Ardipithecus ramidus

	Ardipithecus ramidus
	(White et al., 1994)
	Okres istnienia: 4,4 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q ↓
	; odnalezione kości czaszki
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Rząd	naczelne
Rodzina	człowiekowate
Podrodzina	Homininae
Plemię	Hominini
Rodzaj	Ardipithecus
Gatunek	A. ramidus
	Systematyka w Wikispecies

Ardipithecus ramidus (syn. Australopithecus ramidus; Ardipithecus ramidus ramidus^[1]) – gatunek wymarłego ssaka naczelnego z rodziny człowiekowatych (Hominidae) żyjącego w pliocenie na terenach Afryki. Najbardziej kompletne skamieniałości A. ramidus pochodzą z okolic wioski Aramis w Etiopii i liczą około 4,4 mln lat. Znaleziony tam szkielet młodej samicy nie przypomina budową szkieletu szympansa, goryla, ani innych naczelnych blisko spokrewnionych z człowiekiem^[2]. A. ramidus wykazywał cechy zarówno hominidów nadrzewnych, jak i pewną formę naziemnej dwunożności, bardziej prymitywną niż występująca u Australopithecus. Żył prawdopodobnie głównie w lasach^[3]. Był stworzeniem dwunożnym, miał chwytne stopy, stosunkowo niewielką czaszkę – objętość puszki mózgowej wynosiła 300–350 cm³. Wiele cech budowy czaszki występowało także u Sahelanthropus, dowodząc, że czaszki środkowoplioceńskich hominidów znacząco różniły się od tych u australopiteków oraz współczesnych małp^[4]. Odnaleziono ponad 145 zębów Ardipithecus ramidus – ich budowa sugeruje, że hominid ten był prawdopodobnie wszystkożercą lub owocożercą^[5]. Samica miała około 120 cm wzrostu i ważyła 50 kg^[4].

Zobacz też

Przypisy

↑ Camilo J.C.J. Cela-Conde Camilo J.C.J., Francisco J.F.J. Ayala Francisco J.F.J., Genera of the human lineage, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”, 100 (13), 2003, s. 7684–7689, DOI: 10.1073/pnas.0832372100, PMID: 12794185, PMCID: PMC164648 [dostęp 2022-01-24] (ang.).
↑ AnnA. Gibbons AnnA., Ardipithecus ramidus. A new kind of ancestor: Ardipithecus unveiled, „Science”, 326 (5949), 2009, s. 36–40, DOI: 10.1126/science.326_36, PMID: 19797636 [dostęp 2022-01-24] (ang.).
↑ Tim D.T.D. White Tim D.T.D. i inni, Ardipithecus ramidus and the paleobiology of early hominids, „Science”, 326 (5949), 2009, s. 75–86, DOI: 10.1126/science.1175802, PMID: 19810190 [dostęp 2022-01-24] (ang.).
↑ ^a ^b GenG. Suwa GenG. i inni, The Ardipithecus ramidus skull and its implications for hominid origins, „Science”, 326 (5949), 2009, s. 68, 68e1–68e7, DOI: 10.1126/science.1175825, PMID: 19810194 [dostęp 2022-01-24] (ang.).
↑ GenG. Suwa GenG. i inni, Paleobiological implications of the Ardipithecus ramidus dentition, „Science”, 326 (5949), 2009, s. 94–99, DOI: 10.1126/science.1175824, PMID: 19810195 [dostęp 2022-01-24] (ang.).

Linki zewnętrzne

Lista szczątków ''Ardipithecus ramidus'' [online] [zarchiwizowane z adresu 2012-10-10] (ang.).

[1] Camilo J.C.J. Cela-Conde Camilo J.C.J., Francisco J.F.J. Ayala Francisco J.F.J., Genera of the human lineage, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”, 100 (13), 2003, s. 7684–7689, DOI: 10.1073/pnas.0832372100, PMID: 12794185, PMCID: PMC164648 [dostęp 2022-01-24] (ang.).

[Gibbons-2] AnnA. Gibbons AnnA., Ardipithecus ramidus. A new kind of ancestor: Ardipithecus unveiled, „Science”, 326 (5949), 2009, s. 36–40, DOI: 10.1126/science.326_36, PMID: 19797636 [dostęp 2022-01-24] (ang.).

[Whiteetal-3] Tim D.T.D. White Tim D.T.D. i inni, Ardipithecus ramidus and the paleobiology of early hominids, „Science”, 326 (5949), 2009, s. 75–86, DOI: 10.1126/science.1175802, PMID: 19810190 [dostęp 2022-01-24] (ang.).

[Suwaetal-4] GenG. Suwa GenG. i inni, The Ardipithecus ramidus skull and its implications for hominid origins, „Science”, 326 (5949), 2009, s. 68, 68e1–68e7, DOI: 10.1126/science.1175825, PMID: 19810194 [dostęp 2022-01-24] (ang.).

[Suwaetal2-5] GenG. Suwa GenG. i inni, Paleobiological implications of the Ardipithecus ramidus dentition, „Science”, 326 (5949), 2009, s. 94–99, DOI: 10.1126/science.1175824, PMID: 19810195 [dostęp 2022-01-24] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]