Mieczysław Brożek

Mieczysław Brożek
Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	11 kwietnia 1911 ; Kaniów
Data i miejsce śmierci	29 lutego 2000 ; Kraków
	Profesor
	Specjalność: filolog klasyczny
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	1939
Profesura	1964
Uczelnia	Uniwersytet Jagielloński
	Odznaczenia

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 18 lis 2024, była oparta na tej wersji.

Mieczysław Brożek (ur. 11 kwietnia 1911 w Kaniowie^[1], zm. 29 lutego 2000 w Krakowie) – polski filolog klasyczny, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Życiorys

Był synem Ludwika, maszynisty w kopalni węgla, i Marii z Wieczorków, jednym z siedmiorga rodzeństwa. Uczęszczał do szkoły ludowej w Czechowicach-Grabowicach, następnie ukończył szkołę średnią (gimnazjum klasyczne) w Pszczynie^[1] i w 1931 rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, uwieńczone dyplomem magisterskim w 1936. Bezpośrednio po ukończeniu studiów na macierzystej uczelni został starszym asystentem w Seminarium Filologii Klasycznej. W 1939 obronił przygotowaną pod kierunkiem Tadeusza Sinki rozprawę doktorską De Calliae tragoedia grammatica. Jednocześnie od 1937 uczył łaciny w krakowskich szkołach średnich.

6 listopada 1939 został aresztowany podczas Sonderaktion Krakau; przebywał w Sachsenhausen, a od marca 1940 w Dachau^[2], gdzie doczekał zwolnienia z obozu 15 stycznia 1941. W obozie służył pomocą starszym aresztowanym, m.in. profesorowi Sewerynowi Hammerowi. Po powrocie do Krakowa włączył się w tajne nauczanie, na konspiracyjnym uniwersytecie prowadząc zajęcia z filologii klasycznej. Oficjalnie utrzymywał się z pracy kreślarza w urzędzie geologicznym, zdołał także sprzedać kilka obrazów, wykorzystując umiejętności rozwijane w latach szkolnych (po latach do malowania wrócił na emeryturze, był od 1983 członkiem Stowarzyszenia Plastyków Nieprofesjonalnych Ziemi Krakowskiej, w czerwcu 1984 wystawiał swoje prace w Klubie Środowiskowym „Zaułek” w Krakowie).

Po wojnie pozostał związany z Uniwersytetem Jagiellońskim; był kolejno starszym wykładowcą i adiunktem w Seminarium Filologii Klasycznej (które faktycznie uruchamiał po przerwie wojennej w lutym 1945), docentem (1955), profesorem nadzwyczajnym w Katedrze Filologii Klasycznej (1964). W 1972 otrzymał nominację na profesora zwyczajnego. W latach 1967–1977 kierował Katedrą Filologii Klasycznej, w latach 1954–1956 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Filologicznego. W 1981 przeszedł na emeryturę.

W dorobku miał publikacje z zakresu literatury greckiej i łacińskiej (m.in. Historia literatury łacińskiej w starożytności. Zarys, 1961) oraz wczesnonowożytnej (O łacińskich elegiach Jana Kochanowskiego, 1991). Tłumaczył literaturę grecką (Pindar, Sofokles, Polibiusz, Plutarch) i łacińską (Terencjusz, Liwiusz, Lukan, Stacjusz), także dzieła Kopernika i Retyka. Był autorem wierszy po łacinie, za które wyróżniony został w 1962 przez Holenderską Akademię Nauk; część z wierszy powstała na cześć wybitnych filologów, np. Tadeusza Zielińskiego, Stanisława Pigonia, Zenona Klemensiewicza. W Polskim Słowniku Biograficznym zamieścił życiorys śląskiego literata, folklorysty i działacza społeczno-politycznego ks. Emanuela Grima (tom VIII).

