Bitwa o Metz
49°07′13″N 6°10′40″E/49,120278 6,177778| II wojna światowa, front zachodni | |||
 Oddziały amerykańskie wkraczają do Metzu | |||
| Czas | |||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
konieczność przełamania obrony niemieckiej w Lotaryngii | ||
| Wynik |
zwycięstwo Amerykanów | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Francji  | |||
| 49°07′13″N 6°10′40″E/49,120278 6,177778
| |||
Bitwa o Metz – trwająca blisko trzy miesiące batalia pomiędzy siłami armii amerykańskiej, a niemieckicm Wehrmachtem i Waffen-SS na froncie zachodnim II wojny światowej. Doszło do niej na przedpolach miasta Metz po przełamaniu obrony niemieckiej w Normandii. Atak oddziałów amerykańskiej 3 Armii napotkał zdecydowany opór wojsk niemieckich, co spowodowało ciężkie straty po obu stronach[1]. Silnie ufortyfikowane miasto zostało zajęte przez Amerykanów przed końcem listopada 1944 roku, a pozostałe wojska niemieckie skapitulowały.
Przygotowania
[edytuj | edytuj kod]
Metz był silnie ufortyfikowanym miastem, położonym w widłach rzek Mozela i Seille. Na fortyfikacje te składało się kilka fortów i punktów obserwacyjnych połączonych ze sobą systemem obwałowań i tuneli powstałych w większości w XIX wieku[2]. Należące do roku 1870 do Francji, następnie do Niemiec, a od roku 1918 ponownie do Francji, po upadku Francji w roku 1940 miasto zostało zaanektowane i włączone raz jeszcze w granice III Rzeszy. Dla ogromnej większości Niemców Metz był niemieckim miastem. W pierwszych latach wojny Wehrmacht nie przywiązywał większej wagi do jego obrony, w rezultacie większość ciężkiego uzbrojenia fortów została z nich zabrana i przeniesiona gdzie indziej[3].
Jednakże, gdy po przełamaniu niemieckiego oporu w Normandii siły Aliantów ruszyły w głąb terytoriów okupowanych, Metz stał się dla niemieckiego dowództwa ważnym ośrodkiem oporu, w nadziei powstrzymania alianckiego natarcia w kierunku na południowe Niemcy[3]. Pod koniec sierpnia 1944 roku wojska niemieckie w Lotaryngii zdołały przygotować linie obrony, co zmusiło 3 Armię generała Pattona do wstrzymania ofensywy. W rezultacie nastąpiła ponad 3-miesięczna przerwa w działaniach ofensywnych na froncie zachodnim. Forty i inne punkty oporu Metzu zostały silnie uzbrojone i zamaskowane tak dobrze, że ani rozpoznanie lotnicze, ani wywiad francuski nie potrafiły niektórych przedmiotów zidentyfikować, za co mieli wkrótce zapłacić amerykańscy żołnierze[4]. Zgodnie z osobistym rozkazem Hitlera z marca 1944 roku dowódcy miast-fortec mieli bronić się do ostatniego żołnierza, a otoczone forty mogły poddawać się wyłącznie za osobistą zgodą Führera. Gdy 3 Armia dotarła do Verdun i zagroziła terytorium Saary w Niemczech, Metz został również ogłoszony „twierdzą”[3]. W ten sposób dowództwo niemieckie chciało zyskać na czasie dla wzmocnienia obrony linii Zygfryda. Rozkaz obrony otrzymała 1 Armia niemiecka dowodzona przez generała Otto von Knobelsdorffa. Wywiad aliancki oceniał, że wojska niemieckie w tym rejonie stanowią odpowiednik czterech i pół dywizji piechoty i wojsk pancernych[3].
Bitwa
[edytuj | edytuj kod]
Pododdziały kawalerii pancernej amerykańskiego XX Korpusu, podczas działań rozpoznawczych w kierunku Mozeli, natknęły się 6 września 1944 roku na elementy 17 Dywizji Grenadierów Pancernych i natychmiast zostały wycofane. 18 września doszło do ponownego spotkania obu jednostek. Amerykanie nie spodziewali się już spotkać Niemców w tym miejscu i teraz musieli pospiesznie zwierać swe – rozproszone dotąd – siły[3]. Starcie to doprowadziło do kilku amerykańskich uderzeń na małą skalę.
