone („Natural Joe”) oraz Stewart Copeland, były członek The Police („Dirty Drowning Man”). Ponadto gościnnie pojawił się na płycie James Hetfield z Metalliki („Eclectic Electric”). Primus zmienili na tej płycie swoje dotychczasowe brzmienie, gitara elektryczna pełni równorzędną rolę z partiami gitary basowej, brzmienie zwraca się bardziej w kierunku muzyki heavymetalowej.

Dalsza działalność

Primus na koncercie 2008 Bluesfest w Ottawie. Od lewej: Tim Alexander, Les Claypool i Larry Lalonde

Po zakończeniu tournée promującego Antipop, Mantia odszedł do Guns N’ Roses, po czym Claypool ogłosił zawieszenie działalności Primus. Basista kontynuował współpracę ze Stewartem Copelandem i Treyem Anastasio – utworzyli razem grupę Oysterhead, która w 2001 wydała płytę The Grand Pecking Order. Pod koniec 2003 Primus odrodził się w oryginalnym składzie z Timem Alexandrem i wydał minialbum Animals Should Not Try to Act Like People w warstwie brzmieniowej powracając do korzeni w stylu Frizzle Fry.

W 2010 pojawiły się informacje, iż na miejsce Tima Alexandra został przyjęty Jay Lane, pojawiły się także zapowiedzi nowego albumu. W nowym składzie zespół wyruszył na światowe tournée. 2 lipca 2011, po raz pierwszy w Polsce, Primus wystąpił w ramach Open’er Festival. We wrześniu grupa wydała album Green Naugahyde.

Członkowie Primus występowali na kilku płytach Toma Waitsa: Bone Machine (Claypool i Brain), Mule Variations (Claypool, Brain i LaLonde), Real Gone (Brain i Claypool), Orphans: Brawlers, Bawlers & Bastards (Brain i Claypool) i Bad As Me (Claypool).

Les Claypool grający na Bayou 4, podczas koncertu Open’er 2011 w Gdyni

Motywy przewodnie

Kilka motywów przewodnich twórczości Primus:

• okładki ozdobione charakterystycznymi figurkami z modeliny;
• morskie opowieści układające się w cykl utworów: John the Fisherman; Fish On, The Ol Diamondback Sturgeon;
• kulinarne tytuły płyt, wzmocnione o listę utworów nazwanych „le menu” z Tales from the Punchbowl oraz składanki They Can’t All Be Zingers;
• pierwszy utwór na płycie pełniący rolę klamry spinającej całość.

Muzycy

Obecny skład zespołu

• Les Claypool – gitara basowa, śpiew (1984–2000, 2003–)
• Larry „Ler” LaLonde – gitara (1989–2000, 2003–)
• Tim „Herb” Alexander – perkusja (1989–1996, 2003–2010, 2013–)

Byli członkowie zespołu

• Todd Huth – gitara elektryczna (1984–1989)
• Vince „Perm” Parker – perkusja (1984)
• Peter Libby – perkusja (1984–1985)
• Robbie Bean – perkusja (1985–1986)
• Tim „Curveball” Wright – perkusja (1986–1988)
• Jay Lane – perkusja (1988, 2010–2013)
• Bryan „Brain” Mantia – perkusja (1996–2000)

Dyskografia

Albumy studyjne

Rok	Tytuł	Pozycja na liście						Certyfikat
		USA	DEU	AUS	NZL	NLD	FIN
1990	Frizzle Fry Data: luty 1990 Wydawca: Caroline Records/Prawn Song Records	–	–	–	–	–	—
1991	Sailing the Seas of Cheese Data: 14 maja 1991 Wydawca: Interscope Records	116	–	–	–	–	—	RIAA: platynowa płyta
1993	Pork Soda Data: 20 kwietnia 1993 Wydawca: Interscope Records	7	–	–	45	–	—	RIAA: platynowa płyta
1995	Tales from the Punchbowl Data: 23 maja 1995 Wydawca: Interscope Records	8	–	8	–	–	33	RIAA: złota płyta
1997	Brown Album Data: 8 lipca 1997 Wydawca: Interscope Records	21	99	34	–	–	14
1999	Antipop Data: 19 października 1999 Wydawca: Interscope Records/Prawn Song Records	44	–	33	–	–	39
2011	Green Naugahyde Data: 12 września 2011 Wydawca: ATO Records/Prawn Song Records	15	100	–	–	62	21
2014	Primus & the Chocolate Factory with the Fungi Ensemble Data: 21 października 2014 Wydawca: ATO/Prawn Song	17	–	148	–	–	—
2017	The Desaturating Seven Data: 29 września, 2017 Wydawca: ATO/Prawn Song	26	97	105	136	59	—
„—” pozycja nie była notowana.

Minialbumy

Rok	Tytuł	Pozycja na liście		Certyfikat
		USA	NLD
1991	Miscellaneous Debris Data: 12 marca 1992 Wydawca: Interscope Records	–	—
1998	Rhinoplasty Data: 11 sierpnia 1998 Wydawca: Interscope Records/Prawn Song Records	106	97
2003	Animals Should Not Try to Act Like People Data: 7 października 2003 Wydawca: Interscope Records/Prawn Song Records	44	—	RIAA: złota płyta
2010	June 2010 Rehearsal Data: 5 sierpnia 2010 Wydawca: Prawn Song Records	–	–
„—” pozycja nie była notowana.

Kompilacje

Rok	Tytuł	Pozycja na liście
		USA
2006	They Can’t All Be Zingers Data: 17 października 2006 Wydawca: Interscope Records	105

Albumy koncertowe

Rok	Tytuł
1989	Suck on This Data: listopada 1989 Wydawca: Prawn Song Records/Caroline Records

Wideografia

Rok	Tytuł	Uwagi
1992	Cheesy Home Video Data: 12 maja 1992 Wydawca: Atlantic Records
2003	Animals Should Not Try to Act Like People Data: 7 października 2003 Wydawca: Interscope Records/Prawn Song Records	RIAA: platynowa płyta
2004	Hallucino-Genetics Data: 16 listopada 2004 Wydawca: Prawn Song Records	RIAA: złota płyta
2006	Blame It on the Fish Data: 17 października 2006 Wydawca: Prawn Song Records

Teledyski

Rok	Tytuł	Reżyseria
1990	„John the Fisherman”	Mark Kohr
	„Too Many Puppies”	Kevin Kerslake
1991	„Jerry Was a Race Car Driver”	Mark Kohr
	„Tommy the Cat”
1993	„My Name Is Mud”
	„DMV”
	„Mr. Krinkle”
1995	„Wynona's Big Brown Beaver”	Les Claypool
	„Southbound Pachyderm”
1996	„The Devil Went Down to Georgia”	Mike Johnson
1997	„Shake Hands With Beef”	Les Claypool
	„Over the Falls”
1999	„Lacquer Head”
2011	„Tragedy's A'Comin”
2017	''The Seven''	Jason Shevchuk