Chebzie: Różnice pomiędzy wersjami

Chebzie
	Dzielnica Rudy Śląskiej
	; Dworzec kolejowy w Chebziu
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miasto	Ruda Śląska
W granicach Rudy Śląskiej	– 1 kwietnia 1951 (Nowy Bytom); – 31 grudnia 1958 (Ruda Śląska)
Populacja (2024); • liczba ludności	; 796
Strefa numeracyjna	32
Kod pocztowy	41-708
Tablice rejestracyjne	SL, SRS
	Położenie na mapie Rudy Śląskiej;
	50°18′04″N 18°52′54″E/50,301111 18,881667
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 19:27, 30 paź 2024

Chebzie (niem. Morgenroth) − dzielnica Rudy Śląskiej. Obecnie dzielnica pełni funkcję najważniejszego węzła komunikacyjnego w mieście. Ponadto swoją siedzibę ma tu Miejska Biblioteka Publiczna (tzw. Stacja Biblioteka)^[1], a także znajduje się tu zabytkowe osiedle przy ul. Styczyńskiego.

W dzielnicy mieszczą się również: rudzki Urząd Skarbowy, a także ważne zakłady pracy.

Na podstawie danych Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii z 2024 roku w dzielnicy mieszka 796 osób.^[2]

Historia

Pod koniec XVIII wieku na terenie obecnego Chebzia powstała karczma. W 1822 roku powstała huta cynku „Gute Hoffnung” (Dobra Nadzieja), kolejna o nazwie „Morgenroth” (Jutrzenka) powstała w roku 1825.

Dopiero z 1844 roku pochodzi pierwsza wzmianka o nazwie „Hebzie”.

W 1846 roku uruchomiono przystanek kolejowy na linii z Wrocławia do Mysłowic. W roku 1859 po zbudowaniu linii do Tarnowskich Gór powstał tu dworzec, rozbudowany w roku 1863, oraz w latach 1900–1902. Dopiero wtedy dworzec przybrał dzisiejszy wygląd. Przy dworcu uruchomiono pocztę w roku 1859.

Kopalnie otworzono w latach 1861−1862, nazywała się ona „Paulus” (Paweł)^[3], do dzisiejszego dnia została ulica o tej samej nazwie. W roku 1882 włączono do skonsolidowanej kopalni „Paulus-Hohenzollern”. W 1890 roku zbudowano szyb "Stronprinz". W Chebziu od 1922 roku mieściła się siedziba spółki akcyjnej „Godulla”.

Pierwsze domy zbudowane w Chebziu to domy kolejarskie powstałe w latach 1902-14. Kolejne domy budowała kopalnia w latach 1910–1920.

Pierwszą szkołę w Chebziu zbudował Karol Godula, działała ona jako szkołą prywatna w latach 1843–1851. W 1887 roku powstała szkołą ewangelicka, która w roku 1893 otrzymała nowy budynek (obecnie znajduje się tam przedszkole). Szkołę katolicką zbudowano w 1895 roku. W 1910 roku zbudowano katolicki dom związkowy z klasztorem i kaplicą.

Po wojnie Chebzie wchodziło w skład gminy Godula w powiecie katowickim^[4]. W związku z likwidacją powiatu katowickiego 1 kwietnia 1951 gmina Godula została zniesiona, a jej obszar włączony do miasta Rudy oprócz Chebzia, które włączono do leżącego na południe miasta Nowego Bytomia^[5]. Nowy Bytom, wraz z Chebziem, wszedł 31 grudnia 1958 w skład nowego miasta Ruda Śląska^[6].

W 1993 roku została poświęcona kaplica pw. św. Katarzyny przez metropolitę katowickiego abp. Damiana Zimonia. Kaplica należy do parafii Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Goduli. Od dnia 1 września 2007 roku została erygowana odrębna parafia św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Od 2011 powrócono do kaplicy pw. św. Katarzyny i zlikwidowano parafię.

