Czeska Partia Piratów
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Skrót |
Piráti |
| Lider | |
| Data założenia | |
| Adres siedziby |
Řehořova 943/19, 130 00 Praga 3 |
| Ideologia polityczna |
piracka polityka[1], lewicowy libertarianizm, socjalliberalizm[2], demokracja uczestnicząca[3], proeuropeizm[4] |
| Liczba członków |
1 041 (2020)[5] |
| Członkostwo międzynarodowe |
|
| Grupa w Parlamencie Europejskim |
|
| Barwy | |
| Obecni posłowie |
4/200
|
| Obecni senatorowie |
3/81
|
| Obecni eurodeputowani |
3/21
|
| Strona internetowa | |
Czeska Partia Piratów (cz. Česká Pirátská Strana, Piráti[6]) – czeska centrowa partia polityczna założona w 2009 roku.
Po wyborach parlamentarnych w 2017 roku jest trzecią co do wielkości partią w Izbie Poselskiej posiadając 22 z 200 mandatów[7]. Partia parlamentarna zasiada w opozycji do rządu, a lider partii Ivan Bartoš pełni funkcję przewodniczącego Komisji Administracji Publicznej i Rozwoju Regionalnego[8]. Partię reprezentuje także pięciu Senatorów. Partia utworzyła koalicję rządzącą w Radzie Miasta Pragi, a Zdeněk Hřib został burmistrzem Pragi. W wyborach europejskich w 2019 r. partia zyskała trzech eurodeputowanych, dołączyła do grupy parlamentarnej Zieloni–Wolny Sojusz Europejski, a lider Marcel Kolaja został wybrany jednym z czternastu wiceprzewodniczących Parlamentu Europejskiego. Partia posiada 99 z 675 mandatów w radach regionalnych od wyborów w październiku 2020 roku.
Program
[edytuj | edytuj kod]Program partii koncentruje się na politycznej przejrzystości i odpowiedzialności, walce z korupcją, e-administracji, wspieraniu małych przedsiębiorstw, elementach demokracji bezpośredniej, takich jak udział społeczeństwa w podejmowaniu decyzji, rozwój lokalny i swobody obywatelskie. Program prezentuje również propozycje reformy dotyczącej opodatkowania, edukacji, nauki, opieki zdrowotnej, ochrony środowiska, kultury, przemysłu i handlu, rolnictwa, wymiaru sprawiedliwości i stosunków zagranicznych[9].
Partia ma również na celu zreformowanie przepisów dotyczących praw autorskich, rynków finansowych i bankowości, opodatkowania międzynarodowych korporacji i chociaż jest partią proeuropejską, dąży do rozwiązania problemu postrzeganego deficytu demokratycznej legitymacji w Unii Europejskiej poprzez decentralizację i subsydiarność[10].
Jest to partia o orientacji od centrowej[11] do centrolewicowej[12], postępowej[13] w kontekście polityki Republiki Czeskiej.
Czeska Partia Piratów jest generalnie proeuropejska i popierająca strefę euro, opowiada się jednocześnie za poważnymi reformami w obu instytucjach w celu rozwiązania problemu postrzeganego deficytu demokratycznego w Unii Europejskiej. Piraci proponują, aby Republika Czeska uczestniczyła w głównym nurcie integracji europejskiej i w podejmowaniu decyzji UE, ale powinna przyjąć euro tylko po spełnieniu określonych warunków[14]. Partia popiera również członkostwo Czech w NATO, ale krytycznie odnosi się do agresji ze strony członków NATO i przekonuje, że jakiekolwiek zaangażowanie sił NATO poza terytoriami jej państw członkowskich powinno mieć miejsce tylko wtedy, gdy zostanie poparte rezolucją ONZ[15]. Kierownictwo partii skrytykowało inwazje wojskowe NATO i zakwestionowało legalność wojen zainicjowanych przez Stany Zjednoczone w Afganistanie i Iraku oraz interwencji wojskowej w Libii w 2011 r. przez siły NATO[16].
Partia wyraziła poparcie dla ogólnoeuropejskiego ruchu politycznego Democracy in Europe Movement 2025 (DiEM25)[17][18][19].
