Tołpyga pstra

Tołpyga pstra
	Hypophthalmichthys nobilis
	(Richardson, 1845)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	karpiokształtne
Rodzina	karpiowate
Rodzaj	Hypophthalmichthys
Gatunek	tołpyga pstra
Synonimy
	Aristichthys nobilis (Richardson, 1845); Leuciscus nobilis Richardson, 1845;
	Aristichthys nobilis (Richardson, 1845); Leuciscus nobilis Richardson, 1845;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; brak danych
	Multimedia w Wikimedia Commons

Tołpyga pstra^[3] (Hypophthalmichthys nobilis) – gatunek słodkowodnej ryby z rodziny karpiowatych (Cyprinidae). Poławiana gospodarczo.

Występowanie

Pochodzi z Chin, gdzie już od 2 tys. lat była hodowana w stawach. Gatunek introdukowany od 1949 w wielu krajach całego świata, również w Polsce (od 1965^[4]). W kilku krajach, w tym w Stanach Zjednoczonych, uznana za gatunek inwazyjny. Ryba ciepłolubna, preferuje ciepłe wody w rzekach, jeziorach i kanałach, zwłaszcza podgrzewanych.

W listopadzie 2014 w Odrze we Wrocławiu złowiono osobnika o długości 122 cm^[5], a kolejnego, o długości 120 cm, złowiono w grudniu 2015 r. w dolnośląskich stawach Jelcza-Laskowic^[6].

Cechy morfologiczne

Dorasta do 1,12 metra długości i 45 kg masy ciała. Ciało wydłużone, silnie bocznie spłaszczone. Duży otwór gębowy bez wąsików. Jeden szereg zębów gardłowych. Jest większa i ma większą głowę niż tołpyga biała, a oczy położone niżej. Posiada również nierównomiernie rozłożone ciemne plamy na ciele. Ubarwienie złotawoszare.

Odżywianie

Tołpyga pstra żywi się początkowo fitoplanktonem, a w miarę rozwoju zaczyna pobierać również zooplankton oraz małe ryby.

Rozród

Dojrzewa płciowo w wieku 4–7 lat w zależności od rejonu występowania. Ikra jest pelagiczna. Jedna samica składa od 80 tys. do 600 tys. jaj. Jest rybą długowieczną. Krzyżuje się z karpiem, amurem białym i tołpygą białą. W Polsce nie rozmnaża się w warunkach naturalnych.

Znaczenie gospodarcze

Tołpyga pstra została introdukowana do zbiorników wodnych ze względu na swoje preferencje pokarmowe. Żywiąc się fitoplanktonem przyczynia się do zmniejszenia tempa zarastania zbiorników. Smaczne mięso i szybki przyrost masy ciała spowodowały, że gatunek hodowany jest obecnie w akwakulturach ponad 70 krajów świata.

Synonimy

Tołpyga pstra została opisana naukowo pod nazwą Leuciscus nobilis przez Johna Richardsona w 1845. Później była zaliczana do rodzaju Aristichthys Oshima, 1919.

Ochrona

Tołpyga pstra nie jest objęta w Polsce ochroną gatunkową.

Zobacz też

ryby Polski

Przypisy

↑ Hypophthalmichthys nobilis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Hypophthalmichthys nobilis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973 (wyd. II 1976), seria: Mały słownik zoologiczny.
↑ A. Witkowski, J. Grabowska. The non-indigenous freshwater fishes of Poland: Threats for native ichthyofauna and consequence for fishery: A review. „Acta Ichthyologica et Piscatoria”. 42 (2), s. 77–87, 2012. DOI: 10.3750/AIP2011.42.2.01. (ang.).
↑ Marcin Kowalski: Tołpyga 122cm. Wędkarstwo Moja Pasja.
↑ Ależ ryba! Złowiona w stawie w Jelczu [online], Gazetawroclawska.pl [dostęp 2015-12-23] .

Bibliografia

Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.
Maria Brylińska: Ryby słodkowodne Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1986. ISBN 83-01-12286-2.

[itis-1] Hypophthalmichthys nobilis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Hypophthalmichthys nobilis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mszR-3] Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973 (wyd. II 1976), seria: Mały słownik zoologiczny.

[W&G2012-4] A. Witkowski, J. Grabowska. The non-indigenous freshwater fishes of Poland: Threats for native ichthyofauna and consequence for fishery: A review. „Acta Ichthyologica et Piscatoria”. 42 (2), s. 77–87, 2012. DOI: 10.3750/AIP2011.42.2.01. (ang.).

[5] Marcin Kowalski: Tołpyga 122cm. Wędkarstwo Moja Pasja.

[6] Ależ ryba! Złowiona w stawie w Jelczu [online], Gazetawroclawska.pl [dostęp 2015-12-23] .

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]