Był wieloletnim (od 1936) członkiem Polskiego Towarzystwa Filologicznego, m.in. sekretarzem (1937–1951) i przewodniczącym (1962–1976) Koła Krakowskiego; zasiadał też przez jakiś czas w Zarządzie Głównym Towarzystwa, które nadało mu członkostwo honorowe. Od 1946 był współpracownikiem Komisji Filologii Klasycznej Polskiej Akademii Umiejętności, w 1990 został przyjęty w poczet członków reaktywowanej Akademii. Brał też udział w pracach Komitetu Nauk o Kulturze Antycznej Polskiej Akademii Nauk oraz Komisji Historyczno-Literackiej Oddziału Krakowskiego PAN. Uczestniczył w szeregu kongresów międzynarodowych (m.in. Rzym, Jena, Budapeszt).

Był dwukrotnie żonaty. Z Anną, córką generała dywizji Wacława Fary, miał troje dzieci: Krzysztofa (ur. 1939), Marię (ur. 1942) i Celestyna (ur. 1946), z Krystyną (1934–2007)^[3], córką profesora UJ Jana Weyssenhoffa, miał syna Jana (ur. 1970)^[1].

Zmarł 29 lutego 2000 w Krakowie, pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera LXXII-10-8)^[4]^[3].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974)
Złoty Krzyż Zasługi (1956)
Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)
Medal 10-lecia Polski Ludowej (15 stycznia 1955)^[5]
Medal Komisji Edukacji Narodowej (1974)
Medal Merentibus
Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej” (1978)
Odznaka Grunwaldzka

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Brożek Mieczysław, [w:] WładysławW. Tyrański WładysławW., Kto jest kim w Krakowie : lokalne władze, urzędy, instytucje, środowiska : edukacja, zatrudnienie, pozycja zawodowa, działalność polityczna i społeczna, sympatie polityczne, rodzina, rozrywki i upodobania (dane z 1999 roku), Kraków: Krakowska Agencja Informacyjna, 2000, s. 37, ISBN 83-909309-2-7, OCLC 47866363 [dostęp 2023-01-25] .
↑ Mieczysław Brożek (1911–2000) [online], Stowarzyszenie Historyków Starożytności [dostęp 2023-01-25] (pol.).
↑ ^a ^b Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2024-01-09] .
↑ Jan WiktorJ.W. Tkaczyński Jan WiktorJ.W. (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803–2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 39, ISBN 978-83-233-4527-5 .
↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 15 stycznia 1955 r. Nr 0/165 - na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.

Bibliografia

Mieczysław Brożek (1911–2000) biografia ze zdjęciem.
Marek Starowieyski, Wstęp, [w:] Aureliusz Prudencjusz Klemens, Wieńce męczeńskie (Peristephanon), przekład Mieczysław Brożek oraz inni tłumacze, Wydawnictwo WAM, Kraków 2006, s. 13 (wersja elektroniczna, dostęp: 17 kwietnia 2009).
Jerzy Starnawski, Mieczysław Brożek, [w:] Słownik badaczy literatury polskiej, tom V (redaktor Jerzy Starnawski), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2002, s. 47–51.
Wyrok na Uniwersytet Jagielloński 6 listopada 1939 (pod redakcją Leszka Hajdukiewicza), Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1989, s. 135–136 (z fotografią).
Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny, edycja 3, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1993, s. 77.

[:0-1] Brożek Mieczysław, [w:] WładysławW. Tyrański WładysławW., Kto jest kim w Krakowie : lokalne władze, urzędy, instytucje, środowiska : edukacja, zatrudnienie, pozycja zawodowa, działalność polityczna i społeczna, sympatie polityczne, rodzina, rozrywki i upodobania (dane z 1999 roku), Kraków: Krakowska Agencja Informacyjna, 2000, s. 37, ISBN 83-909309-2-7, OCLC 47866363 [dostęp 2023-01-25] .

[2] Mieczysław Brożek (1911–2000) [online], Stowarzyszenie Historyków Starożytności [dostęp 2023-01-25] (pol.).

[:1-3] Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2024-01-09] .

[4] Jan WiktorJ.W. Tkaczyński Jan WiktorJ.W. (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803–2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 39, ISBN 978-83-233-4527-5 .

[5] M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 15 stycznia 1955 r. Nr 0/165 - na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]