Cabeza de barangay
Cabeza de barangay – stanowisko w strukturze władzy Filipin w okresie panowania kolonialnego imperium hiszpańskiego[1][2].
Odpowiadało współczesnemu stanowisku kapitana barangayu. Powstało z intencją wytworzenia podporządkowanych Hiszpanom władz lokalnych. Jednocześnie było obsadzane przedstawicielami rodzimej arystokracji, w tym krewnymi dawnych, przedhiszpańskich władców[3][4]. Nie pomijano też w procesie nominacyjnym potomków bogatych rodzin kreolskich, w tym osób chińskiego pochodzenia. Zajmujący je człowiek kierował podstawową jednostką podziału administracyjnego kolonii. Do jego zadań należało mobilizowanie zasobów na rzecz robót publicznych organizowanych przez administrację i przez parafie katolickie, pobór podatków czy ściąganie nałożonego na ludność trybutu. Współpracował w tym zakresie z gobernadorcillem. Często zresztą sam zostawał później tym właśnie urzędnikiem. W XIX wieku jedynie przywódcy barangayu mieli czynne i bierne prawa wyborcze podczas powoływania gobernadorcilla[1][5]. Rozszerzono je dopiero na mocy tak zwanego dekretu Maury (1893), na kilka zaledwie lat przed wybuchem rewolucji filipińskiej[6].
Piastującym to stanowisko, z uwagi na ich użyteczność dla władz kolonialnych, przysługiwało wiele przywilejów. Zwolnieni byli z płacenia podatków oraz obowiązku uiszczania trybutów. Zarówno oni, jak i ich rodziny byli wyłączeni z uczestnictwa w programach robót publicznych. Ich kadencja trwała nie krócej niż trzy lata. Korzyści materialne wiązane z tym stanowiskiem mogły zostać przyznane dożywotnio, jeśli zainteresowany zgodził się na przedłużenie swojej posługi do przynajmniej dziesięciu lat. Przywódcom barangayu przysługiwał dodatkowo hiszpański tytuł honorowy don[1].
Stanowisko piastowali niektórzy z działaczy niepodległościowych zaangażowanych później w walkę z hiszpańskim reżimem kolonialnym, na przykład późniejszy generał Isidoro Torres[7]. Również Emilio Aguinaldo, pierwszy prezydent Filipin, na samym początku swojej kariery był przywódcą barangayu[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c V. Almario: Cabeza de Barangay. [w:] Sagisag Kultura (Vol 1) [on-line]. philippineculturaleducation.com.ph, 2015. [dostęp 2024-07-12]. (tagalski).
- ↑ Jarius Bondoc: Panahon ng Kastila: halalan sa pueblo (1). [w:] Pilipino Star Ngayon [on-line]. philstar.com, 2013-05-13. [dostęp 2024-07-11]. (tagalski).
- ↑ V. Almario: Gobernadorsílyo. [w:] Sagisag Kultura (Vol 1) [on-line]. philippineculturaleducation.com.ph, 2015. [dostęp 2024-07-12]. (tagalski).
- ↑ V. Almario: Prinsipálya. [w:] Sagisag Kultura (Vol 1) [on-line]. philippineculturaleducation.com.ph, 2015. [dostęp 2024-07-11]. (tagalski).
- ↑ Macarandang 2016 ↓, s. 62-63.
- ↑ Macarandang 2016 ↓, s. 71.
- ↑ V. Almario: Isidoro Torres. [w:] Sagisag Kultura (Vol 1) [on-line]. philippineculturaleducation.com.ph, 2015. [dostęp 2024-07-12]. (tagalski).
- ↑ Pangulo ng bansa na naging kapitan ng barangay. [w:] GMA News Online [on-line]. gmanetwork.com, 2013-10-24. [dostęp 2024-07-12]. (tagalski).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Gilbert E Macarandang. Pagpopook ng Kapangyarihang Politikal: Prosesong Elektoral sa Lalawigan ng Tayabas, 1846–1895 (Contextualizing Political Power: Electoral Process in the Province of Tayabas, 1846–1895). „Social Science Diliman: A Philippine Journal of Society and Change”. 12 (2), s. 55-77, 2016. University of the Philippines-Diliman. ISSN 1655-1524. (tagalski).