Węzeł komunikacyjny

Obecnie mieszkańcy Rudy Śląskiej wykorzystują Chebzie jako węzeł komunikacyjny. W centralnej części dzielnicy znajduje się pętla tramwajowa "Chebzie Pętla", na której zatrzymują się 4 linie tramwajowe z czego 3 z nich kończą na niej swój bieg. ^[7]

Pod koniec 2023 roku przeprowadzono kapitalny remont pętli, podczas którego wybudowano nowe perony, wymieniono torowisko wraz z rozjazdami oraz siecią trakcyjną, a także wybudowano nowe ścieżki dla pieszych między pętlą, a pobliskimi przystankami autobusowymi.^[8] Remont ostatecznie zakończył się na przełomie lipca i sierpnia 2024 roku.^[9]

Ponadto w Chebziu znajduje się dworzec PKP, który od 2018 roku pełni również funkcję siedziby Miejskiej Biblioteki^[10]. Zatrzymują się tu również przyspieszone autobusy komunikacji miejskiej: 840, 840N, M1, M21 i M24. ^[11]^[12]^[13]

Przez Chebzie przebiega Drogowa Trasa Średnicowa, łącząca centra dużych miast GOP. Najsłynniejszą częścią węzła komunikacyjnego w Chebziu jest pętla tramwajowa i Rondo Unii Europejskiej, które przez lata stanowiło dawniej koniec DTŚ.

Galeria

Kopalnia węgla kamiennego Paweł w Chebziu w 1934 roku
Węzeł DTŚ w Chebziu w 2009 roku
Peron dworca w Chebziu w 2009 roku
Tramwaj na pętli w Chebziu w 2009 roku
Tramwaj wyjeżdżający z pętli w Chebziu w 2005 roku

Zobacz też

Przypisy

↑ Stacja Biblioteka - Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rudzie Śląskiej [online], biblioteka.r-sl.pl [dostęp 2021-03-16] .
↑ Rozmieszczenie ludności (PESEL) [online], InfoGZM [dostęp 2024-10-30] (pol.).
↑ Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 1: Górny Śląsk, Łódź 2022, s. 218.
↑ Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (według stanu z dnia 1 stycznia 1946). Katowice, Wrocław: Instytut Śląski, 1947.
↑ Dz.U. z 1951 r. nr 18, poz. 147
↑ Dz.U. z 1958 r. nr 69, poz. 342
↑ Ruda Śląska Autobusy, Tramwaje, Trolejbusy, Przystanki - ZTM [online], rj.transportgzm.pl [dostęp 2024-09-22] .
↑ Zmodernizowana pętla w Rudzie Śląskiej Chebziu i zmiany w ruchu tramwajów · ZTM [online], www.metropoliaztm.pl [dostęp 2024-09-22] .
↑ Chebzie Pętla - koniec prac w Rudzie Śląskiej już blisko [online], Rudzianin [dostęp 2024-09-22] (pol.).
↑ ArturA. Kępa ArturA., Ruda Śląska - „Stacja Biblioteka” [online], Ruda Śląska [dostęp 2019-05-31] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-31] .
↑ ZTM - wybór linii, autobus, tramwaj, trolejbus - Rozkład jazdy [online], rj.metropoliaztm.pl [dostęp 2022-01-03] .
↑ Ruszają pierwsze metrolinie – sprawdź trasy · ZTM [online], www.metropoliaztm.pl [dostęp 2022-01-03] .
↑ Metrolinie M1 i M24 zastąpią linię autobusową nr 870. Autobusy z literą "M" w dużych miastach [online], 24GLIWICE - Portal Gliwice | codziennie nowe informacje, 27 kwietnia 2021 [dostęp 2022-01-03] (pol.).

Bibliografia

Chebzie (pol.) www.rudaslaska.pl [dostęp 2011-07-22]
Rzymskokatolicka Parafia św. Katarzyny Aleksandryjskiej Ruda Śl. – Chebzie. chebzie.katowice.opoka.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-07)]. www.chebzie.katowice.opoka.org.pl [dostęp 10.11.2010]
Zespół Szkół Nr 1 w Rudzie Śląskiej

[1] Stacja Biblioteka - Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rudzie Śląskiej [online], biblioteka.r-sl.pl [dostęp 2021-03-16] .

