11 Dywizja Piechoty (LWP)

11 Dywizja Piechoty (11 DP) – związek taktyczny piechoty ludowego Wojska Polskiego.

11 Dywizja Piechoty

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1945
Rozformowanie	1949 (przeformowana)
Dowódcy
Pierwszy	płk Andrzej Czartoryski
Ostatni	płk Józef Sielecki
Organizacja
Numer	JW 2473
Dyslokacja	Żary
Rodzaj sił zbrojnych	wojska lądowe
Rodzaj wojsk	Piechota
Podległość	3 Armia WP 2 Armia WP Śląski Okręg Wojskowy

Formowanie

Na ziemi lubelskiej

11 Dywizja Piechoty była dwukrotnie formowana. Po raz pierwszy – w Krasnymstawie na podstawie rozkazu Naczelnego Dowódcy Wojska Polskiego nr 41 z 6 października 1944 z przeznaczeniem dla organizującej się 3 Armii Wojska Polskiego. W jej skład wchodziły:

dowództwo, sztab i kwatermistrzostwo,

20 pułk piechoty,

22 pułk piechoty,

24 pułk piechoty,

42 pułk artylerii lekkiej,

9 dywizjon artylerii samobieżnej,

batalion szkolny,

22 batalion saperów,

13 samodzielny batalion medyczno-sanitarny,

11 kompania rozpoznawcza,

17 kompania łączności,

8 kompania chemiczna,

16 samodzielna kompania transportu samochodowego

11 szpital weterynaryjny,

3066 stacja poczty polowej,

1888 kasa banku polowego,

pododdziały specjalne i pomocnicze.

Rozkazem Naczelnego Dowódcy WP nr 59/org. z 19 listopada 1944, w związku z zaniechaniem organizowania 3 Armii WP, zaprzestano również formowania dywizji. Oddziały znajdujące się w trakcie formowania przekazano innym jednostkom, a uzbrojenie i sprzęt techniczny zwrócono do składnic 1 Frontu Białoruskiego.

Na Ziemi Łódzkiej

Ponownie do formowania 11 Dywizji Piechoty przystąpiono wiosną 1945, w ramach realizacji planu rozbudowy wojska. Na podstawie rozkazu Naczelnego Dowódcy WP nr 58/org. z 15 marca 1945 rozpoczęto formowanie jednostek.

W jej skład wchodziły:

Nazwa jednostki	Miejsce formowania
Dowództwo 11 Dywizji Piechoty	Łódź
38 pułk piechoty,	Stoki
40 pułk piechoty,	Łódź
42 pułk piechoty,
33 pułk artylerii lekkiej,	Konstantynów
14 dywizjon artylerii przeciwpancernej,	Łódź
16 batalion saperów,
8 samodzielny batalion sanitarny,
kompania szkolna,
11 kompania rozpoznawcza,
34 kompania łączności,
kompania obrony przeciwchemicznej,
19 Samodzielna Samochodowa Kompania Podwozu
ambulans weterynaryjny,
kompania przeciwlotniczych karabinów maszynowych,
stacja poczty polowej,
kasa banku polowego,
pododdziały specjalne i pomocnicze.

Formowanie dywizji trwało do 24 kwietnia 1945. W okresie formowania dywizja podlegała dowódcy Okręgu Wojskowego nr IV w Łodzi. 20 maja 1945, a więc już po zakończeniu wojny, dywizja opuściła rejony formowania. Udziału w walkach nie brała.

Lata powojenne

Po wojnie oddziały dywizji zostały włączone w skład 2 Armii WP, pełniły służbę graniczną nad Nysą Łużycką, uczestniczyły w akcjach rolnych, organizowały akcję wysiedleńczą osób narodowości niemieckiej i akcję osadnictwa wojskowego. Saperzy uczestniczyli w rozminowywaniu kraju. Siedziba dowództwa i sztabu w 1945 znajdowała się najpierw w Sommerfeld, a następnie w Żarach.

