Związek Komunistów Polskich „Proletariat”

Związek Komunistów Polskich „Proletariat”partia polityczna uważająca się za kontynuatorkę Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. ZKP „Proletariat” powstał w 1990 roku[1] w Dąbrowie Górniczej, gdzie miał też swą siedzibę ogólnokrajową. Grupę inicjatywną powołano 7 lipca 1990 na I Zjeździe Organizacyjnym w Katowicach i utworzono Związek Komunistów Polskich „Proletariat”. 28 sierpnia 1990 sąd zarejestrował partię polityczną[1].

Związek Komunistów Polskich „Proletariat”
Państwo

 Polska

Skrót

ZKP „Proletariat”

Lider

Zbigniew Wiktor

Data założenia

7 lipca 1990

Data rozwiązania

marzec 2002

Adres siedziby

ul. Dojazdowa 16,
41-300 Dąbrowa Górnicza

Ideologia polityczna

marksizm, leninizm, eurosceptycyzm

Poglądy gospodarcze

socjalizm

Barwy

     czerwony

W latach 1991–1996 ZKP „Proletariat” wchodził w skład koalicji Sojusz Lewicy Demokratycznej[2], jednak po uchwaleniu – uznanej za „reakcyjną” (m.in. art. 13 o ustrojach totalitarnych) – konstytucji w 1997 opuścił jej szeregi. 22 maja 2000 Sąd Okręgowy w Warszawie wyrejestrował partię i postawił ją w stan likwidacji. Po rozwiązaniu i uprawomocnieniu się wyroku o likwidacji partii w marcu 2002, w lipcu tego samego roku większość działaczy powołała do życia Komunistyczną Partię Polski, natomiast frakcja mniejszościowa Polską Socjalistyczną Partię Robotniczą[3].

Przewodniczącym ZKP „Proletariat” był dr hab. Zbigniew Wiktor. Sekretarzem i skarbnikiem ugrupowania był Marian Indelak. W partii działali m.in. Ludwik Hass i Zygmunt Najdowski.

Program

edytuj

Zagadnienia ustrojowe

edytuj

Partia opowiadała się za dążeniem do rewolucji socjalistycznej i utworzenia państwa demokracji ludowej, którego najwyższym suwerenem miał być lud pracujący miast i wsi. Postulowała budowę szerokiego frontu ludowo-patriotycznego, aby przeciwstawić się kapitalistycznej transformacji i stworzyć grunt pod budowę państwa ludowego[4]. Postulowano wprowadzenie jednoizbowego parlamentu, do którego zadań miało należeć stanowienie prawa, wybór oraz zatwierdzenie dekretów prezydenta[5]. Posłowie powinni być wybierani i odpowiedzialni przed wyborcami, którzy mogliby ich odwołać w przypadku utraty zaufania[5].

Program gospodarczy

edytuj

Partia opowiadała się za zakazem prywatyzacji i reprywatyzacji gospodarki narodowej oraz sprzedaży majątku narodowego zagranicznym inwestorom, a także za zlikwidowaniem możliwości ingerencji zagranicznych podmiotów w polską gospodarkę. Domagała się rozwiązania i zakazania tworzenia prywatnych spółek, które działałyby na bazie przedsiębiorstw i instytucji państwowych, zachowując preferencje dla spółdzielni i sektora państwowego[5]. W kwestii podatków partia opowiadała się za wysokim podatkiem progresywnym od zysków i dochodów, które są przeznaczone na spożycie[5].

Kwestie społeczne

edytuj

W kwestiach społecznych Związek Komunistów Polskich „Proletariat” prezentował socjalistyczne stanowisko. Partia domagała się ustawowego zakazu prywatyzacji służby zdrowia, reformy rent i emerytur w sposób zapewniający ten sam poziom życia weteranom pracy, a także opracowanie kierunków polityki mieszkaniowej przez państwo, które miało gwarantować tanie mieszkania oraz zakazu prywatyzacji i komercjalizacji edukacji[6].

Polityka zagraniczna

edytuj

Związek Komunistów Polskich „Proletariat” opowiadał się za utrzymaniem stosunków gospodarczych ze wszystkimi partnerami zagranicznymi na zasadach równości i wzajemnych korzyści bez rezygnacji z suwerenności ekonomicznej. Partia była przeciwna przystąpieniu Polski do NATO i Unii Europejskiej[6].

Przypisy

edytuj
  1. a b Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości na interpelację nr 94 w sprawie działalności Związku Komunistów Polskich „Proletariat” w okresie od 17 października do 31 grudnia 1997 r.
  2. Dieter Bingen: Die polnische Sozialdemokratie (SdRP/SLD): Erbe und Wählerauftrag. Bericht des BIOst Nr. 16/1998, Bundesinstitut für ostwissenschaftliche und internationale Studien, s. 9–10, ISSN 0435-7183 (niem. • ang.)
  3. Paszkiewicz 2004 ↓, s. 223.
  4. Paszkiewicz 2004 ↓, s. 220.
  5. a b c d Paszkiewicz 2004 ↓, s. 221
  6. a b Paszkiewicz 2004 ↓, s. 222

Bibliografia

edytuj
  • Krystyna Paszkiewicz: Partie i koalicje polityczne III Rzeczypospolitej. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2004. ISBN 83-229-2493-3.