Andrzej Marecki

Andrzej Marian Marecki
	pułkownik dyplomowany artylerii
Data i miejsce urodzenia	2 września 1898 ; Grybów
Data i miejsce śmierci	4 lipca 1943 ; Gibraltar
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie; Polskie Siły Zbrojne
Jednostki	Wyższa Szkoła Wojenna, ; 27 Pułk Artylerii Lekkiej, ; Sztab Główny, ; Sztab Naczelnego Wodza
Stanowiska	wykładowca taktyki; dowódca dywizjonu; attaché wojskowy; szef Oddziału III
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, ; wojna polsko-bolszewicka, ; III powstanie śląskie, ; II wojna światowa: kampania wrześniowa; kampania francuska 1940;
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Andrzej Marian Marecki (ur. 2 września 1898 w Grybowie, zm. 4 lipca 1943 w Gibraltarze) – pułkownik dyplomowany artylerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się 2 września 1898 w Grybowie, jako syn Tadeusza i Janiny z d. Rząc^[1]^[2]. Służbę wojskową rozpoczął jako ochotnik w cesarskiej i królewskiej armii^[3]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku wstąpił do Wojska Polskiego i został dowódcą artylerii pociągu pancernego^[3]. Za udział w wojnie polsko-bolszewickiej otrzymał krzyż srebrny orderu wojennego Virtuti Militari.

Jako ochotnik brał udział w III powstaniu śląskim w 1921 roku^[3], a w 1922 rozpoczął służbę w 7 pułku artylerii ciężkiej w Poznaniu^[3]. Z dniem 1 listopada 1924 został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, w charakterze słuchacza Kursu Normalnego 1924–1926^[3]. 1 grudnia 1924 awansował na kapitana ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 131. lokatą w korpusie oficerów artylerii. Z dniem 11 października 1926, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przydzielony do Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia w Rembertowie^[3].

W Wyższej Szkole Wojennej był asystentem wykładowcy taktyki mjr. Jana Kosiny^[4], w latach 1930–1934 pełnił w WSWoj. służbę jako wykładowca taktyki^[3]^[5]. 17 grudnia 1931 awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 i 19. lokatą w korpusie oficerów artylerii. W latach 1934–1936 służył w 27 pułku artylerii lekkiej we Włodzimierzu Wołyńskim na stanowisku dowódcy dywizjonu^[6]. Jesienią 1936 został przeniesiony do Sztabu Głównego i mianowany attaché wojskowym w Sztokholmie z siedzibą w Warszawie^[7].

W kampanii wrześniowej był oficerem Oddziału III Operacyjnego Sztabu Naczelnego Wodza. 18 września 1939 opuścił kraj przez granicę z Rumunią, a następnie przedostał się do Francji i zgłosił do generała Władysława Sikorskiego. W okresie kampanii francuskiej pełnił funkcję oficera łącznikowego przy francuskim Sztabie Generalnym. Po klęsce Francji znalazł się w Londynie i pracował w Sztabie Naczelnego Wodza na stanowisku szefa Oddziału III Operacyjnego. Był również komendantem Wyższej Szkoły Wojennej w Wielkiej Brytanii i głównym redaktorem (wydawanego w Londynie) czasopisma wojskowego „Bellona”.

Był żonaty z Zofią Marecką z d. Korczyńską (1906–2001), miał syna Jacka (ur. 1930) i córkę Teresę (ur. 1934)

Śmierć w Gibraltarze

Osobny artykuł: Katastrofa lotnicza w Gibraltarze.

Pułkownik Andrzej Marecki zginął w Gibraltarze 4 lipca 1943 w katastrofie lotniczej. Samolot Liberator II AL523 spadł do morza o godzinie 23:07, 16 sekund po wystartowaniu. Ciało pułkownika zostało wyrzucone przez morze i odnalezione trzy dni po katastrofie.

Ekshumacja w 2010 i ponowny pogrzeb

Grób Andrzeja Mareckiego na warszawskim Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

W grudniu 2010, w ramach śledztwa Instytutu Pamięci Narodowej dokonano ekshumacji poległych w katastrofie w Gibraltarze trzech oficerów, Tadeusza Klimeckiego, Andrzeja Mareckiego i Józefa Ponikiewskiego, w celu przeprowadzenia badań w Zakładzie Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. 9 grudnia 2010 odbył się ponowny pogrzeb pułkownika Andrzeja Mareckiego. Spoczął w Kwaterze Żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera D20-1-3)^[8].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 5049 (1922)^[1]^[9]
Krzyż Walecznych^[10]
Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1935)^[11]^[12]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[10]
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[10]
Krzyż Oficerski Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia)
Kawaler 1 klasy Królewskiego Orderu Miecza (Szwecja, przed 1937)^[13]

Przypisy

↑ ^a ^b Kolekcja VM ↓, s. 1.
↑ Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2020-12-15] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Kolekcja VM ↓, s. 4.
↑ Paweł Kosina. Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele. „Góra Przemienienia”, s. 12, 22 (14) z 28 maja 2006. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku.
↑ Rocznik oficerski 1932, s. 185, 798.
↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 22 grudnia 1934 r., Nr 14, s. 263.
↑ Piotr Stawecki, Attaché wojskowi Drugiej Rzeczypospolitej, s. 120, 132.
↑ Quiz - Instytut Pamięci Narodowej [online], www.ipn.gov.pl [dostęp 2017-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2012-08-02] (pol.).
↑ Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 2, s. 112
↑ ^a ^b ^c na podstawie https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6b/Andrzej_Marecki_portret.jpg
↑ M.P. z 1935 r. nr 65, poz. 85 „za zasługi w służbie wojskowej”.
↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Nadanie Krzyża Zasługi. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 4, s. 19, 19 marca 1935.
↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Zezwolenie na przyjęcie i noszenie orderów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 1, s. 6, 19 marca 1937.

Bibliografia

Marecki Andrzej. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.3-291 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-05-30].
Piotr Stawecki, Attaché wojskowi Drugiej Rzeczypospolitej, Przegląd Historyczno-Wojskowy, Nr 2 (202), Warszawa 2004.
Marecki Andrzej (1898–1943), [w:] Polski słownik biograficzny, T. 19.

Linki zewnętrzne

Relacja z uroczystości pogrzebowych Andrzeja Mareckiego i Tadeusza Klimeckiego. [dostęp 15 czerwca 2012].

[CITEREFKolekcja_VMs._1-1] Kolekcja VM ↓, s. 1.

[2] Wojskowe Biuro Historyczne [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2020-12-15] .

[CITEREFKolekcja_VMs._4-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Kolekcja VM ↓, s. 4.

[4] Paweł Kosina. Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele. „Góra Przemienienia”, s. 12, 22 (14) z 28 maja 2006. Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku.

[5] Rocznik oficerski 1932, s. 185, 798.

[6] Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 22 grudnia 1934 r., Nr 14, s. 263.

[7] Piotr Stawecki, Attaché wojskowi Drugiej Rzeczypospolitej, s. 120, 132.

[8] Quiz - Instytut Pamięci Narodowej [online], www.ipn.gov.pl [dostęp 2017-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2012-08-02] (pol.).

[9] Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 2, s. 112

[:0-10] stawie https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6b/Andrzej_Marecki_portret.jpg

[11] M.P. z 1935 r. nr 65, poz. 85 „za zasługi w służbie wojskowej”.

[12] Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Nadanie Krzyża Zasługi. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 4, s. 19, 19 marca 1935.

[13] Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Zezwolenie na przyjęcie i noszenie orderów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 1, s. 6, 19 marca 1937.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]