Antoine-Jean Gros

Antoine-Jean Gros
	; Portret Antoine-Jean Grosa (1771-1835) według François Gérard z 1790 roku
Data i miejsce urodzenia	16 marca 1771 ; Paryż
Data i miejsce śmierci	25 czerwca 1835 ; Meudon
Narodowość	Francuz
Dziedzina sztuki	malarstwo
Epoka	neoklasycyzm
	Ważne dzieła
	Les pestiférés de Jaffa; Champ de bataille d’ Eylau;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Antoine-Jean Gros (ur. 16 marca 1771 w Paryżu, zm. 25 czerwca 1835 w Meudon) – francuski malarz neoklasycystyczny, prekursor romantyzmu. W 1827 roku otrzymał tytuł barona.

Urodził się w rodzinie malarza miniaturzysty, później studiował w pracowni Davida. W 1793 wyjechał do Włoch i w 1796 poznał Napoleona Bonaparte. Wstąpił do armii francuskiej i został jej oficjalnym malarzem. Obrazy z tego okresu zaliczane są do jego najlepszych, m.in. Bonaparte na moście pod Arcole, Napoleon odwiedza zadżumionych w Jaffie, Napoleon na polu bitwy pod Pruską Iławą i Bitwa pod Abukirem. Prace te odznaczają się dramatyczną kompozycją, realistyczną formą i bogatą kolorystyką świadczącą o inspiracji pracami Rubensa.

Po upadku Napoleona artysta zachował swoją wysoką pozycję, w 1815 został członkiem Académie des Beaux-Arts, a w 1816 przejął pracownię Davida, który udał się na wygnanie. W roku 1824 wykończył dekorację kopuły Panteonu w Paryżu, w tym czasie powrócił do malarstwa neoklasycystycznego, jednak bez powodzenia. Malował też cenione portrety, również Polaków – m.in. Stanisława Małachowskiego i Juliana Ursyna Niemcewicza. Pod koniec życia był ostro krytykowany za konserwatyzm, co doprowadziło go do samobójstwa w 1835.

Antoine-Jean Gros uważany jest obecnie za prekursora romantyzmu w malarstwie. Wywarł wpływ na wielu twórców, m.in. Théodore’a Géricaulta, Eugène’a Delacroix i Richarda Parkesa Boningtona. Do jego uczniów należeli Rafał Hadziewicz, Jan Kanty Szwedkowski i J. Maliński.

Obrazy

Bonaparte au pont d’Arcole (Bonaparte na moście pod Arcole – ok. 1797, olej na płótnie 134 × 104 cm, Ermitaż)
Napoléon sur le champ de bataille d’Eylau (Napoleon na polu bitwy pod Pruską Iławą)
Bataille d’Aboukir (Bitwa pod Abukirem)
Bonaparte visitant les pestiférés de Jaffa (Napoleon odwiedza zadżumionych w Jaffie)

Bibliografia

Andrzej Dulewicz: Słownik sztuki francuskiej. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 179–180. ISBN 83-214-0048-5.
Ian Chilvers: Oksfordzki leksykon sztuki. Warszawa: Arkady, 2002, s. 296. ISBN 83-213-4157-8.