Abdyl Frashëri

Abdyl Frashëri

Data i miejsce urodzenia	29 sierpnia 1839 Frashër
Data i miejsce śmierci	23 października 1892 Stambuł
Zawód, zajęcie	urzędnik, dziennikarz
Odznaczenia

Dom rodzinny Abdyla Frashëriego

Abdyl Frashëri turec. Fraşereli Abdül Bey (ur. 29 sierpnia 1839 we wsi Frashër, okręg Gjirokastra, zm. 23 października 1892 w Stambule) – albański dziennikarz, urzędnik i działacz narodowy.

Życiorys

Był najstarszym synem Halida Frashëriego i Emine Mirahori, starszy bratem Naima i Samiego. W 1865 po śmierci rodziców przeniósł się wraz z braćmi do Janiny, gdzie uczył się w greckojęzycznym szkole Zosimaia. Po ukończeniu szkoły zajmował się handlem. W 1877 otrzymał pracę w administracji osmańskiej, obejmując urząd szefa urzędu celnego w Janinie. W 1877 został wybrany deputowanym Janiny do parlamentu osmańskiego. Uczestniczył w dziesięciu posiedzeniach parlamentu (14-30 stycznia 1878).

W grudniu 1877 należał do grona założycieli Komitetu Centralnego Obrony Praw Ludu Albańskiego (Komitet Qendror për mbrojtjen e të drejtave të kombësise shqiptare). Organizacja powstała w Stambule i domagała się autonomii dla Albańczyków zamieszkujących Imperium Osmańskie. Po podpisaniu traktatu w San Stefano, decydującego o podziale ziem zamieszkałych przez Albańczyków pomiędzy państwa bałkańskie Abdyl Frasheri opublikował szereg artykułów w prasie greckiej i tureckiej, dotyczących problemu Albańczyków.

Należał do grona twórców Ligi Prizreńskiej i przywódcą grupy toskijskiej w jej składzie. Obrady delegatów albańskich, zebranych 10 czerwca 1878 w meczecie Bajrak w Prizrenie otworzyło przemówienie Abdyla Frashëriego jako delegata Albańczyków ze Stambułu. W 1879 jako przedstawiciel Ligi, Frashëri podróżował do Berlina, Paryża, Wiednia i Rzymu, przekonując do idei albańskiej autonomii. W grudniu 1880, z jego inicjatywy utworzono w Prizrenie Rząd Tymczasowy (Kuverne e përdorme). Po upadku Ligi w 1881 próbował przedostać się do Europy Zachodniej, ale został schwytany przez patrol turecki w okolicach Elbasanu i postawiony przed sądem specjalnym. Skazany na dożywocie odbywał karę w twierdzy w Prizrenie, a następnie w Balıkesirze. W 1885 z powodu złego stanu zdrowia zwolniony z więzienia. Ostatnie lata życia spędził w Stambule, gdzie działał w radzie miasta. W 1890 skierował list do premiera Włoch, Francesco Crispiego, apelując o utworzenie autonomicznej Albanii, na czele której miał stanąć książę pochodzenia albańskiego.

Zmarł w roku 1892. W roku 1978, w stulecie powstania Ligi Prizreńskiej, jego doczesne szczątki przeniesiono do Tirany i pochowano w parku nad Jeziorem Tirańskim. Został wyróżniony tytułem Heroi i Popullit (Bohater Ludu). Imię Abdyla Frasheriego noszą ulice w Tiranie, Durrësie, Pogradecu i w Peshkopii.

Życie prywatne

Był żonaty z Ballkëze Frashëri, miał sześcioro dzieci.

Bibliografia

• Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. I.B. Tauris: 2013, s. 147-148. ISBN 978-1-78076-431-3.
• Kristo Frashëri: Abdyl Frashëri 1839-1892. Tirana: 1984. (alb.). Brak numerów stron w książce