90 Batalion Saperów (1939)

Batalion Motorowy Saperów Nr 90
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1939
Rozformowanie	1939
	Tradycje
Kontynuacja	Batalion Saperów Lekkiej Dywizji Zmechanizowanej; 10 kompania saperów
	Dowódcy
Pierwszy	mjr Jan Dorantt
	Działania zbrojne
	kampania wrześniowa
	Organizacja
Dyslokacja	Przemyśl
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	saperzy
Podległość	10 Brygada Kawalerii
Skład	Etat L.3666/mob.org.

Batalion Motorowy Saperów Nr 90 (90 bsap) – pododdział saperów Wojska Polskiego II RP z okresu kampanii wrześniowej.

Batalion nie występował w pokojowej organizacji wojska. Został sformowany w 1939 przez 4 pułk saperów z Przemyśla.

Forowanie i działania

W 1939 4 pułk saperów z Przemyśla sformował w alarmie 90 batalion saperów dla 10 Brygady Kawalerii^[1]. Jednostka została utworzona według organizacji wojennej batalionu motorowego saperów L. 3666/mob.org.^[2] Po zakończonej mobilizacji baon skoncentrował się w podkrakowskiej wówczas wiosce Skotniki, gdzie panowały złe warunki sanitarne. Po kilku dniach jednostka została przeniesiona do Modlnicy^[3].

Struktura i obsada etatowa

Dowództwo batalionu

dowódca batalionu – mjr Jan Dorantt
zastępca dowódcy batalionu – kpt. Józef Grodzki
adiutant – ppor. rez. Tadeusz Kozławski
kwatermistrz – ?
lekarz – ppor. rez. lek. Utek Brudner
oficer techniczny – por. Tytus Sasim
oficer płatnik – ppor. rez. Władysław Jędrosz

1 kompania zaporowa

dowódca kompanii – por. Kazimierz Bilski
dowódca I plutonu – ppor. rez. Tadeusz Kulman
dowódca II plutonu – sierż. pchor. rez. Edmund Biszewski
dowódca II plutonu – sierż. pchor. rez. Zbigniew Brzeziński
dowódca plutonu minerskiego – ppor. Edward Zięba
dowódca plutonu technicznego – ppor. rez. Zygmunt Koronkiewicz

2 kompania przeprawowa

por. sap. Józef Alfred Irzykowski^[a]
dowódca I plutonu – ppor. Jerzy Ćwikliński († IX 1939)
dowódca I plutonu – por. rez. kaw. inż. Jan Różycki^[b]
dowódca II plutonu – ppor. rez. Tadeusz Pichl
dowódca III plutonu – pchor. rez. Mieczysław Borchólski^[c]
dowódca IV plutonu – ppor. rez. Alfred Wyżykowski
dowódca plutonu technicznego – ppor. rez. Józef Florian

pluton pontonowy

dowódca plutonu – por. Kazimierz Moroniewicz
zastępca dowódcy plutonu – ppor. rez. Władysław Wojnarski

pluton rozpoznawczy

dowódca plutonu – por. Teodor Kaczmarek

Uwagi

↑ Kapitan saperów służby stałej Józef Alfred Irzykowski urodził się 6 marca 1911 roku, poległ w czerwcu 1940 roku we Francji. Absolwent Szkoły Podchorążych Inżynierii. 4 sierpnia 1934 roku mianowany podporucznikiem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1934 roku i 7. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów. Po ukończeniu szkoły został przydzielony do 4 Batalionu Saperów w Przemyślu. W marcu 1939 roku pełnił służbę na stanowisku oficera sztabowego do spraw wyszkolenia 4 pułku saperów w Przemyślu.
↑ Porucznik rezerwy kawalerii Jan Różycki został „przygarnięty z drogi” przez dowódcę 2 kompanii i po śmierci podporucznika Jerzego Ćwiklińskiego dowodził I plutonem. Mieczysław Borchólski, Z saperami generała Maczka, s. 28.
↑ Mieczysław Borchólski był absolwentem Szkoły Podchorążych Rezerwy Saperów z 1936 roku. W 1944 roku dowodził I plutonem 10 Kompanii Saperów. 2 września 1944 roku nad rzeką Somma otrzymał postrzał w prawe płuco. Od stycznia do lipca 1946 roku był słuchaczem VI Kursu Wojennego Wyższej Szkoły Wojennej, a następnie oficerem taktycznym w Sztabie 4 Dywizji Piechoty. Autor wspomnień zatytułowanych „Z saperami generała Maczka”.

Przypisy

↑ Cutter 2003 ↓, s. 161.
↑ Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń ..., s. 1096.
↑ Mieczysław Borchólski, Z saperami generała Maczka, s. 15-16.

Bibliografia

MieczysławM. Borchólski MieczysławM., Z saperami generała Maczka, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1990, ISBN 83-11-07794-0, OCLC 834112494 .
Zdzisław Józef Cutter: Polskie wojska saperskie w 1939 r. : organizacja, wyposażenie, mobilizacja i działania wojenne. Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 2003. ISBN 83-7098-834-2.
Zdzisław Józef Cutter: Saperzy II Rzeczypospolitej. Warszawa [etc.]: Pat, 2005. ISBN 83-921881-3-6.
JerzyJ. Majka JerzyJ., Brygada Motorowa płk. Maczka. 10 Brygada Kawalerii 1937-1939, Rzeszów: Wydawnictwo LIBRA, 2004, ISBN 83-89183-08-0, OCLC 831881295 .
Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja, Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, Warszawa 2010, ISBN 978-83-86100-83-5.

