Bitwa pod Żukowem

Bitwa pod Żukowem – bitwa pomiędzy wojskami polskimi a litewskimi, która stoczona została 20 maja 1350 pod Żukowem.

Najazdy Litwinów na ziemie polskie w latach 50. XIV wieku związane były ze zmaganiami Kazimierza Wielkiego z władcami Litwy o panowanie nad ziemiami księstwa halicko-włodzimierskiego po śmierci ostatniego tamtejszego władcy, Bolesława Jerzego. Do pierwszych starć między Polakami a Litwinami doszło już w 1340 roku, jednak decydujące walki o zdobycze terytorialne miały miejsce od końca lat 40. Wielka wyprawa króla polskiego w 1349 roku pozwoliła mu zająć cała Ruś halicką ze Lwowem, Chełmem, Bełzem, Brześciem Litewskim i Włodzimierzem. Z walkami o ziemie ruskie związane są najazdy litewskie w 1350 roku.

Według Spominek sochaczewskich zagony litewskie dotarły na Mazowsze i ziemię łęczycką, niszcząc Warszawę oraz Czersk. Kazimierz Wielki przebywał wówczas na zjeździe ogólnopolskim w Sulejowie, co umożliwiło mu skuteczny pościg za Litwinami. Szybko uchodzących najeźdźców król polski dogonił na Mazowszu, niedaleko Sochaczewa, a pod Żukowem 20 maja 1350 roku wydał im walną bitwę. Siły polskie w pełni wykorzystały swoją przewagę liczebną i rozgromiły oddziały litewskie. Część najeźdźców zginęła w walce, reszta natomiast została zepchnięta na brzeg Bzury i utonęła w jej nurtach w czasie próby ucieczki. Historycy podkreślają udział w bitwie książąt mazowieckich, Bolesława III i Siemowita III, uczestników wspomnianego wcześniej zjazdu w Sulejowie, oraz oceniają postawę książąt mazowieckich jako nową jakość w odradzającym się Zjednoczonym Królestwie Polskim.

Według niektórych historyków, m.in. Tadeusza Nowaka^[1] i Jana Ptaka^[2], bitwa pod Żukowem w rzeczywistości nie miała miejsca.

Przypisy

↑ TadeuszT. Nowak TadeuszT., W sprawie najazdu litewskiego na ziemię łęczycką w 1350 r., „Acta Universitastis Lodziensis. Folia Historica”, 14, 1983, s. 83-96 [dostęp 2022-05-13] .
↑ JanJ. Ptak JanJ., O rzekomej bitwie Kazimierza Wielkiego z Litwinami pod Sochaczewem w maju 1350 r., „Roczniki Humanistyczne”, 63 (2), 2015, s. 5-23, DOI: 10.18290/rh.2015.63.2-1 .

Bibliografia

JerzyJ. Wyrozumski JerzyJ., Kazimierz Wielki, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich-Wydawnictwo, 1986, s. 106-107, ISBN 83-04-01041-0, OCLC 10181305 .
LeszekL. Nawrocki LeszekL., Kalendarium wydarzeń historycznych na ziemi sochaczewskiej, Sochaczew 2000, s. 7, ISBN 83-915050-0-6, OCLC 749247992 .

[1] TadeuszT. Nowak TadeuszT., W sprawie najazdu litewskiego na ziemię łęczycką w 1350 r., „Acta Universitastis Lodziensis. Folia Historica”, 14, 1983, s. 83-96 [dostęp 2022-05-13] .

[2] JanJ. Ptak JanJ., O rzekomej bitwie Kazimierza Wielkiego z Litwinami pod Sochaczewem w maju 1350 r., „Roczniki Humanistyczne”, 63 (2), 2015, s. 5-23, DOI: 10.18290/rh.2015.63.2-1 .

[1]

[2]