Wikipedysta:Adrian.s6/brudnopis/Škoda 15Tr

Trolejbus typu Škoda 15TrM w Hradcu Králové

Trolejbus 15Tr po przebudowie na typ 15TrR w Brnie

Spotkanie trolejbusów 15TrM (z lewej) i 14Tr w Bratysławie

15TrM (z lewej) i 15Tr (z prawej) w Uściu nad Łabą

Škoda 15Tr - typ czechosłowackiego przegubowego, wysokopodłogowego trolejbusu. Produkowano go w latach 1988 - 2004 (prototypy powstały w połowie lat 80., od roku 1995 był produkowany w zmodernizowanej wersji 15TrM) w zakładach Škody w Ostrowie nad Ohrzą.

Konstrukcja

Przegubowy trolejbus 15Tr pochodzi (zarówno, jeśli chodzi o układy elektryczne, jak i mechaniczne) ze standardowego typu 14Tr. 15Tr został zbudowany w połowie lat 80. XX w. jako pierwszy w pełni czechosłowacki trolejbus przegubowy (projekt 10Tr nie został zrealizowany, natomiast pojazdy Škoda-Sanos S 200Tr były wynikiem czechosłowacko-jugosłowiańskiej współpracy).

15Tr jest trzyosiowym trolejbusem, złożonym z dwóch części. Części połączone są przegubem. Szkielet pojazdu stanowi stalowa rama, do której mocowana jest samonośna karoseria. Autobus powstał dzięki wykorzystaniu części z pojazdu 14Tr, co ułatwia utrzymanie i zdobycie części zamiennych. Z prawej strony znajdują się cztery dwuskrzydłowe drzwi. Poprzecznie umieszczone siedzenia zostały obite sztuczną skórą. Do oświetlenia wnętrza wykorzystuje się świetlówki.

Trolejbus wyposażono w dwa silniki, jeden na środkowej, drugi na ostatniej osi (wykorzystano silniki z trolejbusu 14Tr). Dzięki temu stała się możliwa eksploatacja tego trolejbusu nawet w trudnym terenie.

Pierwsze serie miały dzielone przednie okno, w późniejszych zastosowano już okno wykonane z jednej szyby. Trolejbusy były początkowo fabrycznie malowane w czerwono-kremowe barwy, typowe dla wszystkich przedsiębiorstw komunikacji w ówczesnej Czechosłowacji.

Ciekawostką jest, że pierwsze trolejbusy 15Tr projektowano dla niezrealizowanej linii trolejbusowej Czeskie Budziejowice - Temelín.

Parametry techniczne

Długość: 17,36 m
Szerokość: 2,5 m
Wysokość: 3,41 m
Masa pustego pojazdu: 15,8 t
Ilość miejsc: 145
- Miejsca siedzące: 45
- Miejsca stojące: 100
Moc: 2 x 100 – 2 x 120 kW
Prędkość maksymalna: 65 km/h

Prototypy

Pierwsze dwa prototypy trolejbusów 15Tr wyprodukowano w 1983 roku. Od pozostałych różniły się innym wyposażeniem elektrycznym. Po próbach u producenta, pierwszy prototyp odbywał jazdy próbne w latach 1984 - 1985 w Pilznie (z numerem bocznym 500). Część przedniego członu sprzedano potem jako części zamienne do Brna. Drugi prototyp był testowany u producenta, a w drugiej połowie lat 80. został zezłomowany.

W latach 1987 - 1988 wyprodukowano kolejne 3 prototypy, które, w odróżnieniu od pierwszych dwóch, trafiły do regularnej eksploatacji z pasażerami.

Modernizacje

Škoda 15TrR – kompletny remont pudła oraz wymiana elementów takich jak: wyświetlacze, nowe odbieraki prądu, modernizacja wnętrza itp.

Eksploatacja

W latach 1983 - 2004 wyprodukowano około 600 trolejbusów tego typu (w tym wersje Škoda 15TrM i Škoda 15TrSF).

