Etnolekt
Etnolekt – odmiana językowa (lekt[1]) właściwa dla wyodrębnionej grupy etnicznej, postrzegana jako wyznacznik jej tożsamości[2]. Stanowi zbiór bardzo zbliżonych do siebie idiolektów[3]. W ścisłej klasyfikacji lingwistycznej etnolekt może odpowiadać takim jednostkom, jak: gwara (poddialekt), dialekt, zespół dialektów, język czy też kompleks językowy[2].
W językoznawstwie polskim termin „etnolekt” znajduje szczególne zastosowanie w przypadkach, gdy dokładne określenie statusu danego bytu językowego (jako dialektu lub odrębnego języka) byłoby kwestią sporną[2][4].
W innym znaczeniu etnolekt to odmiana języka dominującego właściwa dla pewnej grupy mniejszościowej, wykazująca wpływy języka pierwotnie używanego przez tę społeczność (substrat językowy)[5][6]. Przykładem tak pojmowanego etnolektu jest czeszczyzna używana przez społeczność romską, kumulująca właściwości języka słowackiego oraz języka romskiego[5].
Przykłady
[edytuj | edytuj kod]Przykłady etnolektów, których przynależność budzi kontrowersje:
- meglenorumuński
- śląski – według prof. Jolanty Tambor[7]
- kaszubski – czasem uznawany za dialekt języka polskiego[8][9]
- helleńskie – uznawane za odmiany języka greckiego
- chińskie
- serbski i chorwacki[10]
- macedoński – w Bułgarii uchodzący za odmianę języka bułgarskiego[11][12]
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Juan Manuel Hernández-Campoy, Sociolinguistic Styles, John Wiley & Sons, 2016 (Language in Society), s. 37, ISBN 978-1-118-73773-6 (ang.).
- ↑ a b c Tomasz Wicherkiewicz, Ginące języki, etniczność, tożsamość i polityka, [w:] Nicole Nau i inni red., Języki w niebezpieczeństwie: księga wiedzy, wyd. 1, Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, 2016, s. 105–106, DOI: 10.14746/9788394719845, ISBN 978-83-947198-4-5.
- ↑ Bronisław Jakubowski, Język czy dialekt?, „Wiedza i Życie”, 4, 1999 [zarchiwizowane z adresu 2019-09-15].
- ↑ Majewicz 1989 ↓, s. 10.
- ↑ a b Jiří Nekvapil, Marek Nekula, Etnolekt, [w:] Petr Karlík, Marek Nekula, Jana Pleskalová (red.), Nový encyklopedický slovník češtiny, 2017 (cz.).
- ↑ Michael Clyne, Lingua Franca and Ethnolects in Europe and Beyond, „Sociolinguistica”, 14 (1), 2000, s. 83–89, DOI: 10.1515/9783110245196.83 (ang.).
- ↑ A. Pustułka i inni, Śląski wśród języków świata [online], Naszemiasto.pl, 20 czerwca 2008 [dostęp 2018-12-31] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-22].
- ↑ Edward Breza, Ewolucja poglądów na status językowy kaszubszczyzny [online], NaszeKaszuby.pl, 8 lutego 2005 [dostęp 2019-04-19].
- ↑ Genzor 2015 ↓, s. 134–135.
- ↑ Anna Kozłowska, Języki świata i problemy ich opisu, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, s. 20.
- ↑ Majewicz 1989 ↓, s. 12–13, 36.
- ↑ Genzor 2015 ↓, s. 145.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Alfred F. Majewicz, Języki świata i ich klasyfikowanie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, ISBN 83-01-08163-5, OCLC 749247655 (pol.).
- Jozef Genzor, Jazyky sveta: história a súčasnosť, wyd. 1, Bratislava: Lingea, 2015, ISBN 978-80-8145-114-0, OCLC 950004358 (słow.).