Bitwa pod Abensbergiem

Bitwa pod Abensbergiem

V koalicja antyfrancuska
Napoleon pozdrawia Bawarczyków pod Abensbergiem
Czas	20 kwietnia 1809
Miejsce	Abensberg
Terytorium	Bawaria
Wynik	zwycięstwo francuskie
Strony konfliktu
Cesarstwo Francuskie Królestwo Bawarii Królestwo Wirtembergii Cesarstwo Austriackie
Dowódcy
Napoleon Bonaparte Karol Ludwik Habsburg
Siły
90 000 żołnierzy 80 000 żołnierzy
Straty
2 000 zabitych i rannych 2 800 zabitych i rannych 4 000 wziętych do niewoli
Położenie na mapie Bawarii miejsce bitwy
Położenie na mapie Niemiec miejsce bitwy
48°48′00,0000″N 11°51′00,0000″E

Bitwa pod Abensbergiem – starcie zbrojne, które miało miejsce 20 kwietnia 1809 roku podczas wojen napoleońskich.

Bitwa stoczona została przez armię francuską Napoleona wspomaganą przez wojska Wirtembergii (VIII korpus) i Królestwa Bawarii (VII korpus) (łącznie około 90 000 żołnierzy) z armią austriacką arcyksięcia Karola (około 80 000 żołnierzy).

Na francuskim lewym skrzydle korpus marszałka Lannesa wyparł Austriaków po niezbyt silnym oporze. W centrum wojska bawarskie musiały wytrzymać silny napór do momentu, gdy Napoleonowi udało się pozbawić osłony lewe skrzydło austriackie po pobiciu prawego skrzydła. Arcyksiążę Karol zmuszony został do odwrotu. W bitwie wojska Napoleona straciły 2 000 zabitych i rannych, natomiast Austriacy – 2 800 zabitych i rannych oraz 4 000 jeńców.

Preludium

Chcąc odebrać za wszelką cenę inicjatywę z rąk arcyksięcia Karola, jaka miał we wstępnej fazie kampanii roku 1809, cesarz Napoleon skonsolidował swe siły, uprzednio rozproszone pod wodzą marszałka Berthiera i przeszedł do ofensywy.

Główne siły austriackie (korpusy III i IV oraz I Korpus Rezerwowy) wkroczyły do Bawarii i zostały powstrzymane pod Teugen-Hausen 19 kwietnia. Tego samego dnia wieczorem Napoleon postanowił przeprowadzić kontratak na szerokim froncie, z zamiarem oskrzydlenia sił przeciwnika. Przypuszczając, że armia austriacka naciskana przez korpus Davouta zacznie się cofać na południe, cesarz sformował prowizoryczny korpus Lannesa (elementy III Korpusu i rezerwy lekkiej i ciężkiej kawalerii), który został wysłany na wschód od Abensbergu w kierunku Rohr, z zadaniem przecięcia austriackich linii łączności, podczas gdy kombinowane siły bawarsko-wirtemberskie miały przechwytywać oddziały nieprzyjaciela zmierzające do forsowania rzeki Große Laber na drodze do Landshut, w którym to kierunku zmierzał marszałek André Masséna na czele IV Korpusu.

Bitwa

Późnym rankiem Lannes dotarł do Bachl, zmuszając niewielkie siły przesłonowe generała-majora Josepha Freiherr von Pfanzeltera, ze składu II Korpusu austriackiego, do wycofania się na wschód. 1. i 3. dywizje bawarskie, wraz z rezerwową dywizją Josepha Laurenta Demonta ruszyły na Offenstetten i około godziny 10 pokonały niewielki oddział generała Ludwiga Rittera von Thierry’ego, zmuszając do odwrotu ku Bachl, dokąd Lannes zmierzał z północy. Thierry pospiesznie wycofał się więc do Rohr, dokąd dotarł około godziny 14, ale obrońca miasta, Vincent Freiherr von Schustekh-Herve, stojący na czele niewielkiego oddziału wydzielonego z V Korpusu, nie był w stanie nic zrobić, by powstrzymać Lannesa. Prowizoryczny korpus francuski ścigał Austriaków do brzegów Große Laber i dotarł nad rzekę pod Rottenburgiem, gdzie o 16.30 wdał się w walkę z VI Korpusem von Hillera, ale przed zapadnięciem zmroku nie zdołał sforsować rzeki. Tymczasem kontyngent wirtemberski i 2. dywizja bawarska, prowadzone przez Lefebvre'a i wzmocnione przez dywizję kawalerii generała Tharreau z II Korpusu marszałka Oudinota uderzyły na prawe skrzydło V Korpusu arcyksięcia Ludwika u brodów na rzece Abens w pobliżu Biburga. Brygada generała Fryderyka Bianchi, księcia Casalanzy utrzymała je do chwili rozkazu wycofania około godziny 14. V Korpus i II Korpus Rezerwowy odeszły w tej sytuacji na wschód, gdzie obsadziły inne brody na Laber w okolicach Pfeffenhausen.

Skutki

Austriacy stracili 2 800 zabitych i rannych, a nadto 4 000 wziętych do niewoli, podczas gdy Francuzi, Wirtemberczycy i Bawarczycy łącznie około 2 000 zabitych i rannych. Bonaparte, choć miał mniej wojsk (113 000), zdołał podzielić 160-tysięczne siły przeciwnika na dwa ugrupowania. Karol (pięć korpusów, w tym I i II Korpus na północ od Ratyzbony) został zmuszony do odstąpienia na wschód, do Eckmühl, a generał von Hiller (V, VI i II Korpus Rezerwowy) w niejakim nieładzie na północny wschód do Landshut. W tej sytuacji obaj byli zmuszeni do stoczenia dwóch walnych bitew w najbliższej przyszłości.

Bibliografia

• Scotty Bowden i Charlie Charlie: Armies on the Danube 1809. Arlington, Empire Games Press, Arlington TX 1980
• David Chandler: The Illustrated Napoleon, Henry Holt & Co., New York 1973, ISBN 0-8050-0442-4