Przejdź do zawartości

Dniestr w nocy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Dniestr w nocy
Ilustracja
Autor

Józef Chełmoński

Data powstania

1906

Medium

olej na płótnie

Wymiary

85 × 127 cm

Miejsce przechowywania
Lokalizacja

Muzeum Narodowe w Krakowie,
Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach

Dniestr w nocy – obraz olejny (pejzaż) namalowany w 1906 przez Józefa Chełmońskiego, znajdujący się w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Józef Chełmoński namalował obraz Dniestr w nocy wraz z wieloma innymi pejzażami po powrocie do Polski z Paryża. W 1927 roku obraz został zakupiony przez Muzeum Narodowe w Krakowie, które następnie podjęło decyzję o umieszczeniu dzieła w wystawie stałej w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach na Rynku Głównym[1].

Z tyłu obrazu znajduje się naklejka z napisem: „Salon Sztuki i Antykwarnia Abe Gutnajera”, instytucji działającej dawniej przy ulicy Mazowieckiej 16 w Warszawie[2].

Obraz Dniestr w nocy został uznany za jeden z najwybitniejszych obrazów Józefa Chełmońskiego[2].

Między 10 stycznia 2015 a 20 czerwca 2016 obraz był eksponowany wraz z innymi dziełami Józefa Chełmońskiego na wystawie „Malarstwo polskie z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie w Pałacu Prezydenckim” w Warszawie[3].

Obraz ukazuje rzekę Dniestr wijącą się powoli, oglądaną z perspektywy wzniesienia z prawej strony[2]. Ciemna, nocna sceneria natury rozświetlona jest subtelnym blaskiem zachodzącego słońca, a delikatna mglista poświata potęguje odczucie ciszy i nieograniczonej przestrzeni. Chełmoński celowo zrezygnował z drobiazgowego realizmu, koncentrując się na uproszczonej, niemal abstrakcyjnej formie. Obszary ziemi i nieba przenikają się wzajemnie, tworząc harmonijną kompozycję o głębokim, mistycznym nastroju. Kolor pełni tu rolę autonomiczną, a subtelne przejścia błękitów, szarości i liliowych tonów podkreślają ulotność chwili, nadając całości elegijny charakter. Wierność naturze, połączona z duchową refleksją, odzwierciedla głębokie, niemal panteistyczne uwielbienie artysty dla świata przyrody[1].

Całość kompozycji oddaje atmosferę nocnego krajobrazu, podkreślając uchwycenie nastroju i gry światła w naturze[1].

Płótno obrazu ma 85 cm wysokości, 127 cm szerokości, natomiast z masywną ramą ma wysokość 124 cm, szerokość 164,5 cm oraz głębokość wynoszącą 10 cm[1]. W lewym dolnym rogu płótna znajduje się sygnatura: „Józef Chełmoński 1906”[2].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Józef Chełmoński – Dniestr w nocy, 1906. [w:] Wirtualne Muzeum Narodowe w Krakowie [on-line]. zbiory.mnk.pl. [dostęp 2024-01-04]. (pol.).
  2. a b c d Józef Chełmoński – Dniestr w nocy, 1906. [w:] Muzeum Narodowe w Krakowie [on-line]. zbiory.mnk.pl. [dostęp 2024-01-04]. (pol.).
  3. Malarstwo polskie z kolekcji MNK w Pałacu Prezydenckim [online], mnk.pl [dostęp 2025-01-04].