Partia posiada program polityki środowiskowej zatytułowany „Ekologia bez ideologii”[20], który skupia się na eliminacji dotacji na paliwa kopalne, wspieraniu badań naukowych i rozwoju dla alternatywnych źródeł energii (tj. odnawialnych i jądrowych), zrównoważonej gospodarce materiałowej od projektowania produktu do gospodarki odpadami, zrównoważonego transportu z preferencją dla transportu publicznego oraz zrównoważonego planowania miast i rozwoju miast[21].
Partia wspiera prawa osób LGBT w Czechach[22].
Historia
[edytuj | edytuj kod]27 maja 2009 roku złożono wniosek do ministerstwa spraw wewnętrznych o rejestrację partii; miesiąc później, w dniu 17 czerwca, Czeska Partia Piratów została zarejestrowana pod numerem MV-39553-7 / VS-2009[23].
28 czerwca 2009 roku w Průhonicach odbyło się konstytutywne forum partii, które wybrało władze i przyjęło założenia programowe. Pierwszym przewodniczącym Czeskiej Partii Piratów został Kamil Horký. Pod koniec października 2009 w Albrechticach nad Orlicą odbyło się pierwsze zebranie Zgromadzenia Ogólnego, na którym zostały zakończone prace nad statutem i wybrano nowe władze. Decyzją delegatów Ivan Bartoš został przewodniczącym partii.
Wyniki wyborów
[edytuj | edytuj kod]Pierwszy raz partia wzięła udział w wyborach do Izby Poselskiej w maju 2010, w którym to ugrupowanie Ivana Bartoša otrzymało 0,8% głosów poparcia[24]. W wyborach lokalnych do rady miasta Kladno, przeprowadzonych w dniach 18–19 marca 2011 roku, na Czeską Partię Piratów zagłosowało 0,75% wyborców. W wyborach w 2013 roku, mimo poprawy wyniku, partii nie udało się osiągnąć progu wyborczego[25]. Udało się to natomiast w październiku 2017 roku, kiedy ugrupowanie zdobyło 10,79% głosów wprowadzając 22 deputowanych[26].
W wyborach lokalnych w 2018 partia uzyskała 262 miejsc, a Zdeněk Hřib został wybrany na nowego prezydenta Pragi[27]. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2019 roku partia uzyskała ponad 13% głosów, co przełożyło się na 3 eurodeputowanych. Piraci dołączyli do frakcji Zieloni – Wolny Sojusz Europejski[28].
W wyborach w 2021 Koalicja Partia Piratów i Burmistrzowie Niezależni(PIRSTAN) uzyskała 15,54 procent głosów (dane z 99 procent komisji), dla porównania do Izby Poselskiej dostała się jeszcze prawicowa koalicja SPOLU uzyskała 27,62 proc. ugrupowanie Ano Babisza (premiera) 27,29 proc., antyeuropejska partia Wolność i Demokracja Bezpośrednia (SPD) - 9,59 proc. Do Izby Poselskiej(Sejmu) nie dostała się po raz pierwszy od 1989 Komunistyczna Partia Czech i Moraw (KSCzM), poza tym nie dostały się partie lewicowe jak socjaldemokracja oraz komuniści. Szacuje się, że tak wysoki wynik wyborczy Partii Piratów może zaowocować szansą na utworzenie gabinetu przez SPOLU i PIRSTAN.[29]
Wybory do Izby Poselskiej
[edytuj | edytuj kod]
| Rok | Lider | Liczba głosów | Procent głosów | Liczba miejsc | ± | Miejsce | Pozycja |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2010 | Ivan Bartoš | 42 323 | 0,8 | 0 / 200 | Nowa | 11. | Brak miejsc |
| 2013 | Ivan Bartoš | 132 417 | 2,66 | 0 / 200 | 0 | 9. | Brak miejsc |
| 2017 | Ivan Bartoš | 546 393 | 10,79 | 22 / 200 | 22 | 3. | Opozycja |
| 2021 | Ivan Bartoš | W ramach koalicji 839 776 głosów | W ramach koalicji 15,62 | 4 / 200 | -18 | 7. | Koalicja rządowa |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Assured Newcomers on a Squally Sea? Czech Pirate Party Before and After Elections 2017. ECPR.eu, 29 września 2018. [dostęp 2018-09-29]. (ang.).
- ↑ The Czech Pirate Party in the 2010 and 2013 Parliamentary Elections and the 2014 European Parliament Elections: Spatial Analysis of Voter Support1. Degruyter, 2017. [dostęp 2019-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-02)]. (ang.).
