Franz Vranitzky

Franz Vranitzky

Data i miejsce urodzenia	4 października 1937 Wiedeń
Kanclerz Austrii
Okres	od 16 czerwca 1986 do 28 stycznia 1997
Przynależność polityczna	Socjaldemokratyczna Partia Austrii
Poprzednik	Fred Sinowatz
Następca	Viktor Klima
Przewodniczący Socjaldemokratycznej Partii Austrii
Okres	od 1988 do 1997
Przynależność polityczna	Socjaldemokratyczna Partia Austrii
Poprzednik	Fred Sinowatz
Następca	Viktor Klima
Odznaczenia

Franz Vranitzky (ur. 4 października 1937 w Wiedniu) − austriacki ekonomista i polityk, parlamentarzysta, od 1984 do 1986 minister finansów, w latach 1988–1997 przewodniczący Socjaldemokratycznej Partii Austrii (SPÖ), kanclerz federalny Austrii w latach 1986–1997.

Życiorys

Urodził się w Wiedniu w rodzinie robotniczej. W młodości uprawiał koszykówkę, był członkiem austriackiej reprezentacji narodowej w tej dyscyplinie. W 1960 ukończył studia w Wyższej Szkole Handlu Światowego w Wiedniu. Doktoryzował się na tej samej uczelni w 1969. Przez krótki okres zatrudniony w zakładach Siemens-Schuckert. W latach 1961–1970 pracował w Austriackim Banku Narodowym (OeNB), następnie zaś jako doradca do spraw gospodarczych i finansowych w Ministerstwie Finansów (1970–1976) oraz wiceprzewodniczący zarządu Creditanstalt-Bankverein AG (1976–1981). Od 1981 do 1984 był dyrektorem generalnym Länderbanku AG.

W 1962 wstąpił do Socjalistycznej Partii Austrii (SPÖ). We wrześniu 1984 został powołany przez kanclerza Freda Sinowatza na stanowisko ministra finansów w jego gabinecie. Po jego rezygnacji w czerwcu 1986 objął urząd kanclerza federalnego, którym pozostał do stycznia 1997. W trakcie urzędowania Austria przystąpiła do Unii Europejskiej. W okresie 1988–1997 stał na czele SPÖ, która pod jego kierownictwem w 1991 przyjęła nazwę Socjaldemokratyczna Partia Austrii. Był także jednym z wiceprzewodniczących Międzynarodówki Socjalistycznej. W XVII, XVIII, XIX i XX kadencji przez krótki okres wykonywał mandat posła do Rady Narodowej.

W 1997 odszedł ze wszystkich funkcji politycznych. W tym samym roku był specjalnym wysłannikiem OBWE w Albanii. Od 1997 do 2010 pracował jako konsultant w banku WestLB. W 2004 opublikował książkę Politische Erinnerungen, poświęconą jego wspomnieniom politycznym. W 2010 został wiceprzewodniczącym InterAction Council, międzynarodowego think tanku grupującego byłych szefów rządów i głowy państw, który założył Takeo Fukuda.

W 1993 był inicjatorem, następnie zaś został honorowym przewodniczącym Forum Bruno Kreisky'ego na rzecz Międzynarodowego Dialogu. Uzyskał honorowe doktoraty Uniwersytetu Ekonomicznego w Wiedniu (1991), Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie (1993), Universidad de Santiago de Chile (1993) oraz Uniwersytetu Ekonomicznego w Bratysławie (1996). Wyróżniony m.in. Nagrodą Karola Wielkiego (1995).

Żonaty z Christine Vranitzky, z którą ma córkę i syna.

Odznaczenia

• Wielka Złota Odznaka Honorowa na Wstędze Odznaka Honorowa za Zasługi dla Republiki Austrii
• Wielka Złota Odznaka Honorowa za Zasługi Landu Wiedeń
• Bawarski Order Zasługi
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi (Chile)
• Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec (Niemcy)
• Krzyż Wielki Order Zasługi Republiki Włoskiej (Włochy)
• Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia (Jordania)
• Wielki Krzyż z Brylantami Orderu Zasługi Księstwa Liechtenstein (Liechtenstein)
• Krzyż Wielki Klasy Specjalnej Orderu Pro Merito Melitensi (Zakon Maltański)
• Krzyż Wielki Orderu Oranje-Nassau (Holandia)
• Krzyż Wielki Orderu Izabeli Katolickiej (Hiszpania)
• Krzyż Wielki Orderu Makariosa III (Cypr)

Bibliografia

• Dipl.-Kfm. Dr. Franz Vranitzky [online], parlament.gv.at [dostęp 2024-01-16]  (niem.).
• ConnyC. Bischofberger ConnyC., Vranitzky: „Die EU-Politiker arbeiten jämmerlich”, kurier.at, 14 maja 2011 [zarchiwizowane 2011-06-21]  (niem.).
• Franz Vranitzky, interactioncouncil.org [zarchiwizowane 2012-02-04]  (ang.).