[2] Rozmieszczenie ludności (PESEL) [online], InfoGZM [dostęp 2024-10-30] (pol.).

[3] Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 1: Górny Śląsk, Łódź 2022, s. 218.

[4] Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (według stanu z dnia 1 stycznia 1946). Katowice, Wrocław: Instytut Śląski, 1947.

[5] Dz.U. z 1951 r. nr 18, poz. 147

[6] Dz.U. z 1958 r. nr 69, poz. 342

[7] Ruda Śląska Autobusy, Tramwaje, Trolejbusy, Przystanki - ZTM [online], rj.transportgzm.pl [dostęp 2024-09-22] .

[8] Zmodernizowana pętla w Rudzie Śląskiej Chebziu i zmiany w ruchu tramwajów · ZTM [online], www.metropoliaztm.pl [dostęp 2024-09-22] .

[9] Chebzie Pętla - koniec prac w Rudzie Śląskiej już blisko [online], Rudzianin [dostęp 2024-09-22] (pol.).

[10] ArturA. Kępa ArturA., Ruda Śląska - „Stacja Biblioteka” [online], Ruda Śląska [dostęp 2019-05-31] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-31] .

[11] ZTM - wybór linii, autobus, tramwaj, trolejbus - Rozkład jazdy [online], rj.metropoliaztm.pl [dostęp 2022-01-03] .

[12] Ruszają pierwsze metrolinie – sprawdź trasy · ZTM [online], www.metropoliaztm.pl [dostęp 2022-01-03] .

[13] Metrolinie M1 i M24 zastąpią linię autobusową nr 870. Autobusy z literą "M" w dużych miastach [online], 24GLIWICE - Portal Gliwice | codziennie nowe informacje, 27 kwietnia 2021 [dostęp 2022-01-03] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

