ECC83
ECC83 – lampa elektronowa (podwójna trioda) o cokole nowalowym i wszechstronnym zastosowaniu.
Amerykańskim oznaczeniem lampy ECC83 jest 12AX7A.
Historia i zastosowania
[edytuj | edytuj kod]W latach 1947-48 firma RCA wprowadziła na rynek lampę 12AX7 – podwójną triodę o dużym wzmocnieniu i nowym cokole nowalowym (9-nóżkowym). W odpowiedzi Philips (wraz z zależnymi firmami Amperex i Mullard) opracował ECC83, podobną lampę, o znacząco mniejszym mikrofonowaniu i przekonstruowanym grzejniku (biflarnym), który umożliwiał stosowanie lampy również w układach z szeregowym żarzeniem i powodował mniejszy przydźwięk. Spowodowało to swoistą "walkę na ogłoszenia"[1][2][3]. W rezultacie amerykański Sonoton wprowadził lampę 7025, o właściwościach takich samych jak ECC83. Większość amerykańskich firm wkrótce podjęła produkcję tak zmodernizowanej 12AX7 pod nazwą 12AX7A, niektóre zmodyfikowały konstrukcję pozostając przy starej nazwie.
ECC83/12AX7A to lampa o bardzo wszechstronnym zastosowaniu, masowo stosowana w różnorakich układach prądu stałego i małej częstotliwości, zarówno w sprzęcie powszechnego użytku, jak układach profesjonalnych i przemysłowych.
W Polsce ECC83 były produkowane[4] w niewielkim zakresie, natomiast UNITRA rozprowadzała lampy importowane[5]. Diora zastosowała lampy ECC83 w radioodbiornikach Aria, Boston, Carmen Stereo oraz we wzmacniaczu DSL-201, a ZRK w odbiornikach Capella, Eroica, Turandot, Wirtuoz oraz w magnetofonach ZK 120 i ZK 140. Łódzka Fonica zastosowała je w szafach grających M-110 Meloman, M-122 i M-123 oraz we wzmacniaczach W 600, W 701 i WG-260 Stereo.
Pierwszy komercyjnie dostępny wzmacniacz operacyjny, K2-W wyprodukowany przez firmę George A. Philbrick Researches w 1952 zawierał dwie lampy 12AX7. Był stosowany w modułach funkcyjnych komputerów analogowych[6].
Lampa ECC83 wraz z odmianami była (i nadal jest) najpopularniejszą lampą stosowaną w stopniach wstępnych lampowych wzmacniaczy gitarowych najbardziej znanych firm: Fender[7], Marshall[8], Vox (między innymi AC15, AC30)[9] i wielu innych.
Dane techniczne
[edytuj | edytuj kod]
Żarzenie:
- możliwość zasilania zarówno w układzie szeregowym, jak równoległym
- napięcie żarzenia 6,3 V; 12,6 V
- prąd żarzenia 300 mA; 150 mA
| Parametr | Wartość |
|---|---|
| napięcie anodowe | 250 V |
| prąd anodowy | 1,2 mA |
| nachylenie charakterystyki (Sa) | 1,6 mA/V |
| napięcie siatki | -2 V |
| współczynnik amplifikacji (Ka) | 100V/V |
| Parametr | Wartość |
|---|---|
| napięcie anodowe | 300 V |
| moc tracona na anodzie | 1 W |
| prąd katodowy | 8 mA |
| napięcie siatki | -50 V |
| napięcie włókno żarzenia/katoda | 180 V |
Odpowiedniki
[edytuj | edytuj kod]Odpowiednikami ECC83 produkowanymi przez różne firmy były lampy B339, ECC803, 6L13, 12AX7R, 12DF7, 12DT7, 6681, 7025 i 7729.
Wersje o zwiększonej niezawodności i trwałości (dla celów wojskowych, przemysłowych, lotniczych itp.) produkowano pod nazwami ECC803S, E83CC, M8137, QB339, 12AX7WA, 12AX7S, 5721, 5751WA i 6057. W Wielkiej Brytanii lampy przeznaczone do celów wojskowych oznaczano kodem CV4004.
W ZSRR nie produkowano ścisłego odpowiednika lampy ECC83, ale podobną lampę 6Н2П (6N2P).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Wireless World, Jan. 1950, str. 45.
- ↑ Wireless World, Sept. 1952, str. 3.
- ↑ Wireless World, Oct. 1950, str. 3, 70.
- ↑ Aleksander Zawada: Telam ECC83. (pol.).
- ↑ UNITRA (katalog), Lampy odbiorcze, WEMA, Warszawa 1974.
- ↑ Philbrick Research: Elementy komputerów analogowych. [dostęp 2011-02-10]. (ang.).
- ↑ Fender® Support. [dostęp 2011-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-25)].
- ↑ Marshall Amps Heritage. [dostęp 2011-04-04].
- ↑ VOX Vintage Circuit Diagrams. [dostęp 2011-04-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-29)].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Leonard Niemcewicz: Lampy elektronowe i półprzewodniki. Warszawa: WKiŁ, 1968.
- Piotr Mikołajczyk: Vademecum lamp elektronowych. Warszawa: PWT, 1957.
- Piotr Mikołajczyk i Bohdan Paszkowski: Electronic Universal Vade-mecum. Warszawa: WNT, 1964. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Radiomuseum: ECC83. [dostęp 2011-02-06]. (niem. • ang.).
- Karta katalogowa 12AX7 Sylvania. [dostęp 2011-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-02)].
- Karta katalogowa ECC83 Philips. [dostęp 2011-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-03-31)].
- Karta katalogowa E83CC Philips. [dostęp 2011-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-06)].
- Przykładowe urządzenia z lampą ECC83. [dostęp 2016-12-17]. (pol.).