Psalm 151psalm, który w prawosławnym i koptyjskim kanonie Starego Testamentu uważany jest za integralną część biblijnej Księgi Psalmów. Przez Kościół katolicki i Kościoły protestanckie zaliczany do apokryfów. W wersji greckiej i syryjskiej jest to jeden utwór stanowiący kompilację dwóch oddzielnych utworów hebrajskich, z których drugi zachował się jako niekompletny.

 
XXVIII kolumna zwoju 11Q5 (11QPsa) zawierająca Psalm 151 A i B

Psalm ten umieszczony jest w Septuagincie zaraz po Psalmie 150[1]. Jest jednocześnie pierwszym z pięciu apokryficznych tzw. psalmów syryjskich[2]. Tradycyjnie uznawano utwór za kompozycję tłumaczy Septuaginty, jednak odkryty wśród rękopisów z Qumran zwój 11Q5 (11QPsa) zawiera dwa krótkie hebrajskie utwory poetyckie Psalm 151 A i Psalm 151 B, które były podstawą do powstania Psalmu 151 w wersji Septuaginty[1].

Psalm stanowi krótką pieśń pochwalną ku czci Boga, w której Dawid składa dziękczynienie za wywyższenie go ponad jego braci oraz pokonanie Goliata[1].

Psalm 151 powstał w języku hebrajskim. Zachowała go również syryjska Peszitta (najstarszy rękopis pochodzi z VI wieku n.e.) i grecka Septuaginta. Wersje syryjska i grecka są ze sobą zgodne, natomiast tekst hebrajski jest dłuższy i nacechowany wyraźnym paralelizmem klimaktycznym. Powstał on najpóźniej w pierwszej połowie I wieku n.e., gdyż czas ten ogranicza datowanie zwoju 11Q5 z Qumran. William F. Albright uważał, że pochodzi on z VII lub VI wieku p.n.e., jednak opinii tej nie podzielają inni badacze[3].

Treść

edytuj
Psalm 151
Werset grec.[4] scs.[5] łac.[6] ros.[7] pl.[8]
1 Μικρὸς ἤμην ἐν τοῖς ἀδελφοῖς μου καὶ νεώτερος ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ πατρός μου· ἐποίμαινον τὰ πρόβατα τοῦ πατρός μου. Ма́лꙏ бѣ́хꙏ вꙏ бра́тїи мое́й и̑ ю̑́ншїй вꙏ домꙋ̀ ѻ̑тца̀ моего́, пасо́х ѻ̑́вцы ѻ̑тца́ моегѡ̀. Pusillus eram inter fratres meos et adulescentior in domo patris mei; pascebam oves patris mei. Я был меньший между братьями моими и юнейший в доме отца моего. Byłem najmniejszy spośród moich braci, a także najmłodszy byłem w domu ojca mojego. Pasłem owce ojca mojego.
2 αἱ χεῖρές μου ἐποίησαν ὄργανον, οἱ δάκτυλοί μου ἥρμοσαν ψαλτήριον. Рꙋ́цѣ моѝ сотвори́стѣ ѻ̑рга́нꙏ, и̑ пе́рсты моѝ соста́виша ѱалти́рь. Manus meæ fecerunt organum; digiti mei aptaverunt psalterium. Руки мои сделали орган, персты мои настраивали псалтирь. Me ręce wystrugały piszczałkę, a palce moje otworzyły psałterz.
3 καὶ τίς ἀναγγελεῖ τῷ κυρίῳ μου; αὐτὸς κύριος, αὐτὸς εἰσακούει. И̑ кто̀ возвѣсти́тꙏ гд҅҇еви моемꙋ̀? Самꙏ гд҅҇ь, самꙏ ѹ̑слы́шитꙏ: Et quis adnuntiabit Domino meo? Ipse Dominus; ipse omnium exaudiet. И кто возвестил бы Господу моему? — Сам Господь, Сам услышал меня. Kto oznajmiłby to Panu mojemu? — Sam Pan, Sam On usłyszał mnie.
4 αὐτὸς ἐξαπέστειλεν τὸν ἄγγελον αὐτοῦ καὶ ἦρέν με ἐκ τῶν προβάτων τοῦ πατρός μου καὶ ἔχρισέν με ἐν τῷ ἐλαίῳ τῆς χρίσεως αὐτοῦ. са́мꙏ посла̀ а̑́гг҃ела своего̀, и̑ взѧ́тꙏ мѧ̀ ѿ ѻ̑ве́цꙏ ѻ̑тца̀ моегѡ̀, и̑ пома́за мѧ̀ є̑ле́емꙏ пома́занїѧ своегѡ̀. Ipse misit angelum suum et tulit me de ovibus patris mei et unxit me in misericordia unctionis suæ. Он послал вестника Своего и взял меня от овец отца моего, и помазал меня елеем помазания Своего. Posłał On anioła Swojego i zabrał mnie od owiec mego ojca, i namaścił mnie olejem pomazania Swojego.
5 οἱ ἀδελφοί μου καλοὶ καὶ μεγάλοι, καὶ οὐκ εὐδόκησεν ἐν αὐτοῖς κύριος. Бра́тїѧ моѧ̑ добрѝ и̑ вели́цы: и̑ не бл҃говолѝ вꙏ ни́хꙏ гд҅҇ь. Fratres mei boni et magni, et non fuit beneplacitum in eis Domino. Братья мои прекрасны и велики, но Господь не благоволил избрать из них. Moi bracia są piękni i wielcy, lecz Pan nie pobłogosławił im Swoim wyborem.
6 ἐξῆλθον εἰς συνάντησιν τῷ ἀλλοφύλῳ, καὶ ἐπικατηράσατό με ἐν τοῖς εἰδώλοις αὐτοῦ· И̑зыдо́хꙏ вꙏ срѣ́тенїе и̑ноплеме́нникꙋ, и̑ проклѧ́тꙏ мѧ̀ і̑́дѡлы свои́ми. Exivi obviam alienigenæ, et maledixit mihi in simulacris suis. Я вышел навстречу иноплеменнику, и он проклял меня идолами своими. Wyszedłem na spotkanie z obcokrajowcem, a on przeklinał mnie swymi bałwanami.
7 ἐγὼ δὲ σπασάμενος τὴν παρ᾽ αὐτοῦ μάχαιραν ἀπεκεφάλισα αὐτὸν καὶ ἦρα ὄνειδος ἐξ υἱῶν Ισραηλ. А̑́зꙏ же и̑сто́ргнꙋвꙏ мечь ѿ негѡ̀, ѡ̑безгла́вихꙏ є̑го̀ и̑ ѿѧ́хꙏ поноше́нїе ѿ сынѡ́вꙏ і̑и҃левыхꙏ. Ego autem, evaginato ab eo ipsius gladio, amputavi caput eius et abstuli obprobrium de filiis Israhel. Но я, исторгнув у него меч, обезглавил его и избавил сынов Израилевых от поношения. Wtedy ja, odebrawszy mu miecz, pozbawiłem go głowy i ocaliłem synów Izraela od potępienia.