@@ Linia 5: / Linia 5: @@
  |nazwa oryginalna             =
  |status                       =
- |zdjęcie                      = Dworzec Ruda Śląska Chebzie.jpg
+ |zdjęcie                      = Ruda Chebzie 2022 fasada budynku.jpg
  |opis zdjęcia                 = Dworzec kolejowy w Chebziu
  |herb                         = Chebzie coat of arms.jpg
@@ Linia 17: / Linia 17: @@
  |jednostka podziału           =
  |data założenia               =
+ |data likwidacji              =
  |prawa miejskie               =
  |w granicach miasta           = – 1 kwietnia 1951 ([[Nowy Bytom]])<br />– 31 grudnia 1958 ([[Ruda Śląska]])
@@ Linia 24: / Linia 25: @@
  |powierzchnia                 =
  |wysokość                     =
- |liczba ludności              = 1300
+ |liczba ludności              = 796
- |rok                          =
+ |rok                          = 2024
  |gęstość zaludnienia          =
  |numer kierunkowy             = 32
@@ Linia 38: / Linia 39: @@
  |współrzędne                  = 50°18′4″N 18°52′54″E
  |commons                      = Category:Chebzie
+ |wikicytaty                   =
  |wikinews                     =
  |www                          =
@@ Linia 44: / Linia 46: @@
 W dzielnicy mieszczą się również: rudzki Urząd Skarbowy, a także ważne zakłady pracy.
+Na podstawie danych [[Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia|Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii]] z 2024 roku w dzielnicy mieszka 796 osób.<ref>{{Cytuj |tytuł = Rozmieszczenie ludności (PESEL) |data dostępu = 2024-10-30 |opublikowany = InfoGZM |url = https://infogzm.metropoliagzm.pl/mapy/rozmieszczenie-ludnosci-pesel/ |język = pl-PL}}</ref>
 == Historia ==
@@ Linia 52: / Linia 56: @@
 W 1846 roku uruchomiono przystanek kolejowy na linii z [[Wrocław]]ia do [[Mysłowice|Mysłowic]]. W roku 1859 po zbudowaniu linii do Tarnowskich Gór powstał tu dworzec, rozbudowany w roku 1863, oraz w latach 1900–1902. Dopiero wtedy dworzec przybrał dzisiejszy wygląd. Przy dworcu uruchomiono pocztę w roku 1859.
-Kopalnie otworzono w latach 1861−1862, nazywała się ona „Paulus” (Paweł), do dzisiejszego dnia została ulica o tej samej nazwie. W roku 1882 włączono do skonsolidowanej kopalni „Paulus-Hohenzollern”. W 1890 roku zbudowano szyb "Stronprinz". W Chebziu od 1922 roku mieściła się siedziba spółki akcyjnej „Godulla”.
+Kopalnie otworzono w latach 1861−1862, nazywała się ona „Paulus” (Paweł)<ref>[[Michał Bulsa]], ''Patronackie osiedla robotnicze. Tom 1: Górny Śląsk'', Łódź 2022, s. 218.</ref>, do dzisiejszego dnia została ulica o tej samej nazwie. W roku 1882 włączono do skonsolidowanej kopalni „Paulus-Hohenzollern”. W 1890 roku zbudowano szyb "Stronprinz". W Chebziu od 1922 roku mieściła się siedziba spółki akcyjnej „Godulla”.
 Pierwsze domy zbudowane w Chebziu to domy kolejarskie powstałe w latach 1902-14. Kolejne domy budowała kopalnia w latach 1910–1920.
@@ Linia 58: / Linia 62: @@
 Pierwszą szkołę w Chebziu zbudował [[Karol Godula]], działała ona jako szkołą prywatna w latach 1843–1851. W 1887 roku powstała szkołą ewangelicka, która w roku 1893 otrzymała nowy budynek (obecnie znajduje się tam przedszkole). Szkołę katolicką zbudowano w 1895 roku. W 1910 roku zbudowano katolicki dom związkowy z klasztorem i kaplicą.
