Czopowe: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Pernambuko (dyskusja | edycje) linki zewnętrzne, drobne merytoryczne |
Mathiasrex (dyskusja | edycje) |
||
(Nie pokazano 23 wersji utworzonych przez 10 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
⚫ | [[Plik:Zygmunt II August król polski, w swoim mandacie, skierowanym do poborcy podatkowego Piotra Górskiego z Poznania przypomina i zarządza, iż czopowe ma być pobierane nie od pojedynczych beczek, lecz od całych warów piwa..png|thumb|Mandat z 1 lipca 1557 króla polskiego [[Zygmunt II August|Zygmunta II Augusta]] do poborcy podatkowego Piotra Górskiego zmieniający pobieranie czopowego od [[Warka (piwowarska miara)|warki]], a nie od beczki]] |
||
{{Czy wiesz do artykułu|7}} |
|||
⚫ | |||
⚫ | [[ |
||
⚫ | |||
== Przedmiot opodatkowania == |
== Przedmiot opodatkowania == |
||
Pierwowzorem czopowego była opłata pod nazwą cyza, uchwalona w [[Piotrków Trybunalski|Piotrkowie]] w 1466. W [[Wielkopolska|Wielkopolsce]] i [[Małopolska|Małopolsce]] czopowe zostało uchwalone w 1479 i było podatkiem od piwa, miodu, gorzałki i wina{{r|Gluchowski}} |
Pierwowzorem czopowego była opłata pod nazwą cyza, uchwalona w [[Piotrków Trybunalski|Piotrkowie]] w 1466 i przeznaczona wówczas na pokrycie kosztów poniesionych w czasie wojny z Zakonem Krzyżackim{{r|Gluchowski|Gloger}}. W [[Wielkopolska|Wielkopolsce]] i [[Małopolska|Małopolsce]] czopowe zostało uchwalone w 1479 i było podatkiem od piwa, miodu, gorzałki i wina{{r|Gluchowski}}, płaconym w miastach królewskich, duchownych i szlacheckich{{r|Gloger}}. |
||
Szlachta za alkohol na własny użytek: warzone u siebie piwo, sprowadzane wino i miód z własnych pasiek nie płaciła tego podatku{{r|Lengnich}}. Zwolnienia te nadał [[Zygmunt I Stary|Zygmunt I]] w 1511, a w 1567 [[Stefan Batory]] potwierdził, że dochody propinacyjne szlachty pochodzące z ich dóbr ziemskich są nieopodatkowane{{r|Gloger}}. Wynikało to z ogólnych zwolnień podatkowych dla tego stanu (z wyjątkiem [[poradlne]]go). W efekcie opodatkowani czopowym byli tylko [[Mieszczaństwo|mieszczanie]] i [[karczma]]rze ze [[Wieś|wsi]] rządowych i duchownych{{r|abecadlo}}. Jednak uniwersał poborowy z 1613 stanowił, że nawet szlachta i starostowie płacili czopowe od piwa warzonego na [[wyszynk]] w będących ich własnością domach położonych w miastach{{r|Gloger}}. |
|||
Osobnym podatkiem było [[szelężne]] płacone przez karczmarzy od zarobku na sprzedawanych trunkach. W 1766 połączono w jedną opłatę czopowe i szelężne. Nowa danina objęła wszelkie miasta i dominia, w tym wolne dotąd od czopowego dominia szlacheckie. Wynosiła ona 1/10 dochodu z [[Propinacja|propinacji]]{{r|abecadlo}}. |
Osobnym podatkiem było [[szelężne]] płacone przez karczmarzy od zarobku na sprzedawanych trunkach. W 1766 połączono w jedną opłatę czopowe i szelężne. Nowa danina objęła wszelkie miasta i dominia, w tym wolne dotąd od czopowego dominia szlacheckie. Wynosiła ona 1/10 dochodu z [[Propinacja|propinacji]]{{r|abecadlo}}. |
||
Linia 10: | Linia 11: | ||
W 1768 wprowadzono dodatkowo powszechny podatek od importu alkoholi zagranicznych, który płacili wszyscy (łącznie z [[król]]em) zakupujący je na własną potrzebę{{r|abecadlo}}. |
W 1768 wprowadzono dodatkowo powszechny podatek od importu alkoholi zagranicznych, który płacili wszyscy (łącznie z [[król]]em) zakupujący je na własną potrzebę{{r|abecadlo}}. |
||
W latach |
