Tugela (rzeka): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
dopływy, historia, drobne redakcyjne |
Luckas-bot (dyskusja | edycje) m r2.7.1) (Robot dodał sh:Tugela |
||
Linia 59: | Linia 59: | ||
[[ru:Тугела (река)]] |
[[ru:Тугела (река)]] |
||
[[sr:Тугела]] |
[[sr:Тугела]] |
||
[[sh:Tugela]] |
|||
[[fi:Tugela]] |
[[fi:Tugela]] |
||
[[sv:Tugela]] |
[[sv:Tugela]] |
Wersja z 01:14, 21 mar 2012
[[Plik:{{{zdjęcie}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis zdjęcia}}}]] {{{opis zdjęcia}}} | |||||
Kontynent | |||||
---|---|---|---|---|---|
Państwo | |||||
Lokalizacja |
{{{lokalizacja}}} | ||||
{{{rodzaj cieku}}} | |||||
Długość | 520 km | ||||
Spadek |
{{{spadek}}} | ||||
Powierzchnia zlewni |
{{{powierzchnia zlewni}}} km² | ||||
Średni przepływ |
{{{średni przepływ}}} m³/s {{{miejsce przepływu}}} | ||||
Źródło | |||||
Miejsce | {{{źródło: miejsce}}} | ||||
Wysokość |
{{{źródło: wysokość}}} | ||||
Współrzędne |
Nieprawidłowe parametry: {{{{źródło: współrzędne}}}|type:landmark} | ||||
Ujście | |||||
Recypient | Ocean Indyjski | ||||
Miejsce |
{{{ujście: miejsce}}} | ||||
Wysokość |
{{{ujście: wysokość}}} | ||||
Współrzędne |
Nieprawidłowe parametry: {{{{ujście: współrzędne}}}|type:landmark} | ||||
Mapa | |||||
[[Plik:{{{mapa}}}|240x240px|alt=Mapa rzeki|]] {{{opis mapy}}} | |||||
| |||||
Położenie na mapie Afryki Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{źródło: współrzędne}}}} Nieprawidłowe parametry: {{{{ujście: współrzędne}}}} |
Tugela - rzeka w Afryce południowo-wschodniej, wypływająca z Gór Smoczych. Źródła na wysokości ok. 3050 m n.p.m. na płaskowyżu Mont-aux-Sources. Przepływa przez prowincję KwaZulu-Natal (Republika Południowej Afryki), będąc jej największą rzeką. W górnym biegu rzeki znajduje się najwyższy wodospad Afryki i drugi co do wielkości wodospad świata, Tugela (948 m wysokości). W tym miejscu rzeka opuszcza Amfiteatr i Góry Smocze. Płynie na wschód przez Bergville i Colenso. Uchodzi do Oceanu Indyjskiego na północ od Durbanu[1].
Długość rzeki wynosi 520 km, zlewisko ma powierzchnię 29.100 km²
Dopływy
Tugela ma wiele dopływów, wypływających z Gór Smoczych. Największym jest Mzinyathi (ang. Buffalo River). Poza tym są to: Mała Tugela (Little Tugela River), Klip (Klip River), Mooi (Mooi River), Krwawa Rzeka (Blood River), Niedzielna Rzeka (Sundays River), Ingagani (Ingagani River) i Rzeka Buszmenów (Bushman River[1].
Historia
Pierwszym Europejczykiem, który odwiedził ujście Tugeli był Vasco da Gama w dniu 28 grudnia 1497 r. Jeden z przylądków w jego pobliżu nazwał Ponta da Pescaria, z powodu obfitości ryb. Portugalscy rozbitkowie ze statku São Bento osiągnęli rzekę 1 czerwca 1554 r., a jeden z nich Fernão Alvares Cabral utonął w trakcie forsowania rzeki[2].
8 km w górę rzeki od jej ujścia, w pobliżu mostu John Rossa (John Ross bridge) znajduje się miejsce historycznej wioski Zulusów Ndondakusuka. W 1838 r. Robert Biggar i John Cane zginęli tu w bitwie nad Tugelą. W 1856 r. miała miejsce bitwa pod Ndondakusuka, w której Cetshwayo syn Mpande pokonał swego brata Mbuyaza.
Około 10 km w górę rzeki od ujścia znajdują się dwa forty Fort Pearson i Fort Tenedos, zbudowane przez Brytyjczyków w 1879 r., w czasie wojny brytyjsko-zuluskiej dla ochrony brodów. W pobliżu Fort Pearson rośnie drzewo figowe, zwane Ultimatum Tree, pod którym 11 grudnia 1878 r. Brytyjczycy przekazali wodzom Cetshwaya ultimatum dające pretekst do rozpoczęcia wojny[3].
15 grudnia 1899 r., w czasie II wojny burskiej, nad Tugelą miała miejsce bitwa pod Colenso.
- ↑ a b http://www.dwaf.gov.za/Documents/Other/CMA/Thukela/ThukelaAppendixA2.pdf
- ↑ De Kock, Willem Johannes (1957) (in Afrikaans). Portugese ontdekkers om die Kaap. A.A. Balkema, Kaapstad. pp. 144, 166, 228
- ↑ Colenso, pp. 261–262. Also: Ian Knight, Zulu War, Osprey, 2004, p. 11, "... an ultimatum with which, Frere knew, they could not possibly comply."