Święty Roch
 Święty Roch na obrazie autorstwa Francesco Francii | |
| Data i miejsce urodzenia |
1345-1350 (według tradycji 1295) |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1377 lub 1378 (według tradycji 1327) |
| Czczony przez | |
| Wspomnienie | |
| Atrybuty |
anioł, pies trzymający w pysku chleb, torba pielgrzyma |
| Patron |
Montpellier, Parmy, Wenecji, Sokołowa Podlaskiego, Zatoru, aptekarzy, lekarzy, ogrodników, rolników, szpitali, więźniów, chroniący od zarazy, opiekun zwierząt domowych |
Święty Roch OFS (ur. w Montpellier we Francji, zm. przed rokiem 1420; w literaturze spotykana jest data urodzin przypadająca na rok 1295 oraz ok. 1345-1350, a data śmierci 1327 w Montpellier oraz 1377 lub 1378 w Voghera we Włoszech[1]) − tercjarz franciszkański[2], święty Kościoła katolickiego.
Życie
[edytuj | edytuj kod]Roch urodził się jako jedyny syn rządcy Montpellier. W wieku 19 lat stracił oboje rodziców.
Po sprzedaniu znacznego majątku rodziców rozdał wszystko ubogim i wyruszył do Rzymu. We włoskim miasteczku Acquapendente zastała go epidemia dżumy. Tam w miejscowym szpitalu opiekował się zarażonymi. W Rzymie spędził 3 lata, gdzie dokonał wielu cudownych uzdrowień.
W czasie powrotu do Francji zaraził się dżumą w Piacenzy. By nie zarażać innych, ukrył się w pobliskim lesie. Według podania wytropił go tam pies, który przynosił mu pożywienie. Miał wówczas cudownie wyzdrowieć. Udał się w drogę powrotną do Francji, lecz na granicy wzięty został za szpiega włoskiego, umarł potem w więzieniu nierozpoznany.
Kult
[edytuj | edytuj kod]
W całej Europie zaczął się szerzyć kult św. Rocha.
W Polsce był czczony już w XV wieku, obok św. Sebastiana, i stał się patronem chroniącym od zarazy.
W tym czasie w Wenecji i Rzymie powstawały bractwa jego imienia. W Rzymie papież Aleksander VI wystawił ku jego czci kościół, papież Pius IV ufundował szpital, oddając go bractwu św. Rocha (1560). W szerzeniu kultu pomogli franciszkanie, ponieważ był tercjarzem franciszkańskim.
Papież Pius IX ogłosił św. Rocha patronem Montpellier. W 1585 papież Grzegorz XIII umieścił jego imię w Martyrologium Rzymskim. Powstała rodzina zakonna rochici. Wiele miast nosi nazwę na cześć świętego. Wybudowano tysiące kościołów i kaplic ku jego czci.
- Patronat
Święty Roch jest patronem Montpellier, Parmy, Wenecji, Sokołowa Podlaskiego[3], Zatora[4], Kazimierzy Wielkiej[5], aptekarzy, lekarzy, ogrodników, rolników i szpitali oraz brukarzy i więźniów[6].
Na ziemiach polskich czczony był przede wszystkim jako patron chroniący od zarazy, stąd w epoce staropolskiej były mu poświęcone liczne ołtarze, figury i kapliczki; opiekun zwierząt domowych. Patron Centrum Rehabilitacji w Łomży.
- Ikonografia
W ikonografii św. Roch przedstawiany jest jako młody pielgrzym lub żebrak w łachmanach, z psem liżącym mu rany albo biegnącym obok.
Jego atrybutami są: anioł, pies trzymający w pysku chleb, torba pielgrzyma.
- Dzień obchodów
Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 16 sierpnia.
Roch w kulturze masowej
[edytuj | edytuj kod]Postać św. Rocha występuje w filmach Jasminum oraz Historii kina w Popielawach, wyreżyserowanych przez Jana Jakuba Kolskiego.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]- Cmentarz św. Rocha w Częstochowie
- kult świętych
- święci i błogosławieni rodziny franciszkańskiej
- wstawiennictwo świętych
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zbigniew Bauer, Adam Leszkiewicz Wielka Księga Świętych T. 3, Kraków 2003, s. 161.
- ↑ Lázaro Iriarte OFMCap, Józef Salezy Kafel OFMCap, Andrzej Józef Zębik OFMCap, Krystyna Kuklińska OSC: Historia franciszkanizmu. Kraków: Bracia Mniejsi Kapucyni, 1998, s. 567. ISBN 83-910410-0-X.
- ↑ Regionalny Portal Informacyjny PODLASIE24.PL, Stolica Apostolska ogłosiła św. Rocha patronem Sokołowa Podlaskiego [online], Regionalny Portal Informacyjny PODLASIE24.PL [dostęp 2020-05-21] (pol.).
- ↑ l, Św. Roch patronem Zatora [online], ekai.pl [dostęp 2020-06-06] (pol.).
- ↑ Kazimierski Festiwal Kulturalny 2020 | Miejsko-Gminna i Powiatowa Biblioteka Publiczna im. Mikołaja Reja w Kazimierzy Wielkiej [online], bibliotekakazimierzawielka.edupage.org [dostęp 2020-08-17].
- ↑ Ks. Wacław Piszczek CM: Patronowie stanów, instytucji, stowarzyszeń wzywani w nieszczęściu. Kraków: WITKM, s. 8, 53.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Święty Roch na brewiarz.katolik.pl [ostatnia aktualizacja: 20.07.2010]