W latach 1773–1775 [[Sejm delegacyjny]] wprowadził{{r|Gluchowski}} wpływające do budżetu [[Korona Królestwa Polskiego|Korony]] „czopowe krajowe”, „czopowe od likworów zagranicznych” i „składne winne” oraz wpływające do budżetu [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]] „czopowe 10-go grosza wiejskie z karczem i szynków” i „czopowe miejskie” w [[Wilno|Wilnie]], [[Kowno|Kownie]], [[Mińsk]]u, [[Nowogródek|Nowogródku]], [[Wiłkomierz]]u i [[Połock]]u. |
||
Czopowe zostało zniesione w Galicji w 1775 roku{{r|PWN}}, a w zaborze pruskim i w Królestwie Polskim w pierwszej połowie XIX wieku{{r|PWN}} ([[Zygmunt Gloger]] wskazuje na dekret [[Aleksander I Romanow|Aleksandra I]] z 1 lutego 1813 roku jako na akt prawny znoszący czopowe{{r|Gloger}}). |
|||
== Sposób poboru == |
== Sposób poboru == |
||
Początkowo podatek ten pobierano od każdej beczki skąd wzięła się jego nazwa ''czopowe'' od czopowania napełnionych piwem beczek czopem. W XVI wieku wraz ze zwiększeniem ilości produkowanego piwa opodatkowanie zmieniono i pobierano je od całej ''[[Warka ( |
Początkowo podatek ten pobierano od każdej beczki, skąd wzięła się jego nazwa ''czopowe'' – od czopowania napełnionych piwem beczek czopem, czyli stożkowym [[Klin (fizyka)|klinem]] służącym do zamykania [[beczka|beczki]], używanym w [[bednarstwo|bednarstwie]]. W XVI wieku, wraz ze zwiększeniem ilości produkowanego piwa, opodatkowanie zmieniono i pobierano je od całej ''[[Warka (piwowarska miara)|warki]]''. |
||
Od 1629 czopowe ściągał poborca, który w miastach i miasteczkach musiał ustanowić miejscowego czopownika z ludzi pospolitych albo rajców. Ten w obecności poborcy przysięgał przed radą miejską, że będzie podatek rzetelnie pobierać i dostawał przydanego sobie członka rady. We wsiach rządowych i duchownych nie ustanawiano czopownika, zaś poborca mógł zorganizować pobór jak chciał{{r|abecadlo}}. |
Od 1629 czopowe ściągał poborca, który w miastach i miasteczkach musiał ustanowić miejscowego czopownika z ludzi pospolitych albo rajców. Ten w obecności poborcy przysięgał przed radą miejską, że będzie podatek rzetelnie pobierać i dostawał przydanego sobie członka rady. We wsiach rządowych i duchownych nie ustanawiano czopownika, zaś poborca mógł zorganizować pobór, jak chciał{{r|abecadlo}}. W wielkich miastach pobór podatku przeprowadzały władze miejskie{{r|Gloger}}. |
||
Czopowe puszczano także w [[Dzierżawa|arendę]]. W miastach stołecznych pobór prowadzili nie tylko urzędnicy skarbowi wojewódzcy i miejscy, ale też marszałek wielki [[Marszałek wielki koronny|koronny]] lub [[Marszałek wielki litewski|litewski]]. W [[Warszawa|Warszawie]] w 1650 marszałek [[Jerzy Sebastian Lubomirski|Jerzy Lubomirski]] zadecydował o tym, że urzędnicy marszałka i miasta wspólnie schodzili do piwnic, taksowali i wymierzali opłatę, pieczętując beczki, po czym dopiero wolno było z nich trunek sprzedawać{{r|Gluchowski}}. |
Czopowe puszczano także w [[Dzierżawa|arendę]]. W miastach stołecznych pobór prowadzili nie tylko urzędnicy skarbowi wojewódzcy i miejscy, ale też marszałek wielki [[Marszałek wielki koronny|koronny]] lub [[Marszałek wielki litewski|litewski]]. W [[Warszawa|Warszawie]] w 1650 marszałek [[Jerzy Sebastian Lubomirski|Jerzy Lubomirski]] zadecydował o tym, że urzędnicy marszałka i miasta wspólnie schodzili do piwnic, taksowali i wymierzali opłatę, pieczętując beczki, po czym dopiero wolno było z nich trunek sprzedawać{{r|Gluchowski}}. |