-Po wojnie Chebzie wchodziło w skład [[Gmina Godula|gminy Godula]] w [[Powiat katowicki|powiecie katowickim]]<ref>{{cytuj książkę|tytuł=Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (według stanu z dnia 1 stycznia 1946)|wydawca=[[Instytut Śląski w Katowicach|Instytut Śląski]]|miejsce=Katowice, Wrocław|rok=1947}}</ref>. W związku z likwidacją powiatu katowickiego 1 kwietnia 1951 gmina Godula została zniesiona, a jej obszar włączony do miasta [[Ruda (Ruda Śląska)|Rudy]] oprócz Chebzia, które włączono do leżącego na południe miasta [[Nowy Bytom|Nowego Bytomia]]<ref>{{Dziennik Ustaw|rok=1951|numer=18|pozycja=147}}</ref>. Nowy Bytom, wraz z Chebziem, wszedł 31 grudnia 1958 w skład nowego miasta [[Ruda Śląska]]<ref>{{Dziennik Ustaw|rok=1958|numer=69|pozycja=342}}</ref>.
+Po wojnie Chebzie wchodziło w skład [[Godula (gmina)|gminy Godula]] w [[Powiat katowicki|powiecie katowickim]]<ref>{{cytuj książkę|tytuł=Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (według stanu z dnia 1 stycznia 1946)|wydawca=[[Instytut Śląski w Katowicach|Instytut Śląski]]|miejsce=Katowice, Wrocław|rok=1947}}</ref>. W związku z likwidacją powiatu katowickiego 1 kwietnia 1951 gmina Godula została zniesiona, a jej obszar włączony do miasta [[Ruda (Ruda Śląska)|Rudy]] oprócz Chebzia, które włączono do leżącego na południe miasta [[Nowy Bytom|Nowego Bytomia]]<ref>{{Dziennik Ustaw|rok=1951|numer=18|pozycja=147}}</ref>. Nowy Bytom, wraz z Chebziem, wszedł 31 grudnia 1958 w skład nowego miasta [[Ruda Śląska]]<ref>{{Dziennik Ustaw|rok=1958|numer=69|pozycja=342}}</ref>.
-W 1993 roku została poświęcona kaplica pw. [[Katarzyna z Aleksandrii|św. Katarzyny]] przez metropolitę katowickiego abp. [[Damian Zimoń|Damiana Zimonia]]. Kaplica należy do [[Parafia Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Goduli|parafii Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Goduli]]. Od dnia 1 września 2007 roku została erygowana odrębna [[Parafia św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Chebziu|parafia św. Katarzyny Aleksandryjskiej]]. Od 2011 powrócono do kaplicy pw. św. Katarzyny zlikwidowano parafię.
+W 1993 roku została poświęcona kaplica pw. [[Katarzyna z Aleksandrii|św. Katarzyny]] przez metropolitę katowickiego abp. [[Damian Zimoń|Damiana Zimonia]]. Kaplica należy do [[Parafia Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Goduli|parafii Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Goduli]]. Od dnia 1 września 2007 roku została erygowana odrębna [[Parafia św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Chebziu|parafia św. Katarzyny Aleksandryjskiej]]. Od 2011 powrócono do kaplicy pw. św. Katarzyny i zlikwidowano parafię.
 == Węzeł komunikacyjny ==
+[[Plik:Moderus Alfa HF11AC 744 Ruda Śląska Chebzie - Wrzesień 2022.jpg|mały|Tramwaj linii 9 na pętli w Chebziu]]
-Obecnie mieszkańcy Rudy Śląskiej wykorzystują Chebzie jako węzeł komunikacyjny. Kończą tu bieg 3 linie tramwajowe, dwie przez nie przejeżdżają. Ponadto w Chebziu znajduje się [[Ruda Chebzie|dworzec PKP]], który od 2018 roku pełni również funkcję siedziby Miejskiej Biblioteki<ref>{{Cytuj |autor = Artur Kępa / www.arturkepa.com |tytuł = Ruda Śląska - „Stacja Biblioteka” |data dostępu = 2019-05-31 |opublikowany = Ruda Śląska |url = https://www.rudaslaska.pl/ruda-slaska/aktualnosci/2018/12/14/stacja-biblioteka/}}</ref>. Zatrzymują się tu również przyspieszone autobusy komunikacji miejskiej: 840, 840N i 870.
+Obecnie mieszkańcy Rudy Śląskiej wykorzystują Chebzie jako węzeł komunikacyjny. W centralnej części dzielnicy znajduje się pętla tramwajowa "Chebzie Pętla", na której zatrzymują się 4 linie tramwajowe z czego 3 z nich kończą na niej swój bieg. <ref>{{Cytuj |tytuł = Ruda Śląska Autobusy, Tramwaje, Trolejbusy, Przystanki - ZTM |data dostępu = 2024-09-22 |opublikowany = rj.transportgzm.pl |url = https://rj.transportgzm.pl/przystanki/ruda-slaska/}}</ref>