- ↑ [1] Stanovy České pirátské strany
- ↑ In the Czech Republic, almost everyone ran against the system. The Economist, 26 września 2017. [dostęp 2017-09-26]. (ang.).
- ↑ Liczba członków partii. Fórum Pirátské strany, 2020. [dostęp 2020-05-10]. (cz.).
- ↑ Česká, Pirátská strana [online], www.pirati.cz [dostęp 2021-07-16] (cz.).
- ↑ Czech election: Billionaire Babis wins by large margin, „BBC News”, 21 października 2017 [dostęp 2021-07-16] (ang.).
- ↑ PhDr. Ivan Bartos, Ph.D. [online], www.psp.cz [dostęp 2021-07-16].
- ↑ Volební Program Černé Na Bílém. pirati.cz, 2017. [dostęp 2017-10-26].
- ↑ Volební program černé na bílém pro volby 2017 do Poslanecké sněmovny [online], 2017.
- ↑ Předsedou Pirátské strany byl zvolen Ivan Bartoš | Domov | Lidovky.cz [online], web.archive.org, 4 lipca 2017 [dostęp 2021-07-16] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-04].
- ↑ Drew Hinshaw and Philip Heijmans, Upstart Pirate Party Remixes Czech Politics, „Wall Street Journal”, 10 listopada 2017, ISSN 0099-9660 [dostęp 2021-07-16] (ang.).
- ↑ Slawek Blich Digital, t, Krytyka Polityczna/Political Critique > see other articles <, Finally a healthy dose of anti-establishment [online], Political Critique, 8 stycznia 2018 [dostęp 2021-07-16] (ang.).
- ↑ Česká, Stanovisko k Euru [online], www.pirati.cz [dostęp 2021-07-16] (cz.).
- ↑ Česká, Stanovisko Pirátů ke kolektivní obraně v rámci EU a NATO [online], www.pirati.cz [dostęp 2021-07-16] (cz.).
- ↑ Piráti, jak je nejspíš neznáte. Strana, v níž mají problémy s NATO [online], iDNES.cz, 30 marca 2017 [dostęp 2021-07-16] (cz.).
- ↑ Připojení se k manifestu DiEM25 [online], Pirati.CZ [dostęp 2021-07-16] (cz.).
- ↑ Piráti koketují s radikální levicí, přihlásili se k hnutí řeckého marxisty Varufakise | Domov [online], Lidovky.cz, 27 października 2017 [dostęp 2021-07-16] (cz.).
- ↑ Jaká má být Evropa? Přečtěte si manifest Janise Varufakise, k němuž se přihlásili Piráti | Domov [online], Lidovky.cz, 27 października 2017 [dostęp 2021-07-16] (cz.).
- ↑ Ekologie a ideologie [online], A2larm [dostęp 2021-07-16] (cz.).
- ↑ Česká, Životní prostředí [online], www.pirati.cz [dostęp 2021-07-16] (cz.).
- ↑ Piráti milují. Pirátské vlajky tradičně na Prague Pride [online], www.piratskelisty.cz [dostęp 2021-07-16].
- ↑ Česká pirátská strana má povolení ministerstva a chce do parlamentu. novinky.cz, 2009-06-22. [dostęp 2009-06-22].
- ↑ Elections to the Chamber of Deputies of the Parliament of the Czech Republic held on 28 – 29 May 2010. election.cz, 2010-05. [dostęp 2010-05-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-01)].
- ↑ Volby do Poslanecké sněmovny Parlamentu České republiky konané ve dnech 25.10. – 26.10.2013. volby.cz. [dostęp 2015-11-26]. (cz.).
- ↑ Volby do Poslanecké sněmovny Parlamentu České republiky konané ve dnech 20.10. – 21.10.2017. volby.cz, 2017-10-21. [dostęp 2017-05-21]. (cz.).
- ↑ Zastupitelé zvolili piráta Hřiba novým primátorem Prahy. E15.cz, 2018-11-15. [dostęp 2019-11-15]. (cz.).
- ↑ [2] We are pleased to announce that a further five MEPs have joined the Greens/EFA group...
- ↑ Czechy. Dane z 99 proc. komisji: koalicja SPOLU o włos przed ruchem Ano premiera Babisza - Polsat News [online], polsatnews.pl [dostęp 2024-04-22] (pol.).