||
Połączone w 1766 czopowe i szelężne opłacały [[magistrat]]y |
Połączone w 1766 czopowe i szelężne opłacały [[magistrat]]y oraz dziedzice na podstawie zaprzysiężonego w grodzie dochodu z propinacji{{r|abecadlo}}. |
||
== Stawki opłat == |
== Stawki opłat == |
||
Jak podawał [[Gotfryd Lengnich]] piszący w czasach [[August II Mocny|Augusta II]], piwowar płacił czopowe w wysokości 1/18 wartości trunku a szynkarz kolejną 1/18. Podatek był podwójny dla piwowara utrzymującego własny szynk. Napoje importowane opodatkowywano innym sposobem, przy czym czasem te opłaty były podwajane{{r|Lengnich}}. |
Jak podawał [[Gotfryd Lengnich]], piszący w czasach [[August II Mocny|Augusta II]] i [[August III Sas|Augusta III]], piwowar płacił czopowe w wysokości 1/18 wartości trunku, a szynkarz kolejną 1/18. Podatek był podwójny dla piwowara utrzymującego własny szynk. Napoje importowane opodatkowywano innym sposobem, przy czym czasem te opłaty były podwajane{{r|Lengnich}}. W 1717 dochody z czopowego wraz z szelężnym przeznaczono na część żołdu wojsk litewskich, w łącznej kwocie 492 300 złotych{{r|Lengnich}}. |
||
[[Ustawa]] sejmowa z roku 1629 wprowadziła następujące opłaty{{r|abecadlo}}: |
[[Ustawa]] sejmowa z roku 1629 wprowadziła następujące opłaty{{r|abecadlo}}: |
||
* miody i piwa przewoźne: od piwa gdańskiego, wrocławskiego i świdnickiego 1/4 wartości, czyli za [[achtel]] 14 [[grosz]]y, za [[Fasa| |
* miody i piwa przewoźne: od piwa gdańskiego, wrocławskiego i świdnickiego 1/4 wartości, czyli za [[achtel]] 14 [[grosz]]y, za [[Fasa|fasę]] 35 groszy, |
||
* palenie gorzałki: w miastach i miasteczkach 24 grosze od kotła, na wsiach 14 groszy od kotła, przy czym szlachta była z tej opłaty zwolniona, |
* palenie gorzałki: w miastach i miasteczkach 24 grosze od kotła, na wsiach 14 groszy od kotła, przy czym szlachta była z tej opłaty zwolniona, |
||
* gorzałka w szynkach: w Koronie [[kwartnik]] za [[Kwarta (jednostka objętości)|kwartę]], na Litwie dwa pieniądze białe za kwartę, |
* gorzałka w szynkach: w Koronie [[kwartnik]] za [[Kwarta (jednostka objętości)|kwartę]], na Litwie dwa pieniądze białe za kwartę, |
||
* wina importowane zamorskie (francuskie, włoskie, hiszpańskie): 24 grosze za baryłę, |
* wina importowane zamorskie (francuskie, włoskie, hiszpańskie): 24 grosze za baryłę, |
||
* [[małmazja]], muszkatel, basztard, alikant, kanar, petersyment, sok: po 5 złotych za baryłę, przy czym w szynkach kwota była podwajana, |
* [[małmazja]], muszkatel, basztard, alikant, kanar, petersyment, sok: po 5 złotych za baryłę, przy czym w szynkach kwota była podwajana, |
||
Linia 37: | Linia 40: | ||
Wprowadzona w 1768 opłata od trunków zagranicznych miała następujące stawki za jeden [[garniec]]{{r|abecadlo}}: |
Wprowadzona w 1768 opłata od trunków zagranicznych miała następujące stawki za jeden [[garniec]]{{r|abecadlo}}: |
||
* wino węgierskie, burgundzkie, szampańskie: 2 grosze srebrne (1/2 złotego), |
* wino węgierskie, burgundzkie, szampańskie: 2 grosze srebrne (1/2 złotego), |
||
* wino francuskie, hiszpańskie, włoskie, reńskie, cypryjskie i wódki zagraniczne: 1 grosz srebrny, |
* wino francuskie, hiszpańskie, włoskie, reńskie, cypryjskie i wódki zagraniczne: 1 grosz srebrny, |
||
* wino wołoskie, pobereskie, miód węgierski, piwo angielskie: 5 groszy miedzianych. |