Przegrupowanie nad granicę zachodnią

Pod koniec maja 1945 dywizja marszem pieszym przegrupowała się na granicę zachodnią. Marszruta wiodła przez Łódź, Kalisz, Jarocin, Kościan, Wolsztyn, Świebodzin, Słubice, Frankfurt nad Odrą. Jednostki artyleryjskie, 33 pal i 14 dappanc oraz kompania karabinów maszynowych plot, trasę do nowego miejsca stacjonowania odbyły transportem kolejowym po trasie: Konstantynów – Gubin. Na miejsce postoju sztabu dywizji wyznaczono Lubsko. 12 czerwca 1945 dywizja zluzowała oddziały 8 Dywizji Piechoty i zajęła strefę pograniczną wzdłuż wschodniego brzegu Nysy Łużyckiej na linii miejscowości: Ratzdorf – Gubin – Forst – Klein – Bademeusel – Badmuskau z zadaniem ochrony nowo wytyczonej polskiej granicy zachodniej.

Do służby granicznej przystąpiły w następującym ugrupowaniu:

• Sztab dywizji i jednostki dywizyjne rozmieszczone w Lubsku.
• 38 pułk piechoty – od ujścia Nysy do Odry do Polanowic – (sztab w Komorowie)
• 40 pułk piechoty – od Sadzarzewic do Zasiek – (sztab w Brodach)
• 42 pułk piechoty – od Zasiek do Mużakowa – (sztab w Tuplicach)
• 33 pułk artylerii lekkiej i 14 dywizjon artylerii przeciwpancernej zakwaterowane były w Komorowie (Gubinie).

Demobilizacja

Zgodnie z rozkazem organizacyjnym Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego nr 0305/Org. z 10 listopada 1945 dywizja przeszła na etaty pokojowe. Zgodnie zaś z Rozkazem Dowódcy 11 DP nr 119 z 9 listopada 1945 w jednostkach dywizji przeprowadzono demobilizację. Zgodnie z Rozkazem NDWP nr 046 z 27 lutego 1946, przeprowadzono ponowną zmianę etatu. Dywizja liczyła wtedy ok. 4 000 żołnierzy. W październiku 1946 dywizję zaliczono do kategorii „C” i ponownie zmniejszono jej składy osobowe. Jedynie 42 pp, zaszeregowany został do kategorii „B” ( pułk ten brał udział w walkach z UPA w ramach Grupy Operacyjnej Wisła).

Skład i rozmieszczenie (1948)

Nazwa jednostki	Miejsce stacjonowania
dowództwo	Żary
38 pułk piechoty	Kożuchów
40 pułk piechoty	Bolesławiec
42 pułk piechoty	Żary
33 pułk artylerii lekkiej
14 dywizjon artylerii przeciwpancernej
16 batalion saperów

Żołnierze dywizji

Dowódcy dywizji :

• 20 kwietnia 1945 – 10 sierpnia 1946 – płk Andrzej Czartoryski
• 27 listopada 1946–maj 1947 – gen. bryg. Stanisław Daniluk-Daniłowski
• maj 1947 – 10 listopada 1947 – płk Zygmunt Bobrowski
• 1947-1948 – płk Zygmunt Huszcza
• 1948-1950 – płk Józef Sielecki

Przeformowanie

W marcu 1949 na bazie 11 Dywizji Piechoty, 6 pułku czołgów i 25 pułku artylerii pancernej utworzono 11 Zmotoryzowaną Dywizję Piechoty. Dywizja weszła w skład 2 Korpusu Pancernego

Dywizja przechodziła jeszcze wiele reorganizacji i przedyslokowań. Jej aktualna nazwa to: 11 Lubuska Dywizja Kawalerii Pancernej im. Króla Jana III Sobieskiego

Bibliografia

• Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek piechoty. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1965.
• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960: skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń; Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
• Wiesław Mąsior: Dowódcy dywizji Wojska Polskiego. Profesjonalne Forum Wojskowe. Serwis-militarny.net, 2005. [dostęp 2018-02-05].
• Kazimierz Sobczak (red.): Encyklopedia II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1975.