Czechy

Miasto	Artykuł	Typ	Lata dostaw	Ilość pojazdów	Numery boczne	Uwagi
Brno	artykuł	15Tr	1990 – 1991	8 sztuk	3501 – 3508
Czeskie Budziejowice	artykuł	∑	1991 – 2004	52 sztuki
	♦	15Tr	1991 – 1992	42 sztuk	01 – 42
	♦	15TrM	2002 - 2004	10 sztuk	48 – 57
Hradec Králové	artykuł	∑	1989 – 2001	16 sztuk
	♦	15Tr	1989 – 1994	11 sztuk	71 – 81
	♦	15TrM	1995 – 2001	5 sztuk	82 – 86
Chomutov – Jirkov	artykuł	15Tr	1995	25 sztuk	001 – 025
Ostrawa	artykuł	15Tr	1990 – 1994	10 sztuk	3504 – 3513
Pilzno	artykuł	∑	1988 – 1996	19 sztuk
	♦	15Tr	1988 – 1993	6 sztuk	414, 461 – 465
	♦	15TrM	1995 – 1996	13 sztuk	466 – 478
Škoda Ostrov	–	15Tr	1983	2 sztuki	–
Cieplice	artykuł	15Tr	1990	10 sztuk	201 – 210
Uście nad Łabą	artykuł	∑	1989 – 2003	66 sztuk
	♦	15Tr	1989 – 1994	55 sztuk	501 – 555
	♦	15TrM	1995 – 2003	11 sztuk	556 – 566
Zlín – Otrokovice	artykuł	∑	1990 – 2001	36 sztuk
	♦	15Tr	1990 – 1992	12 sztuk	82 – 85, 337 – 343	numer 82 wykorzystano dwukrotnie
	♦	15TrM	1995 – 2001	24 sztuki	344 – 367

Estonia

Miasto	Artykuł	Typ	Lata dostaw	Ilość pojazdów	Numery boczne	Uwagi
Tallin	artykuł	15Tr	1989 – 1991	25 sztuk	400 – 424

Iran

Miasto	Artykuł	Typ	Lata dostaw	Ilość pojazdów	Numery boczne	Uwagi
Teheran	artykuł	15Tr	1992	65 sztuk	794 – 828, 921 – 950

Łotwa

Miasto	Artykuł	Typ	Lata dostaw	Ilość pojazdów	Numery boczne
Ryga	artykuł	∑	1989 – 2000	35 sztuk
	♦	15Tr	1989 – 1991	25 sztuk	1-1 – 1-18, 2-300 – 2-306
	♦	15TrM	1998 – 2000	10 sztuk	2-500 – 2-509

Słowacja

Miasto	Artykuł	Typ	Lata dostaw	Ilość pojazdów	Numery boczne	Uwagi
Bańska Bystrzyca	artykuł	∑	1989 – 1999	29 sztuk
	♦	15Tr	1989 – 1990	27 sztuk	1501 – 1527
	♦	15TrM	1998 – 1999	2 sztuki	1528, 1529
Bratysława	artykuł	∑	1990 – 2003	39 sztuk
	♦	15Tr	1990 – 1992	16 sztuk	6521, 6601 – 6616	nie wykorzystano numeru 6607
	♦	15TrM	1998 – 2003	23 sztuki	6617 – 6638	numer 6617 wykorzystano dwukrotnie
Koszyce	artykuł	∑	1993 – 1999	20 sztuk
	♦	15Tr	1993	15 sztuk	1001 – 1015
	♦	15TrM	1999	5 sztuk	1016 – 1020
Preszów	artykuł	∑	1989 – 1999	32 sztuk
	♦	15Tr	1989 – 1994	27 sztuk	82 – 86, 92 – 113
	♦	15TrM	1995 – 1999	5 sztuk	114 – 118
Żylina	artykuł	∑	1995 – 2002	28 sztuk
	♦	15Tr	1995 – 1996	14 sztuk	201 – 210, 226 – 229
	♦	15TrM	1998 – 2002	14 sztuk	230 – 243

Stany Zjednoczone

Miasto	Artykuł	Typ	Lata dostaw	Ilość pojazdów	Numery boczne	Uwagi
San Francisco	artykuł	15TrSF	2002 – 2003	33 sztuk	7101 – 7133

Ukraina

Miasto	Artykuł	Typ	Lata dostaw	Ilość pojazdów	Numery boczne	Uwagi
Kijów	artykuł	15Tr	1990 – 1995	46 sztuk	450 – 495
Symferopol – Ałuszta – Jałta	artykuł	15Tr	1990	6 sztuk	4000 – 4005

Węgry

Miasto	Artykuł	Typ	Lata dostaw	Ilość pojazdów	Numery boczne	Uwagi
Segedyn (Szeged)	artykuł	15Tr	1992 – 1993	11 sztuk	T-600 – T-610

Uwaga: Wykaz państw i miast, do których dostarczono trolejbusy 15Tr, nie jest kompletny. Nie uwzględnia również miast, które otrzymały używane trolejbusy.

Pojazdy zabytkowe

Czeskie Budziejowice (trolejbus z numerem bocznym 01)
Pilzno (trolejbus z numerem bocznym 414, w latach 2001–2010 w muzeum zakładów Škody, w ramach ekspozycji Techmania)
Muzeum Transportu Strašice (Muzeum dopravy Strašice) (trolejbus z numerem bocznym 461 z Pilzna)

Linki zewnętrzne

Artykuł o bratysławskich trolejbusach 15Tr (słow.)
Galeria trolejbusów 15Tr (cz.)