* wino wołoskie, pobereskie, miód węgierski, piwo angielskie: 5 groszy miedzianych. |
||
Za [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta]] czopowe dostarczało 10% wpływów państwa{{r|Gluchowski}}. |
Za [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta]] czopowe dostarczało 10% wpływów państwa{{r|Gluchowski}}. |
||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
{{Przypisy| |
{{Przypisy| |
||
<ref name=Lengnich>{{cytuj książkę|tytuł =B. Lengnicha Prawo pospolite Królestwa Polskiego |
<ref name=Lengnich>{{cytuj książkę|autor=Gotfryd B. Lengnich|tytuł =B. Lengnicha Prawo pospolite Królestwa Polskiego|url=https://books.google.pl/books?id=e85bAAAAcAAJ&pg=PA426&dq=czopowe&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwjAmMTCy9DYAhXHjCwKHXdqBCw4KBDoAQg6MAQ#v=onepage&q&f=false|wydawca=Redakcja Kwartalnika Naukowego |rok=1836|strony=426–426}}</ref> |
||
<ref name=abecadlo>{{cytuj książkę|tytuł =Starożytności polskie: Ku wygodzie czytelnika porządkiem abecadłowym zebrane|tom= 1|wydawca=Księgarnia Jana Konstantego Żupańskiego|rok=1842 |
<ref name=abecadlo>{{cytuj książkę |autor=Dzieło zbiorowe |tytuł =Starożytności polskie: Ku wygodzie czytelnika porządkiem abecadłowym zebrane |url= https://books.google.pl/books?id=BEQhAQAAMAAJ&pg=PA31&dq=arenda&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwjS0PSJ1tDYAhUhP5oKHU7oCIsQ6AEIbDAL#v=onepage&q=czopowe&f=false|tom= 1 |wydawca=Księgarnia Jana Konstantego Żupańskiego |rok=1842 |strony=183}}</ref> |
||
⚫ | <ref name=Gluchowski>{{Cytuj książkę |tytuł=Finanse publiczne i prawo finansowe – realia i perspektywy zmian. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Eugeniuszowi Ruśkowskiemu |url=https://books.google.pl/books?id=sPgvemjbVHgC&pg=PA417&dq=Konsumpcja+jako+przedmiot+opodatkowania:+casus+akcyza&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwiRxL3YsfnYAhXMjiwKHf55CZYQ6AEIKDAA#v=onepage&q=Konsumpcja%20jako%20przedmiot%20opodatkowania%3A%20casus%20akcyza&f=false|inni=Leonard Etel, Marcin Tyniewicki (red) |rozdział=Konsumpcja jako przedmiot opodatkowania: casus akcyza |autor r=Jan Głuchowski |strony= 413–420| isbn=9788362813230 |wydawca=Temida 2 |rok=2012}}</ref> |
||
https://books.google.pl/books?id=BEQhAQAAMAAJ&pg=PA31&dq=arenda&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwjS0PSJ1tDYAhUhP5oKHU7oCIsQ6AEIbDAL#v=onepage&q=czopowe&f=false|strony=183}}</ref> |
|||
<ref name=PWN>{{encyklopedia PWN|id = 3889842|tytuł=czopowe|data dostępu=2018-01-29}}</ref> |
|||
<ref name=Gluchowski>{{Cytuj książkę|tytuł r=Konsumpcja jako przedmiot opodatkowania: |
|||
<ref name=Gloger>{{cytuj książkę |autor=[[Zygmunt Gloger]] |tytuł= Encyklopedia staropolska|url=https://pl.wikisource.org/wiki/Encyklopedia_staropolska/Czopowe|wydawca=P. Laskauer i W. Babicki |rok=1900 |strony=293–294}}</ref> |
|||
casus akcyza|autor r=Jan Głuchowski|tytuł=Finanse publiczne i prawo finansowe – realia i perspektywy zmian. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Eugeniuszowi Ruśkowskiemu|inni=Leonard Etel, Marcin Tyniewicki (red.)|strony= 413-420| |
|||
⚫ | |||
}} |
}} |
||
{{Wikiźródła|Encyklopedia staropolska/Czopowe|hasło ''Czopowe'' w Encyklopedii staropolskiej|tekst=nie}} |
|||
== Linki zewnętrzne == |
|||
⚫ | |||