Pierwszy atak przypuściła 5 Dywizja Piechoty, która próbowała uchwycić przyczółek na północ od Metzu. Atak został z łatwością odparty przez Niemców, podobnie jak następny, wprost na przedmieścia. Dopiero przy trzeciej próbie Amerykanom udało się zdobyć niewielki przyczółek na południe od Metzu[3].
Pod koniec września większość wojsk niemieckich, do tej pory skupionych na północ od Metzu, została przegrupowana na południe od miasta, z którego również wycofano część oddziałów. Wykorzystując osłabienie prawego skrzydła nieprzyjaciela, przystąpił do natarcia XII Korpus amerykański, ale został odparty przez obrońców. W ciągu następnych dwóch tygodni Amerykanie ograniczyli działania do ataków na małą skalę i patrolowania przedpola Metzu. Jednocześnie wojska XX Korpusu przechodziły intensywne szkolenie, wypróbowując różne metody zdobywania umocnień. Zważywszy na dotychczasowe niepowodzenia dowódca 3 Armii postanowił, zamiast atakować Metz frontalnie, obejść ugrupowanie przeciwnika i uderzyć od wschodu[3].
Atak został podjęty 8 listopada, a zastosowanie nowej taktyki doprowadziło do przełamania zewnętrznego pasa obrony. 14 listopada dowódcą 1 Armii niemieckiej został, w miejsce Knobelsdorfa, Generalleutnant Heinrich Kittel[5]. Do 17 listopada wojska amerykańskie zdołały izolować większość ufortyfikowanych punktów oporu i następnie przypuścić szturm na miasto. Pierwsze oddziały wkroczyły do Metzu 18 listopada, a w trzy dni później Kittel został ciężko ranny i wzięty do niewoli, gdy Amerykanie zajęli podziemny szpital wojskowy. Jednakże, mimo że miasto zostało opanowane a walki ustały 22 listopada[6], pozostałe odizolowane forty broniły się nadal[3][7]. Główne siły niemieckie zaczęły wycofywać się już 17 listopada, ścigane przez Amerykanów przez następne dwa dni[8].
Rezultaty
[edytuj | edytuj kod]Bezpośrednie atakowanie obsadzonych przez Niemców fortów nie było możliwe wobec nakazu oszczędzania amunicji artyleryjskiej XX Korpusu, który miał w najbliższym czasie próbować forsować rzekę Saarę. Niemniej izolowane forty kapitulowały jeden po drugim, szczególnie po poddaniu się 26 listopada Fortu Verdun. Ostatni punkt zorganizowanego oporu, obsadzony przez grenadierów z 462 Dywizji Grenadierów Ludowych, Fort Jeanne d’Arc, dotrwał aż do 13 grudnia[9].
Rezultat bitwy był oczywisty: wojska niemieckie zostały pokonane, Metz oswobodzony. Jednakże wstrzymywanie wojsk alianckich przez trzy miesiące pozwoliło Niemcom wycofać się w porządku, zregenerować siły i przygotować Dolinę Saary do obrony[10], co spowodowało, że siły alianckie wkroczyły do Niemiec dopiero w lutym 1945 roku[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Metz 1944: One More River. World War Two Books. [dostęp 2008-12-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (6 grudnia 2008)].
- ↑ Cole 1993 ↓, s. 26.
- ↑ a b c d e f g h Scott Pritchett: Metz 1944. Campaign Awards of the Wehrmacht. [dostęp 2008-12-01].
- ↑ Cole 1993 ↓, s. 123.
- ↑ Cole 1993 ↓, s. 430.
- ↑ General George Patton Interrogates a SS General, 1944. Eyewitness to History. [dostęp 2008-12-01].
- ↑ Cole 1993 ↓, s. 447.
- ↑ Cole 1993 ↓, s. 414.
- ↑ Cole 1993 ↓, s. 449.
- ↑ Cole 1993 ↓, s. 450–451.
- ↑ Matanle 1989 ↓, s. 326.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Hugh M. Cole: United States Army in World War II: The European Theater of Operations: The Lorraine Campaign. Washington, D.C.: Center of Military History, 1993. (ang.).
- Ivor Matanle: World War II. New York: Military Press, 1989. ISBN 0-517-67605-2. (ang.).