Susan Sontag

Susan Sontag
	; Susan Sontag (1979)
Data i miejsce urodzenia	16 stycznia 1933 ; Nowy Jork
Data i miejsce śmierci	28 grudnia 2004 ; Nowy Jork
Przyczyna śmierci	białaczka
Zawód, zajęcie	pisarka
	Odznaczenia
	National Book Critics Circle Award, Commandeur de l’Ordre des Arts et des Lettres, National Book Award, Nagroda Jerozolimska, Nagroda Pokojowa Księgarzy Niemieckich
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach
	Strona internetowa

Susan Sontag (ur. 16 stycznia 1933 w Nowym Jorku, zm. 28 grudnia 2004 tamże) – amerykańska pisarka, eseistka, krytyczka społeczna i aktywistka praw człowieka. Jej książki przetłumaczono na ponad 30 języków.

Życiorys

Urodziła się jako Susan Rosenblatt w nowojorskiej rodzinie żydowskiej (jej ojciec miał polskie korzenie). Nazwisko Sontag przejęła po ojczymie Nathanie.

W latach 1987–1989 była prezeską amerykańskiego PEN Clubu. W 1982 na wiecu na Manhattanie popierającym Solidarność określiła europejski komunizm jako „faszyzm z ludzką twarzą”. Latem 1993 wystawiła Czekając na Godota w oblężonym Sarajewie; w tym samym roku otrzymała honorowe obywatelstwo miasta^[1]. Jej powieść The Volcano Lover (pol. Miłośnik wulkanów) stała się bestsellerem w USA w 1992 roku. W roku 2000 opublikowała powieść In America (pol. W Ameryce), której główną bohaterką jest aktorka Maryna Załężowska. Pierwowzorem tej postaci była Helena Modrzejewska. Książka zdobyła National Book Award dla najlepszej powieści historycznej. Sontag pracowała także jako scenarzystka i reżyserka filmowa.

Sontag była osobą biseksualną^[2]. W wieku 17 lat poślubiła Philippa Rieffa. Owocem związku był syn David Rieff. Po 8 latach ich związek zakończył się rozwodem. Była związana m.in. z Harriet Sohmers, Lucindą Childs, Marią Irene Fornés, Nicole Stéphane Rothschild, Annie Leibovitz (z którą była do swojej śmierci^[3]). Zmarła na białaczkę w Nowym Jorku. Pochowana została na paryskim cmentarzu Montparnasse.

Nagrody

1978: National Book Critics Circle Award za On Photography
1990–1995: MacArthur Foundation genius grant
1992: Malaparte Prize (Włochy)
1999: Commandeur de l’Ordre des Arts et des Lettres (Francja)
2000: National Book Award za In America
2001: Nagroda Jerozolimska (ang. Jerusalem Prize)
2003: Prince of Asturias Prize,
2003: Nagroda Pokojowa Księgarzy Niemieckich (niem. 54. Friedenspreis des deutschen Buchhandels)

Twórczość

Powieści

The Benefactor (1963) ISBN 0-385-26710-X
Death Kit (1967, wyd. pol. Zestaw do śmierci, 1989)
The Volcano Lover (1992, wyd. pol. Miłośnik wulkanów, 1997) ISBN 1-55800-818-7
In America (2000, wyd. pol. W Ameryce, 2003) ISBN 1-56895-898-6
I, etcetera (1978, zbiór opowiadań) ISBN 0-374-17402-4
The Way We Live Now (1991)

Eseje

Notes on Camp (1964, wyd. pol. Notatki o kampie, w: Literaturze na Świecie nr 9/1979)
Against Interpretation (1966, wyd. pol. Przeciw interpretacji, w: Literaturze na Świecie nr 9/1979) ISBN 0-385-26708-8
Styles of Radical Will (1969, wyd. pol. Style radykalnej woli, 2018) ISBN 0-312-42021-8
On Photography (1977, wyd. pol. O fotografii, 1986) ISBN 0-374-22626-1
Under the Sign of Saturn (1975, wyd. pol. Pod znakiem Saturna, 2014) ISBN 0-374-28076-2
Choroba jako metafora (1978) ISBN 0-394-72844-0
AIDS and Its Metaphors (1988; kontynuacja Illness; wyd. pol. razem z poprzednią pozycją jako Choroba jako metafora. AIDS i jego metafory) ISBN 0-374-10257-0
Where the Stress Falls (2001) ISBN 0-374-28917-4
Regarding the Pain of Others (2003, wyd. pol. jako Widok cudzego cierpienia) ISBN 0-374-24858-3
Regarding the Torture of Others (23 maja 2004), The New York Times Magazine (poświęcony torturom w Abu Ghraib)

Eseje i opowiadania publikowane były m.in. w The New Yorker, The New York Review of Books, The Times Literary Supplement, Art in America, Antaeus, Parnassus, The Threepenny Review, The Nation, Granta.

Sztuki teatralne

Alice in Bed
Lady from the Sea

Filmy^[4]

Duett för kannibaler (Duet for Cannibals), 1969
Bröder Carl (Brother Carl), dramat produkcji szwedzkiej, 1971
Promised Lands, film dokumentalny, Francja, 1974
Unguided Tour, 1983
Sarah, 1988, film dokumentalny poświęcony Sarah Bernhardt, narracja^[5]

W 2008 jej nowela miała posłużyć za kanwę scenariusza filmu Jerzego Skolimowskiego pt. America, jednak – w wyniku problemów z dopięciem budżetu filmu – nigdy nie powstał. Ponadto Sontag jako ona sama pojawiła się w filmach Sarah, Mauvaise conduite, Zelig, Town Bloody Hall, Screen Test #1, Screen Test #3, Screen Test #4, Campus, le magazine de l'écrit i Galaxie.

Przypisy

↑ A.A. H. A.A., Ko su počasni građani Grada Sarajeva [online], Haber.ba, 3 marca 2019 [dostęp 2020-06-04] (bośn.).
↑ Finding fact from fiction | Books | The Guardian [online], books.guardian.co.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).
↑ On Self - The New York Times [online], www.nytimes.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).
↑ Źródło: FilmWeb.pl oraz IMdB.com
↑ Robert Gottlieb: Sarah: The Life of Sarah Bernhardt. Yale University Press, 2010, s. 213. ISBN 978-0-300-19259-9. (ang.).

Linki zewnętrzne

Oficjalna strona

[1] A.A. H. A.A., Ko su počasni građani Grada Sarajeva [online], Haber.ba, 3 marca 2019 [dostęp 2020-06-04] (bośn.).

[2] Finding fact from fiction | Books | The Guardian [online], books.guardian.co.uk [dostęp 2017-11-26] (ang.).

[3] On Self - The New York Times [online], www.nytimes.com [dostęp 2017-11-26] (ang.).

[4] Źródło: FilmWeb.pl oraz IMdB.com

[5] Robert Gottlieb: Sarah: The Life of Sarah Bernhardt. Yale University Press, 2010, s. 213. ISBN 978-0-300-19259-9. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]