Bohdan Cywiński
Bohdan Cywiński (2017) | |
Data i miejsce urodzenia |
19 lipca 1939 |
---|---|
Zawód, zajęcie | |
Odznaczenia | |
Bohdan Hieronim Cywiński (ur. 19 lipca 1939 w Milanówku)[1] – polski publicysta, historyk idei, opozycjonista i działacz społeczny, profesor nauk humanistycznych.
Jest ojcem historyka Piotra Cywińskiego oraz socjologa internetu i blogerki Marii Cywińskiej. Mieszka w Przerośli.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Absolwent VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie (1956)[2]. Ukończył polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, studiując jednocześnie filozofię na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, gdzie poznał się bliżej z Karolem Wojtyłą[potrzebny przypis]. Doktorat obronił z filozofii[3]. W 1995 r. Wydział Nauk Humanistycznych KUL nadał mu stopień doktora habilitowanego na podstawie pracy pt. Ogniem próbowane t. II „…i was prześladować będą”. W 2011 uzyskał tytuł profesora nauk humanistycznych[4].
W latach 1962–1964 pracował w Instytucie Książki i Czytelnictwa Biblioteki Narodowej. Wcześnie związał się z warszawskim Klubem Inteligencji Katolickiej, publikował w miesięczniku „Więź”. W 1966 został członkiem redakcji miesięcznika „Znak”, a w 1973 jego redaktorem naczelnym. Z funkcji tej zrezygnował w 1977 pod wpływem presji swojego środowiska, gdy zdecydował się uczestniczyć w głodówce w kościele św. Marcina w Warszawie (1977).
Jako działacz opozycji był współtwórcą m.in. Uniwersytetu Latającego (1977) i Towarzystwa Kursów Naukowych (1978), którego był wykładowcą i rzecznikiem prasowym. 20 sierpnia 1980 roku podpisał apel 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami[5]. W sierpniu 1980 udał się do strajkujących robotników w Gdańsku. Został tam członkiem Komisji Ekspertów przy Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego i współredaktorem dokumentów porozumienia sierpniowego. Jeden z inicjatorów tworzenia „Solidarności”, został zastępcą redaktora naczelnego „Tygodnika Solidarność”.
W latach 1981–1990 przebywał we Włoszech, Szwajcarii i Francji, gdzie organizował pomoc dla opozycji w kraju i wydawał kwartalnik polonijny pt. „Widnokrąg”. Odbierał z ramienia podziemnej Solidarności pokojową nagrodę Nobla Lecha Wałęsy. Po powrocie pracował w dzienniku „Rzeczpospolita”, wykładał na uniwersytetach w Warszawie, Wilnie, na Białorusi. Był profesorem na Wydziale Nauk Historycznych i Społecznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz na Uniwersytecie Wileńskim.
W latach 2002–2004 zasiadał w Radzie Konsultacyjnej Centrum Monitoringu Wolności Prasy[6].
Był doradcą prezydenta RP Lecha Wałęsy oraz premiera Jana Olszewskiego. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2004 był liderem listy Narodowego Komitetu Wyborczego Wyborców w okręgu warszawskim.
Odznaczenia i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]Postanowieniem prezydenta Lecha Kaczyńskiego z 14 czerwca 2006 za wybitne zasługi dla rozwoju niezależnego dziennikarstwa i wolnych mediów w Polsce, za działalność na rzecz przemian demokratycznych, za osiągnięcia w pracy w „Tygodniku Solidarność”, został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski[7], który otrzymał 19 czerwca tego samego roku podczas uroczystości związanych z 25 rocznicą powstania „Tygodnika Solidarność”[8].
W latach 2007–2010[9] zasiadał w Kapitule tego orderu.
W 2015 otrzymał wyróżnienie jury Nagrody im. Jerzego Giedroycia za książkę Szańce Kultur. Szkice z dziejów narodów Europy Wschodniej.
Publikacje
[edytuj | edytuj kod]Autor ponad tysiąca artykułów oraz kilkunastu książek wśród których najważniejszą są Rodowody niepokornych (1971), która – ukazując postawy ideowe inteligencji wobec zaboru rosyjskiego na przełomie XIX i XX wieku – stała się ważną częścią formacji opozycji antykomunistycznej w Polsce.
- Rodowody niepokornych, Warszawa 1971.
- Zatruta humanistyka, Warszawa 1978 – poza cenzurą.
- ...Potęgą jest i basta, Warszawa 1981.
- Ogniem próbowane, t. I: Warszawa 1982, t. II: Rzym-Lublin 1990.
- Doświadczenia polskie, Paris 1984 – ukazały się w kilku językach.
- Mój kawałek Europy, Warszawa 1994. ISBN 83-86038-15-2.
- Idzie o dobro wspólne... Opowieść o Franciszku Stefczyku, Warszawa 2005. ISBN 83-916589-5-3.
- Baśń niepodległa, czyli w stronę politologii kultury. Wykłady witebskie, Warszawa 2006. ISBN 83-7436-081-X.
- Szańce Kultur. Szkice z dziejów narodów Europy Wschodniej, Warszawa 2013. ISBN 978-83-7436-319-8. ISBN 978-83-62818-11-2.
- Obok Orła znak Pogoni. Wokół powstania styczniowego na Litwie i Białorusi, Warszawa 2013. ISBN 978-83-60940-39-6.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Bohdan Cywiński. Centrum Nauki Kopernik. [dostęp 2019-07-19].
- ↑ Wojciech Rylski: Absolwenci Reytana 1956. wne.uw.edu.pl. [dostęp 2020-08-26].
- ↑ Bohdan Cywiński, „Szańce kultur. Szkice z dziejów narodów Europy Wschodniej”. Nagroda „Nowych Książek”. instytutksiazki.pl, 30 stycznia 2014. [dostęp 2020-08-26].
- ↑ Prof. dr hab. Bohdan Cywiński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2019-07-10] .
- ↑ Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s.]).
- ↑ Historia CMWP. freepress.org.pl. [dostęp 2013-12-11]. (pol.).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 czerwca 2006 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2006 r. nr 62, poz. 647).
- ↑ Waldemar Żyszkiewicz: Prezydent i ludzie Tysola. Tygodnik Solidarność, nr 26 (927) 30 czerwca 2006. [dostęp 2012-05-11].
- ↑ Włodzimierz Knap rozmawia z Bohdanem Cywińskim: Odczuwałem naciski. Dziennik Polski Kraków, 13 października 2010. [dostęp 2011-06-06].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Prof. dr hab. Bohdan Cywiński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2019-07-10] .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Blog Bohdana Cywińskiego
- Bohdan Cywiński z Cywina h. Puchała w Wielkiej Genealogii Minakowskiego [dostęp z dnia: 2017-09-05]
- Absolwenci Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
- Absolwenci VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie
- Absolwenci Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego
- Członkowie Kapituły Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Działacze KIK
- Polscy działacze społeczni
- Polscy redaktorzy naczelni
- Działacze opozycji w PRL
- Laureaci Nagrody Fundacji im. Kościelskich
- Ludzie urodzeni w Milanówku
- Odznaczeni Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Polscy filozofowie XX wieku
- Polscy filozofowie XXI wieku
- Polscy historycy
- Sygnatariusze Apelu 64
- Wykładowcy Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
- Wykładowcy Uniwersytetu Wileńskiego
- Wykładowcy uczelni na Białorusi
- Urodzeni w 1939