* [https://books.google.pl/books?id=EDNRAAAAcAAJ&pg=PA343&lpg=PA343&dq=czopowe&source=bl&ots=PD6rQDLSs1&sig=2ZM-u2cJSlwers8HTZK9hTVmny4&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwjjnsTirf3YAhUL1SwKHdl0AOwQ6AEIWDAI#v=onepage&q=czopowe&f=false Czopowe] w „Inwentarzu Konstytucyy Koronnych Y W. X. Litewskiego” Macieja Marcjana Ładowskiego, z uzupełnieniami Józefa Jędrzeja Załuskiego, 1733 |
|||
* [https://books.google.pl/books?id=Lt5lAAAAcAAJ&pg=PA497&lpg=PA497&dq=czopowe&source=bl&ots=3hzgZ0riLn&sig=ZlG7kJTiR14Vx8m1a6B7vFpdr3g&hl=pl&sa=X&ved=0ahUKEwjjnsTirf3YAhUL1SwKHdl0AOwQ6AEIXTAK#v=onepage&q=czopowe&f=false Czopowe] w „Inventarzu praw, statutow konstytuccyi koronnych y W. X. Lit.” wielu autorów, 1789. |
|||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
[[Kategoria:Gospodarka I Rzeczypospolitej]] |
|||
⚫ | |||
[[Kategoria:Podatki I Rzeczypospolitej]] |
Aktualna wersja na dzień 10:01, 6 wrz 2022
Czopowe – wprowadzony w Polsce w drugiej połowie XV wieku podatek od wyrobu, importu oraz sprzedaży piwa, wódki, miodu i wina. Obecnie jego odpowiednikiem jest podatek akcyzowy na alkohol.
Przedmiot opodatkowania
[edytuj | edytuj kod]Pierwowzorem czopowego była opłata pod nazwą cyza, uchwalona w Piotrkowie w 1466 i przeznaczona wówczas na pokrycie kosztów poniesionych w czasie wojny z Zakonem Krzyżackim[1][2]. W Wielkopolsce i Małopolsce czopowe zostało uchwalone w 1479 i było podatkiem od piwa, miodu, gorzałki i wina[1], płaconym w miastach królewskich, duchownych i szlacheckich[2].
Szlachta za alkohol na własny użytek: warzone u siebie piwo, sprowadzane wino i miód z własnych pasiek nie płaciła tego podatku[3]. Zwolnienia te nadał Zygmunt I w 1511, a w 1567 Stefan Batory potwierdził, że dochody propinacyjne szlachty pochodzące z ich dóbr ziemskich są nieopodatkowane[2]. Wynikało to z ogólnych zwolnień podatkowych dla tego stanu (z wyjątkiem poradlnego). W efekcie opodatkowani czopowym byli tylko mieszczanie i karczmarze ze wsi rządowych i duchownych[4]. Jednak uniwersał poborowy z 1613 stanowił, że nawet szlachta i starostowie płacili czopowe od piwa warzonego na wyszynk w będących ich własnością domach położonych w miastach[2].
Osobnym podatkiem było szelężne płacone przez karczmarzy od zarobku na sprzedawanych trunkach. W 1766 połączono w jedną opłatę czopowe i szelężne. Nowa danina objęła wszelkie miasta i dominia, w tym wolne dotąd od czopowego dominia szlacheckie. Wynosiła ona 1/10 dochodu z propinacji[4].
W 1768 wprowadzono dodatkowo powszechny podatek od importu alkoholi zagranicznych, który płacili wszyscy (łącznie z królem) zakupujący je na własną potrzebę[4].
W latach 1773–1775 Sejm delegacyjny wprowadził[1] wpływające do budżetu Korony „czopowe krajowe”, „czopowe od likworów zagranicznych” i „składne winne” oraz wpływające do budżetu Wielkiego Księstwa Litewskiego „czopowe 10-go grosza wiejskie z karczem i szynków” i „czopowe miejskie” w Wilnie, Kownie, Mińsku, Nowogródku, Wiłkomierzu i Połocku.
Czopowe zostało zniesione w Galicji w 1775 roku[5], a w zaborze pruskim i w Królestwie Polskim w pierwszej połowie XIX wieku[5] (Zygmunt Gloger wskazuje na dekret Aleksandra I z 1 lutego 1813 roku jako na akt prawny znoszący czopowe[2]).
Sposób poboru
[edytuj | edytuj kod]Początkowo podatek ten pobierano od każdej beczki, skąd wzięła się jego nazwa czopowe – od czopowania napełnionych piwem beczek czopem, czyli stożkowym klinem służącym do zamykania beczki, używanym w bednarstwie. W XVI wieku, wraz ze zwiększeniem ilości produkowanego piwa, opodatkowanie zmieniono i pobierano je od całej warki.
