Euterpe (mitologia)
| bogini muza poezji lirycznej i gry na aulosie | |
 Euterpe, muza poezji lirycznej i gry na aulosie, oprawa rzeźbiarska fontanny ściennej, Sanssouci | |
| Występowanie | |
|---|---|
| Atrybuty |
aulos, flet |
| Siedziba | |
| Rodzina | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Rodzeństwo |
Erato, |
Euterpe („Radosna”; gr. Eὐτέρπη Eutérpē ‘dobrze się ciesząca’, łac. Euterpe) – w mitologii greckiej muza poezji lirycznej i gry na aulosie[a][1][2].
Uchodziła za córkę boga Zeusa i tytanidy Mnemosyne oraz za siostrę: Erato, Kalliope, Klio, Melpomene, Polihymnii, Talii, Terpsychory i Uranii[1][3][4]. Według jednej z wersji miała z bogiem Strymonem syna Resosa[5].
Była jedną spośród dziewięciu muz olimpijskich (przebywały na Olimpie), które należały do orszaku Apollina (Apollon Musagetes), ich przewodnika[4][6][7]. Wraz ze swoimi siostrami uświetniała śpiewem biesiady bosko-ludzkie (m.in. zaślubiny Tetydy i Peleusa oraz Harmonii i Kadmosa), a także uczty olimpijskie samych bogów[1][4].
W sztuce przedstawiana jest zwykle jako kobieta z aulosem (lub fletem) – atrybutem symbolizującym dziedzinę sztuki, której patronowała[1][6][8][9].
Imieniem muzy nazwano jedną z planetoid – (27) Euterpe oraz rodzaj palm z rodziny arekowatych – euterpa (Euterpe)[10].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zadanie (rola) jakie Euterpe wyznaczono ostatecznie w późnym okresie starożytności.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Wyżyna olimpijska. W: Zygmunt Kubiak: Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 145–147. ISBN 83-7391-077-8.
- ↑ III. Grecja archaiczna. Muzyka i liryka chóralna. W: Kazimierz Feliks Kumaniecki: Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 100. ISBN 83-01-04780-1. Cytat: „Jednakże już w najdawniejszych czasach, w epoce egejskiej, w rejonie Morza Śródziemnego, a zwłaszcza w Małej Azji był w użyciu inny instrument, dęty – aulos, zwany niesłusznie fletem, a zbliżony o wiele bardziej do dzisiejszego klarnetu”.
- ↑ Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 132. ISBN 80-8046-098-1. (słow.).; polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
- ↑ a b c Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 241–242. ISBN 83-04-04673-3.
- ↑ Pierre Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Jerzy Łanowski (red.), Maria Bronarska (tłum.), Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo, 2008, s. 311–312, ISBN 978-83-04-04673-3, OCLC 297685612.
- ↑ a b Mity o bogach. W: Michał Pietrzykowski: Mitologia starożytnej Grecji. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1979, s. 163–164. ISBN 83-221-0111-2.
- ↑ Oskar Seyffert: Dictionary of Classical Antiquities, 1894, s. 404: Musagetes. ancientlibrary.com. [dostęp 2011-03-21]. (ang.).
- ↑ Vojtech Zamarovský, op.cit., s. 294. ISBN 80-8046-098-1.
- ↑ Bogowie olimpijscy. W: Jan Parandowski: Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989, s. 53. ISBN 83-210-0677-9.
- ↑ Jolanta Węglarska, Karol Węglarski: Użyteczne rośliny tropików. Szkice etnobotaniczne. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2008. ISBN 978-8361320173.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Aaron J. Atsma: Euterpe. theoi.com. [dostęp 2010-02-01]. (ang.).
- Euterpe. mythindex.com. [dostęp 2010-01-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-13)]. (ang.).
- Hezjod: Narodziny bogów (Theogonia); Prace i dni; Tarcza. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999. ISBN 83-7255-040-9.
- Władysław Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm, 2003, s. 294. ISBN 83-7399-022-4.
- Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 246. ISBN 83-01-03529-3.
- Carlos Parada: Euterpe (Muses). maicar.com. [dostęp 2010-09-29]. (ang.).
- Oskar Seyffert: Dictionary of Classical Antiquities, 1894, s. 405: Muses. ancientlibrary.com. [dostęp 2011-03-21]. (ang.).
- William Smith: A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology: Euterpe. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-05-07]. (ang.).
- Harry Thurston Peck: Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Euterpé. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-05-07]. (ang.).
