Górniki (Bytom)
| dzielnica Bytomia | |
 Ulica Żołnierska w Bytomiu-Górnikach w 2018 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| Dzielnica |
dzielnica |
| W granicach Bytomia |
27 maja 1975[1] |
| Powierzchnia |
1,65[2] km² |
| Populacja (2018) • liczba ludności |
|
| • gęstość |
630 os./km² |
| Strefa numeracyjna |
32 |
| Kod pocztowy |
41-936 |
| Tablice rejestracyjne |
SY |
Położenie na mapie Bytomia
| |
| 50°23′32,86″N 18°47′55,68″E/50,392460 18,798800 | |
Górniki (niem. Friedrichswille) – dzielnica Bytomia od 2012 roku, w granicach miasta od 1975 roku. Jest najmniejszą dzielnicą Bytomia pod względem ludności.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość Górniki powstała w pierwszej połowie XVIII wieku jako niewielka osada górników okolicznych kopalń kruszców na pograniczu Ptakowic, Wieszowy i Stolarzowic. W latach 1781–1782 część Górników leżącą na terytorium Ptakowic przekształcono w kolonię Ptakowitzer-Gorniken, a pozostała część osady dostała status samodzielnej kolonii. W 1881 połączono obie kolonie w jedną miejscowość o nazwie Friedrichswille. Jej funkcjonowanie było ściśle związane z kopalnictwem rud, szczególnie galmanu. W alfabetycznym spisie miejscowości z terenu Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod polską nazwą Gurniki oraz nazwą niemiecką Friedrichswille[4].
W wyniku działalności górniczej wzrosła liczba mieszkańców osad ze 186 w 1816 do 900 w 1885. W XIX wieku założono tu kopalnie: "Peter Paul" (Piotr i Paweł), "Rochus", "Vorsehung" (Przewidywanie), "Leopold", "Aleksanderblick" (Spojrzenie Aleksandra) oraz "Aleksanderglück" (Szczęście Aleksandra). Nazwy dwóch ostatnich wiążą się prawdopodobnie z osobą cara Aleksandra I, który miał tędy przejeżdżać w 1820.
W 1873 uruchomiono tu szkołę podstawową, a w 1923 jedną z pierwszych w powiecie bytomsko-tarnogórskim szkołę mniejszościową. W wyniku podziału Górnego Śląska Górniki pozostały wraz ze Stolarzowicami w Niemczech choć w plebiscycie za Niemcami głosowało tu tylko 58 osób, a za Polską 487.
Po 1945 powrócono do historycznej nazwy Górniki[5]. W latach 1945–1951 miejscowość należała do powiatu bytomskiego, a następnie do powiatu tarnogórskiego (1951–1975). Do 1945 gmina jednostkowa Górniki. 1945–1954 gromada (sołectwo) w zbiorowej gminie Stolarzowice[6]. 1954–1957 w gromadzie Stolarzowice[7][8]. 1958–1972 część osiedla Stolarzowice[9]. 1973–1975 część wsi Stolarzowice w reaktywowanej gminie Stolarzowice[10]. W wyniku reformy administracyjnej, 27 maja 1975 Górniki – jako część Stolarzowic – zostały włączone w granice miasta Bytomia[1]. W 2012 roku na wniosek mieszkańców utworzono nową dzielnicę Górniki[11].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Dz.U. z 1975 r. nr 15, poz. 87 (jako część sołectwa Stolarzowice w gminie Stolarzowice)
- ↑ Michał Brzezinka, Wojciech Brol: Prognoza oddziaływania na środowisko projektu strategii rozwoju miasta Bytom 2020+. Bytom: 2014-07, s. 50.
- ↑ http://44mpa.pl/wp-content/uploads/2018/10/BYTOM_MPA_dokument.pdf
- ↑ Knie 1830 ↓, s. 165.
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 o podziale powiatu bytomskiego w województwie śląsko-dąbrowskim na gminy wiejskie i gromady (Katowice: Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki z dnia 22 grudnia 1945 r., Nr. 34, Poz. 457)
- ↑ (z wyłączniem niektórych parceli z karty 2 obrębu Ptakowice)
- ↑ Uchwała Nr 23/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu tarnogórskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 15 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 10, Poz. 54)
- ↑ Dz.U. z 1957 r. nr 57, poz. 279
- ↑ Uchwała Nr XX/99/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 20 grudnia 1972 r., Nr. 12, Poz. 103)
- ↑ Uchwała nr XXX/449/12 Rady Miejskiej w Bytomiu z dnia 30 maja 2012r. w sprawie utworzenia dzielnicy Górniki. [dostęp 2018-06-06].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Johann Georg Knie, Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, OCLC 751379865 (niem.).
- Leonard Kłos, Edward Wieczorek: Miechowice - rowerem przez dzieje. Bytom: 2005.
- Sebastian Rosenbaum: Górniki [Friedrichswille] Miejscowość i mieszkańcy. Tarnowskie Góry: 2003.