[4] Kapitan saperów służby stałej Józef Alfred Irzykowski urodził się 6 marca 1911 roku, poległ w czerwcu 1940 roku we Francji. Absolwent Szkoły Podchorążych Inżynierii. 4 sierpnia 1934 roku mianowany podporucznikiem ze starszeństwem z 15 sierpnia 1934 roku i 7. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów. Po ukończeniu szkoły został przydzielony do 4 Batalionu Saperów w Przemyślu. W marcu 1939 roku pełnił służbę na stanowisku oficera sztabowego do spraw wyszkolenia 4 pułku saperów w Przemyślu.

[5] Porucznik rezerwy kawalerii Jan Różycki został „przygarnięty z drogi” przez dowódcę 2 kompanii i po śmierci podporucznika Jerzego Ćwiklińskiego dowodził I plutonem. Mieczysław Borchólski, Z saperami generała Maczka, s. 28.

[6] Mieczysław Borchólski był absolwentem Szkoły Podchorążych Rezerwy Saperów z 1936 roku. W 1944 roku dowodził I plutonem 10 Kompanii Saperów. 2 września 1944 roku nad rzeką Somma otrzymał postrzał w prawe płuco. Od stycznia do lipca 1946 roku był słuchaczem VI Kursu Wojennego Wyższej Szkoły Wojennej, a następnie oficerem taktycznym w Sztabie 4 Dywizji Piechoty. Autor wspomnień zatytułowanych „Z saperami generała Maczka”.

[CITEREFCutter2003161-1] Cutter 2003 ↓, s. 161.

[2] Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń ..., s. 1096.

[3] Mieczysław Borchólski, Z saperami generała Maczka, s. 15-16.

[1]

[2]

[3]

[a]

[b]

[c]

Instytucje centralne	Departament Inżynierii Departament Zaopatrzenia Inżynierii Szefostwo Saperów M.S.Wojsk. Dowództwo Saperów M.S.Wojsk. Inspektorat Saperów SG WP Naczelne Dowództwo Saperów
Szkolnictwo	Obóz Szkolny Saperów Główna Szkoła Artylerii i Inżynierii Oficerska Szkoła Inżynierii Centrum Wyszkolenia Saperów Szkoła Podchorążych Inżynierii Szkoła Podchorążych Saperów Wyższa Szkoła Inżynierii
Grupy saperów	1 2 3
Brygady saperów	1 2 3 4
Pułki saperów	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Bataliony saperów (1921-1929)	I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX XXI XXII XXIII XXIV XXV XXVI XXVII XXVIII XXIX XXX
Bataliony saperów (1929-1939)	1 bsap Leg 2 bsap 3 bsap 4 bsap 5 bsap 6 bsap 7 bsap 8 bsap 9 bsap bchem belektr bmost bsiln baon szk. sap.
Bataliony saperów (1939)	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 38 43 46 47 48 49 50 53 55 56 60 61 65 71 81 90 bsap WBPanc-Mot 101 102
Kompanie saperów KOP (1931-1939)	„Czortków” „Grodno” „Hoszcza” „Stolin” „Stołpce” „Wilejka”
Szwadrony pionierów (1939)	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
Ośrodki Zapasowe Saperów (1939)	OZSap. typ spec. nr 1 OZSap. nr 2 OZSap. nr 3 OZSap. nr 4 OZSap. MK nr 1 OZSap. MK nr 2

Rodowód	Polska Siła Zbrojna Armia Polska we Francji Armia Wielkopolska Legiony Polskie Samoobrona Litwy i Białorusi Wojsko Litwy Środkowej Wojsko Polskie na Wschodzie
Naczelne władze wojskowe	Naczelnik Państwa (1918–1922) Prezydent RP (1922–1939) Naczelne Dowództwo WP Ministerstwo Spraw Wojskowych Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych Sztab Generalny (Główny) Kwatera Główna Naczelnego Wodza
Rodzaje sił zbrojnych	Wojsko Marynarka Wojenna
Formacje	Wojska Wartownicze i Etapowe (1919–1921) Korpus Ochrony Pogranicza (1924–1939) Obrona Narodowa (1937–1939)
Bronie	Piechota Kawaleria Artyleria Bronie pancerne (1937–1939) Lotnictwo Saperzy Wojska Kolejowe (do 1928) Wojska Samochodowe (do 1937) Tabory Żandarmeria
Służby	duszpasterska geograficzna intendentury inżynieryjno-saperska kolejowa remontu sprawiedliwości zdrowia weterynarii uzbrojenia lotnictwa żeglugi śródlądowej łączności etapowa jeniecka poborowa
WP w 1939	OdeB pokojowe Plan mob. „W” Mobilizacja OdeB wojenne Kampania wrześniowa Plan „Zachód” Plan „Wschód”
Inne	Bunt Żeligowskiego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego Centrum Wyszkolenia Saperów Centrum Wyszkolenia Łączności Centrum Wyszkolenia Żandarmerii Centrum Wyższych Studiów Wojskowych Fundusz Obrony Narodowej Główny Urząd Zaopatrywania Armii Instytut Wojskowo-Techniczny Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Oficerska Szkoła Topografów Placówki dyplomatyczne Wojska Polskiego II RP Rada Wojenna Rada Wojskowa Wojna polsko-bolszewicka Wojskowa Komisja Ustawodawcza Wyższa Szkoła Wojenna