Giovanni Pacini
Data i miejsce urodzenia |
17 lutego 1796 |
---|---|
Pochodzenie | |
Data i miejsce śmierci |
6 grudnia 1867 |
Gatunki | |
Zawód |
Giovanni Pacini (ur. 17 lutego 1796 w Katanii, zm. 6 grudnia 1867 w Pescii)[1][2] – włoski kompozytor i pedagog; jeden z najpopularniejszych twórców opery włoskiej I poł. XIX wieku[1][2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Studia muzyczne rozpoczął u swojego ojca (znanego tenora)[1][2]. Mając 12 lat wyjechał do Bolonii, gdzie uczył się śpiewu u Luigiego Marchesiego i kompozycji u Stanislao Matteiego. W latach 1809–1812 studiował w Wenecji kontrapunkt pod kierunkiem Bonaventury Furlanetta[1][2][3].
W 1821 został kapelmistrzem na dworze księżniczki Marii Luizy Burbon-Parmeńskiej w Lukce. W latach 1822–1823 zastąpił Gioacchina Rossiniego na stanowisku dyrektora teatrów muzycznych w Neapolu[1][2]. Kontrakt ten wymagał od Paciniego skomponowania dwóch oper rocznie[2].
W 1837 wrócił jako kapelmistrz na dwór arcyksiążęcy w Lukce, ale po na trzech latach zrezygnował i skupił się na twórczości operowej[1]. Swoje opery wystawiał w największych włoskich teatrach operowych m.in. w Neapolu, Florencji, Padwie, Pizie, Palermo, Rzymie, a także w Mediolanie i Wiedniu[1][2].
Prowadził też działalność pedagogiczną w Viareggio, Florencji, Pescii i Parmie, gdzie w 1842 został mianowany dyrektorem nowej szkoły muzycznej, jednoczącej wszystkie szkoły muzyczne w księstwie i której był patronem przez blisko 60 lat (od śmierci w 1867 do 1924)[1][2][3].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]W muzyce operowej formą i melodyką nawiązywał początkowo do twórczości Rossiniego. Jednak po 1840 zmienił styl na bardziej dramatyczny[1]. Zrezygnował wówczas ze względnie diatonicznego języka harmonicznego, eksperymentując z nagłymi modulacjami dla zwiększenia ekspresji lirycznych partii melodycznych[2]. Wzbogacił również instrumentację i rozbudował ansamble kosztem części solowych. Tym samym stał się prekursorem stylu rozwiniętego później przez Giuseppe Verdiego[1].
Pacini stworzył około 90 oper[a][1]. Był jednym z najpopularniejszych włoskich kompozytorów operowych I poł. XIX wieku, choć – w opinii współczesnych muzykologów – oryginalnością i talentem nie dorównywał Rossiniemu, Donizettiemu czy Belliniemu[1][2]. Jego najwybitniejszym dziełem jest opera Saffo, wystawiona po raz pierwszy w Neapolu w 1840[1][2][3].
Poza twórczością operową skomponował też symfonię Dante (1863), utwory kameralne (6 kwartetów, oktet, 3 tria), 19 kantat okolicznościowych do tekstów świeckich oraz utwory religijne (9 oratoriów, msze, psalmy nieszporne, hymny, motety)[1][2]. Opublikował też kilka prac z zakresu historii i historii muzyki[1].
Wybrane opery
[edytuj | edytuj kod]- 1813: Annetta e Lucindo, farsa comica
- 1817: Adelaide e Comingio, melodramma semiserio
- 1818: Il barone di Dolsheim, melodramma
- 1819: La sposa fedele, melodramma semiserio
- 1819: Il falegname di Livonia, melodramma
- 1820: La sacerdotessa d’Irminsul, melodramma eroico
- 1820: La schiava in Bagdad, melodramma
- 1820: La gioventù di Enrico V, melodramma giocoso
- 1821: Cesare in Egitto, melodramma eroico
- 1823: La vestale, melodramma serio
- 1823: Il Temistocle, dramma per musica
- 1824: Alessandro nell’Indie, dramma per musica
- 1825: Amazilia, dramma per musica
- 1825: L’ultimo giorno di Pompei, dramma per musica
- 1827: Gli Arabi nelle Gallie ossia Il trionfo della fede, melodramma serio
- 1828: I crociati a Tolemaide, melodramma serio
- 1829: Il contestabile di Chester, melodramma romantico
- 1831: Il corsaro, melodramma romantico
- 1832: Don Giovanni Tenorio, o Il convitato di pietra
- 1832: Ivanhoe, melodramma
- 1835: Carlo di Borgogna, melodramma romantico
- 1840: Saffo, tragedia lirica
- 1842: La fidanzata corsa, melodramma tragico
- 1843: Maria, regina d’Inghilterra, tragedia lirica
- 1843: Medea, melodramma tragico
- 1845: Lorenzino de’ Medici, tragedia lirica
- 1845: Bondelmonte, tragedia lirica
- 1845: Stella di Napoli, dramma lirico
- 1846: La regina di Cipro, dramma lirico
- 1848: Allan Cameron
- 1857: Niccolò de’ Lapi, melodramma tragico
- 1858: Il saltimbanco, dramma lirico
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Morawska 2002 ↓, s. 547.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Michael Rose, Scott L. Balthazar, Thomas Kaufman: Pacini, Giovanni. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2018-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-21)]. via Oxford University Press. (ang.).
- ↑ a b c d Chodkowski 1995 ↓, s. 664.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Katarzyna Morawska: Pacini Giovanni. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 7: NOPa część biograficzna. Kraków: PWM, 2002. ISBN 83-224-0808-0. (pol.).
- Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
- Mała encyklopedia muzyki. Stefan Śledziński (red.). Wyd. II. Warszawa: PWN, 1970, s. 768-769. OCLC 723454666. (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Biogram G. Paciniego w MuzCentrum.ru. muzcentrum.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-19)]. (ros.).
- Biogram G. Paciniego w Belcanto.ru (ros.)
- Giovanni Pacini w bazie AllMusic (ang.)
- Giovanni Pacini – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- Giovanni Pacini w bazie Discogs.com (ang.)
- Dyskografia Giovanni Pacini w bazie MusicBrainz (ang.)
- Giovanni Pacini – nuty w bibliotece Polona
- ISNI: 000000008342719X
- VIAF: 32261416
- LCCN: n81108796
- GND: 116014660
- LIBRIS: wt79c2hf1g98vl6
- BnF: 147967187
- SUDOC: 123577004
- SBN: CFIV053399
- NLA: 36537789
- NKC: mzk2006348969
- BNE: XX1257458
- NTA: 070565015
- BIBSYS: 4022840
- CiNii: DA0691258X
- Open Library: OL1422778A
- PLWABN: 9810566317805606
- J9U: 987007283533805171
- PTBNP: 166316
- CANTIC: a1223445x
- CONOR: 106226275
- LIH: LNB:TmU;=Bs
- RISM: people/1525