+Pod koniec 2023 roku przeprowadzono kapitalny remont pętli, podczas którego wybudowano nowe perony, wymieniono torowisko wraz z rozjazdami oraz siecią trakcyjną, a także wybudowano nowe ścieżki dla pieszych między pętlą, a pobliskimi przystankami autobusowymi.<ref>{{Cytuj |tytuł = Zmodernizowana pętla w Rudzie Śląskiej Chebziu i zmiany w ruchu tramwajów · ZTM |data dostępu = 2024-09-22 |opublikowany = www.metropoliaztm.pl |url = https://www.metropoliaztm.pl/uk/s/zmodernizowana-petla-w-rudzie-slaskiej-chebziu-i-zmiany-w-ruchu-tramwajow}}</ref> Remont ostatecznie zakończył się na przełomie lipca i sierpnia 2024 roku.<ref>{{Cytuj |tytuł = Chebzie Pętla - koniec prac w Rudzie Śląskiej już blisko |data dostępu = 2024-09-22 |opublikowany = Rudzianin |url = https://www.rudzianin.pl/chebzie-petla-koniec-prac-w-rudzie-slaskiej-juz-blisko |język = pl-PL}}</ref>
+Ponadto w Chebziu znajduje się [[Ruda Chebzie|dworzec PKP]], który od 2018 roku pełni również funkcję siedziby Miejskiej Biblioteki<ref>{{Cytuj |autor = Artur Kępa / www.arturkepa.com |tytuł = Ruda Śląska - „Stacja Biblioteka” |data dostępu = 2019-05-31 |opublikowany = Ruda Śląska |url = http://web.archive.org/web/20190531122947/https://www.rudaslaska.pl/ruda-slaska/aktualnosci/2018/12/14/stacja-biblioteka/}}</ref>. Zatrzymują się tu również przyspieszone autobusy komunikacji miejskiej: 840, 840N, M1, M21 i M24. <ref>{{Cytuj |tytuł = ZTM - wybór linii, autobus, tramwaj, trolejbus - Rozkład jazdy |data dostępu = 2022-01-03 |opublikowany = rj.metropoliaztm.pl |url = https://rj.metropoliaztm.pl/}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Ruszają pierwsze metrolinie – sprawdź trasy · ZTM |data dostępu = 2022-01-03 |opublikowany = www.metropoliaztm.pl |url = https://www.metropoliaztm.pl/pl/s/ruszaja-pierwsze-metrolinie-sprawdz-trasy}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Metrolinie M1 i M24 zastąpią linię autobusową nr 870. Autobusy z literą "M" w dużych miastach |data = 2021-04-27 |data dostępu = 2022-01-03 |opublikowany = 24GLIWICE - Portal Gliwice {{!}} codziennie nowe informacje |url = https://www.24gliwice.pl/wiadomosci/metrolinie-m1-i-m24-zastapia-linie-autobusowa-nr-870-autobusy-z-litera-m-w-duzych-miastach/ |język = pl-PL}}</ref>
 Przez Chebzie przebiega [[Drogowa Trasa Średnicowa]], łącząca centra dużych miast GOP. Najsłynniejszą częścią węzła komunikacyjnego w Chebziu jest pętla tramwajowa i Rondo Unii Europejskiej, które przez lata stanowiło dawniej koniec [[Drogowa Trasa Średnicowa|DTŚ]].
@@ Linia 87: / Linia 96: @@
 == Bibliografia ==
-* [http://www.rudaslaska.pl/ruda-slaska/odkryj-rude-slaska/zabytki/chebzie/ Chebzie] {{lang|pl}} www.rudaslaska.pl [dostęp 2011-07-22]
+* [https://archive.is/20130504080600/http://www.rudaslaska.pl/ruda-slaska/odkryj-rude-slaska/zabytki/chebzie/ Chebzie] {{lang|pl}} www.rudaslaska.pl [dostęp 2011-07-22]
-* [http://www.chebzie.katowice.opoka.org.pl/ Rzymskokatolicka Parafia św. Katarzyny Aleksandryjskiej Ruda Śl. – Chebzie] www.chebzie.katowice.opoka.org.pl [dostęp 10.11.2010]
+* {{Cytuj stronę | url = http://www.chebzie.katowice.opoka.org.pl/ | tytuł = Rzymskokatolicka Parafia św. Katarzyny Aleksandryjskiej Ruda Śl. – Chebzie | opublikowany = chebzie.katowice.opoka.org.pl | archiwum = https://web.archive.org/web/20121107003557/http://www.chebzie.katowice.opoka.org.pl/ | zarchiwizowano = 2012-11-07}} www.chebzie.katowice.opoka.org.pl [dostęp 10.11.2010]
 * [http://zs1rs.szkolnastrona.pl/ Zespół Szkół Nr 1 w Rudzie Śląskiej]

Dzielnice	Bielszowice Bykowina Chebzie Godula Halemba Kochłowice Nowy Bytom Orzegów Ruda Wirek Czarny Las
Osiedla	Neubau Nowy Wirek osiedle Kaufhaus Kłodnica Osiedle Mickiewicza Osiedle Otylia osiedle Paderewskiego Osiedle Stare Radoszowy Ruda Południowa Rudzka Kuźnica Stara Kuźnia