Celestyna Orlikowska
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
biolog, pedagog |
Odznaczenia | |
Celestyna Orlikowska (ur. 12 kwietnia?/24 kwietnia 1892 w Fedorówce na Podolu, zm. 6 czerwca 1977 w Warszawie) – polska biolog, pedagog, doktor nauk przyrodniczych.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Studiowała na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie w 1926 obroniła doktorat. Od 1929 zaangażowała się w działalność harcerską, od 1930 był dyrektorem Państwowego Studium Nauczycielskiego w Piotrkowie Trybunalskim. Była delegatką na zjazd walny Związku Harcerstwa Polskiego, który odbył się w Piotrkowie Trybunalskim w 1930. W 1935 został dyrektorką Gimnazjum i Liceum im. Marii Konopnickiej w Łomży, budynek szkolny przeszedł wówczas poważny remont, a do zajęć lekcyjnych wprowadzono dodatkowe zajęcia z kultury fizycznej i rekreacji, pełniła w szkole funkcję drużynowej. Po wybuchu II wojny światowej 2 września 1939 została ewakuowana przez Siedlce do Warszawy. Od początku 1940 zaangażowała się w kolportaż tajnej prasy i pracę w Radzie Głównej Opiekuńczej, rok później musiała zawiesić działalność, ponieważ jedna z aresztowanych i osadzonych na Pawiaku współpracownic podczas śledztwa zdekonspirowała ją. Pod koniec sierpnia kpt. Zygmunt Hempel złożył jej propozycję organizacji podziemnej drukarni. Drukarnia mieściła się przy ulicy Ogrodowej 62, od grudnia 1941 drukowano tam Myśl Państwową. W tym okresie Celestyna Orlikowska posługiwała się pseudonimami Majstrowa, Szefowa. W związku z rosnącym wpływem Konwentu Organizacji Niepodległościowych i zagrożeniem dekonspiracją Celestyna Orlikowska otrzymała rozkaz zorganizowania drugiej drukarni, do realizacji tego pomysłu nie doszło i powróciła do kolportażu pracy z ramienia Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej. 16 maja 1943 posługując się fałszywymi dokumentami jako Hilda Kühlen została aresztowana i osadzona w obozie Ravensbrück. W obozie prowadziła tajne zajęcia z biologii oraz należała do tajnej drużyny starszych harcerek "Mury". Po zakończeniu wojny znalazła się w Tczewie, gdzie uczyła biologii w Państwowym Liceum Gospodarstwa Wiejskiego. Po zgłoszeniu do kuratorium w Białymstoku gotowości powrotu do pracy została skierowana od 1 stycznia 1950 do Liceum Agrotechnicznego w Karolewie koło Kętrzyna. Od 1 września 1951 był dyrektorką Liceum w Giżycku, gdzie pracowała do przejścia na emeryturę w 1969. Zamieszkała w domu opieki w Warszawie, nadal uczestniczyła w życiu harcerskim drużyny "Murów", brała udział w zlotach ZHP w 1970 i 1972, w 1976 została odznaczona Krzyżem "Za Zasługi dla ZHP". Pracowała nad książką o kobietach, które przed I wojną światową ukończyły studia wyższe. Pracę tę przerwała jej śmierć 6 czerwca 1977[1]. Pochowana została na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 186, rząd 5, grób 13)[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- Absolwenci Uniwersytetu Warszawskiego
- Członkowie Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK
- Członkowie Rady Głównej Opiekuńczej 1939–1945
- Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
- Ludzie związani z Łomżą
- Odznaczeni Krzyżem Za Zasługi dla ZHP
- Polscy biolodzy
- Polscy nauczyciele
- Urodzeni w 1892
- Więźniowie KL Ravensbrück
- Zmarli w 1977