Edward Szwejnic

Edward Szwejnic
Kraj działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	12 maja 1887 ; Mińsk
Data i miejsce śmierci	30 lipca 1934 ; Warszawa
Miejsce pochówku	cmentarz Powązkowski w Warszawie
	Kapelan Frontu Północnego
Okres sprawowania	1920
	Rektor kościoła św. Anny w Warszawie
Okres sprawowania	1928–1934
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	26 lipca 1910

Grób księdza Edwarda Szwejnica na cmentarzu Powązkowskim

Edward Szwejnic (Schweinitz) (ur. 12 maja 1887 w Mińsku, zm. 30 lipca 1934 w Warszawie) – polski duchowny rzymskokatolicki, pedagog, pierwszy oficjalny duszpasterz akademicki w Warszawie.

Życiorys

Ojciec Edwarda Szwejnica, Edward Schweinitz, był ewangelikiem niemieckiego pochodzenia, matka, Franciszka z Chodkiewiczów była Polką i katoliczką^[1].

Po zdaniu matury w rosyjskim gimnazjum w Mińsku w 1905 roku Edward Szwejnic wstąpił do wyższego seminarium duchownego archidiecezji mohylewskiej w Petersburgu. Następnie studiował filozofię i teologię na uniwersytecie w Innsbrucku. Tam otrzymał 26 lipca 1910 roku święcenia kapłańskie. W 1912 roku, po śmierci ojca przerwał studia i wrócił do Mińska. W 1913 roku został wikariuszem kolonii niemieckiej w Samarze, pod koniec tego roku – w Petersburgu. W 1914 roku został prefektem petersburskich polskich i rosyjskich szkół średnich. Uczył etyki. Był kapelanem Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Zakładał organizacje szkolne i charytatywne, tworzył drużyny harcerskie. Był członkiem powołanej w 1915 roku piotrogrodzkiej komendy harcerskiej oraz członkiem zarządu Stowarzyszenia Nauczycieli Polskich. W 1917 roku, jako członek komendy harcerskiej zainicjował tworzenie kół polskiej młodzieży robotniczej, w których na cotygodniowych spotkaniach omawiano dzieje Polski i uczono pieśni patriotycznych^[1].

Po krótkim pobycie w Warszawie w 1918 roku wrócił do Mińska, gdzie objął pozycję prefekta w gimnazjach oraz wykładowcy homiletyki, katechetyki i pedagogiki w miejscowym seminarium duchownym. Zorganizował tam Polski Związek Młodzieży Katolickiej „Iuventus Chritiana”, został komendantem tamtejszej chorągwi harcerskiej^[2]. Po ponownym opuszczeniu Mińska, spowodowanym zajęciem miasta przez wojska radzieckie, wrócił tam zaraz po wkroczeniu Wojska Polskiego 8 sierpnia 1919 roku. Zasiadał w zarządzie Towarzystwa im. Józefa Piłsudskiego w Mińsku. Był inspektorem Okręgu Mińskiego ZHP^[3], redaktorem czasopisma „Młodzież Kresowa”^[4]. Tamże zorganizował w styczniu 1920 roku wielki zjazd młodzieży katolickiej. W czasie wojny polsko-bolszewickiej od 14 lipca 1920 roku był kapelanem Frontu Północnego^[1].

Po wojnie, na własną prośbę 28 sierpnia 1920 roku osiadł w Warszawie, gdzie objął pozycję wikariusza w parafii Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Warszawie, jednocześnie został prefektem w wielu warszawskich gimnazjach. Mieszkał przy ul. Przyrynek 2^[5]. 30 stycznia 1921 roku powołał Koło Młodzieży Ziemi Mińskiej, które 3 grudnia tego roku zostało przekształcone w Stowarzyszenie Katolickiej Młodzieży Akademickiej Iuventus Christiana, które stało się najprężniejszą katolicką organizacją akademicką w Warszawie, a jednocześnie pierwszą w środowisku akademickim organizacją religijną o koedukacyjnym charakterze. W 1923 roku uzyskał na Uniwersytecie Warszawskim stopień magistra teologii^[1].

Arcybiskup Aleksander Kakowski mianował go 4 stycznia 1928 roku rektorem kościoła św. Anny, przeznaczonego na kościół akademicki. Stał się tym samym pierwszym oficjalnym duszpasterzem akademickim w Warszawie. Utworzył organizację studencką „Pomoc Bliźniemu” i Komitet Młodzieży przy Duszpasterstwie Akademickim. Zorganizował Związek Akademickich Stowarzyszeń Katolickich oraz Akademicki Chór „Ambrosianum”. Zainicjował wydawanie pism „Iuventus Christiana” (w 1929 roku) i „Młodzież Katolicka” (w 1932 roku). Był pomysłodawcą Akademickich Ślubów Jasnogórskich^[1]. W 1932 roku Episkopat Polski delegował go jako swego przedstawiciela na sesję Państwowej Rady Wychowania^[6].

W 1934 roku zrezygnował z funkcji prefekta i instruktora. Zmarł na nowotwór układu pokarmowego. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera g-3-3/4)^[7]^[6].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Ryńca 2014 ↓, s. 478.
↑ TomaszT. Piskorski TomaszT., Pamiętniki, zeszyt 81 (1919), Warszawa: Archiwum Akt Nowych .
↑ TomaszT. Piskorski TomaszT., Pamiętniki, zeszyt 85 (1920), Warszawa: Archiwum Akt Nowych .
↑ TomaszT. Piskorski TomaszT., Pamiętniki, zeszyt 87 (1920), Warszawa: Archiwum Akt Nowych .
↑ TomaszT. Piskorski TomaszT., Pamiętniki, zeszyt 117 (1921), Warszawa: Archiwum Akt Nowych .
↑ ^a ^b Ryńca 2014 ↓, s. 479.
↑ Cmentarz Stare Powązki: EDWARD SZWEJNIC, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-05] .

Bibliografia

Mariusz Ryńca: Szwejnic Edward (Schweinitz). W: Polski Słownik Biograficzny. T. 49. Warszawa – Kraków: Instytut Historii PAN, 2014, s. 478–479. ISBN 978-83-63352-25-7.

Literatura uzupełniająca

Apostoł młodzieży ks. Edward Szwejnic. Poznań: Księgarnia św. Wojciecha, 1936.

Linki zewnętrzne

Etyka : podręcznik dla szkół średnich w bibliotece Polona

[CITEREFRyńca2014478-1] Ryńca 2014 ↓, s. 478.

[TP81-2] TomaszT. Piskorski TomaszT., Pamiętniki, zeszyt 81 (1919), Warszawa: Archiwum Akt Nowych .

[TP85-3] TomaszT. Piskorski TomaszT., Pamiętniki, zeszyt 85 (1920), Warszawa: Archiwum Akt Nowych .

[TP87-4] TomaszT. Piskorski TomaszT., Pamiętniki, zeszyt 87 (1920), Warszawa: Archiwum Akt Nowych .

[TP117-5] TomaszT. Piskorski TomaszT., Pamiętniki, zeszyt 117 (1921), Warszawa: Archiwum Akt Nowych .

[CITEREFRyńca2014479-6] Ryńca 2014 ↓, s. 479.

[7] Cmentarz Stare Powązki: EDWARD SZWEJNIC, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-05] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]