Znaczenie Psalmu 151

edytuj

Odnalezienie w grocie 11 w Qumran Psalmów 151 A i 151 B z tekstem hebrajskim ma ogromne znaczenie dla zrozumienia procesów tłumaczenia Septuaginty oraz samej natury tego przekładu Biblii hebrajskiej. Przekład ten jest nie tylko samym tłumaczeniem, w sensie w jakim to rozumiemy dziś, zwracając szczególną uwagę na kryteria wierności przekładu, ale także interpretacją w sferze kultury greckiej. Grecki przekład Psalmu 151 jest skrótem hebrajskiego oryginału, jak również kompilacją dwóch utworów, które w tekście hebrajskim były rozdzielne. Septuaginta w niektórych miejscach zamienia też kolejność wersetów, przypominając bardziej poetycką parafrazę niż dosłowne tłumaczenie oryginału[9].

W kulturze masowej

edytuj

Tytuł „Psalm 151” nosi też utwór zespołu Kult z płyty Muj wydafca, jednak autorem jego treści jest Kazik Staszewski i jest ona jedynie metaforą wyżej opisanego apokryfu.

Przypisy

edytuj
  1. a b c Michał Wojciechowski: Apokryfy z Biblii greckiej. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, 2001, s. 289-293. ISBN 83-7146-163-1.
  2. Apokryfy Starego Testamentu. Ryszard Rubinkiewicz (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”, 2006, s. 133-138. ISBN 83-7146-142-9.
  3. Aleksander Kowalski. Psalmy 151-155. „Warszawskie Studia Teologiczne”. VII/1994. s. 21-28. 
  4. Ψαλμός 151 [online], Septuaginta [dostęp 2020-12-31].
  5. Псалом 151 [online], Orthowiki [dostęp 2020-12-31].
  6. Psalmus 151 [online], Vulgata Stuttgartensi [dostęp 2020-12-31].
  7. Псалом 151 [online], Bibleonline [dostęp 2020-12-31].
  8. Tłumaczenie własne
  9. Michał Wilk: Numeracja psalmów. orygenes.pl. [dostęp 2015-12-07].