Branisko (góry)

Branisko

Megaregion	Region karpacki
Prowincja	Karpaty Zachodnie
Podprowincja	Wewnętrzne Karpaty Zachodnie
Makroregion	Łańcuch Rudaw Słowackich
Mezoregion	Branisko i Bachureń
Mikroregion(y)	Branisko
Zajmowane jednostki administracyjne	Słowacja – kraj preszowski – kraj koszycki

Branisko (515.29*) – zrębowe pasmo górskie we wschodniej Słowacji, część Łańcucha Rudaw Słowackich w Wewnętrznych Karpatach Zachodnich.

Pasmo Braniska jest niewielkie obszarowo. Stanowi pojedynczy grzbiet górski szerokości do 10 km, rozciągający się południkowo na długości niecałych 20 km. Na południu przełom Hornadu dzieli Branisko od Rudaw Słowackich, na północy poprzez płytkie obniżenie na linii Nižný Slavkov – Lipovce Branisko przechodzi w równie niewielkie pasmo Bachurenia. Od Kotliny Koszyckiej na wschodzie i Kotliny Hornadzkiej na zachodzie oddzielają Branisko uskoki. Głęboka przełęcz Branisko dzieli pasmo na wyższą część północną – masyw Smrekovicy ze szczytami Smrekovica (1200 m, najwyższy szczyt całego pasma) i Patria (1170 m) oraz na niższą część południową – masyw Sľubicy ze szczytami Sľubica (1129 m) i Rajtopíky (1036 m).

O przynależności Braniska do łańcucha Rudaw Słowackich decyduje budowa geologiczna – krystaliczne jądro (dioryty, migmatyty, paragnejsy i łupek krystaliczny) z autochtoniczną pokrywą osadową (górnopaleozoiczne łupki, zlepieńce i piaskowce) i resztkami płaszczowiny gemerydzkiej (przeważnie wapienie triasowe).

Pasmo jest pokryte lasami bukowymi z domieszką świerka w wyższych partiach.

Przez przełęcz Branisko biegnie droga nr 18 łącząca Preszów z Popradem. Pod całym pasmem przebiega tunel drogowy Branisko w ciągu autostrady D1.

Bibliografia

• Antoni Wrzosek Czechosłowacja, w: Antoni Wrzosek (red.) Geografia Powszechna. Tom III. Europa (bez ZSRR), PWN Warszawa 1965
• Henryk Górski, Wanda Jędrzejewska (red.) Atlas geograficzny, wyd. XIV, PPWK Warszawa 1979 ISBN 83-7000-011-8
• Krystyna Jawecka (red.) Mapa przeglądowa Europy. Czechosłowacja. Skala 1:1000 000, PPWK Warszawa-Wrocław 1983
• Jerzy Kondracki Karpaty, wydanie drugie poprawione, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1989, ISBN 83-02-04067-3
• Mária Fábryová, Juraj Kordováner, Zdeněk Šír (red.) Šarišská vrchovina – Branisko. Turistická mapa. 1:50.000, 3. vydanie, VKÚ a.s., Harmanec, 2004