Od 1629 czopowe ściągał poborca, który w miastach i miasteczkach musiał ustanowić miejscowego czopownika z ludzi pospolitych albo rajców. Ten w obecności poborcy przysięgał przed radą miejską, że będzie podatek rzetelnie pobierać i dostawał przydanego sobie członka rady. We wsiach rządowych i duchownych nie ustanawiano czopownika, zaś poborca mógł zorganizować pobór, jak chciał[4]. W wielkich miastach pobór podatku przeprowadzały władze miejskie[2].
Czopowe puszczano także w arendę. W miastach stołecznych pobór prowadzili nie tylko urzędnicy skarbowi wojewódzcy i miejscy, ale też marszałek wielki koronny lub litewski. W Warszawie w 1650 marszałek Jerzy Lubomirski zadecydował o tym, że urzędnicy marszałka i miasta wspólnie schodzili do piwnic, taksowali i wymierzali opłatę, pieczętując beczki, po czym dopiero wolno było z nich trunek sprzedawać[1].
Połączone w 1766 czopowe i szelężne opłacały magistraty oraz dziedzice na podstawie zaprzysiężonego w grodzie dochodu z propinacji[4].
Stawki opłat
[edytuj | edytuj kod]Jak podawał Gotfryd Lengnich, piszący w czasach Augusta II i Augusta III, piwowar płacił czopowe w wysokości 1/18 wartości trunku, a szynkarz kolejną 1/18. Podatek był podwójny dla piwowara utrzymującego własny szynk. Napoje importowane opodatkowywano innym sposobem, przy czym czasem te opłaty były podwajane[3]. W 1717 dochody z czopowego wraz z szelężnym przeznaczono na część żołdu wojsk litewskich, w łącznej kwocie 492 300 złotych[3].
Ustawa sejmowa z roku 1629 wprowadziła następujące opłaty[4]:
- miody i piwa przewoźne: od piwa gdańskiego, wrocławskiego i świdnickiego 1/4 wartości, czyli za achtel 14 groszy, za fasę 35 groszy,
- palenie gorzałki: w miastach i miasteczkach 24 grosze od kotła, na wsiach 14 groszy od kotła, przy czym szlachta była z tej opłaty zwolniona,
- gorzałka w szynkach: w Koronie kwartnik za kwartę, na Litwie dwa pieniądze białe za kwartę,
- wina importowane zamorskie (francuskie, włoskie, hiszpańskie): 24 grosze za baryłę,
- małmazja, muszkatel, basztard, alikant, kanar, petersyment, sok: po 5 złotych za baryłę, przy czym w szynkach kwota była podwajana,
- wino morawskie i reńskie: 15 groszy za wiadro,
- wino endeburskie i świętojurskie: 20 groszy za wiadro,
- wina gubińskie, krosińskie i inne nadodrzańskie: 16 groszy od drelinku,
- wino wołoskie: 16 groszy za baryłę.
Wprowadzona w 1768 opłata od trunków zagranicznych miała następujące stawki za jeden garniec[4]:
- wino węgierskie, burgundzkie, szampańskie: 2 grosze srebrne (1/2 złotego),
- wino francuskie, hiszpańskie, włoskie, reńskie, cypryjskie i wódki zagraniczne: 1 grosz srebrny,
- wino wołoskie, pobereskie, miód węgierski, piwo angielskie: 5 groszy miedzianych.
Za Stanisława Augusta czopowe dostarczało 10% wpływów państwa[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Jan Głuchowski: Konsumpcja jako przedmiot opodatkowania: casus akcyza. W: Finanse publiczne i prawo finansowe – realia i perspektywy zmian. Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Eugeniuszowi Ruśkowskiemu. Leonard Etel, Marcin Tyniewicki (red). Temida 2, 2012, s. 413–420. ISBN 978-83-62813-23-0.
- ↑ a b c d e f Zygmunt Gloger: Encyklopedia staropolska. P. Laskauer i W. Babicki, 1900, s. 293–294.
- ↑ a b c Gotfryd B. Lengnich: B. Lengnicha Prawo pospolite Królestwa Polskiego. Redakcja Kwartalnika Naukowego, 1836, s. 426–426.
- ↑ a b c d e f g Dzieło zbiorowe: Starożytności polskie: Ku wygodzie czytelnika porządkiem abecadłowym zebrane. T. 1. Księgarnia Jana Konstantego Żupańskiego, 1842, s. 183.
- ↑ a b czopowe, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-01-29] .