Gra w ciemno

Gra w ciemno

Nazwa formatu	Clueless
Rodzaj programu	teleturniej
Kraj produkcji	Polska
Język	polski
Prowadzący	Krzysztof Ibisz
Data premiery	13 kwietnia 2005
Lata emisji	2005–2007
Liczba odcinków	343
Czas trwania odcinka	ok. 45 minut
Format nadawania	4:3 SDTV
Produkcja
Produkcja	ATM Grupa
Reżyseria	Okił Khamidow
Stacja telewizyjna	Polsat

Gra w ciemno – polski teleturniej emitowany w latach 2005–2007 na antenie telewizji Polsat, protoplasta formatu Clueless. Jego prowadzącym był Krzysztof Ibisz. Uczestnicy programu odpowiadając na pytania z zakresu wiedzy ogólnej, zdobywają koperty, w których ukryte są nagrody; pozyskane koperty stają się następnie przedmiotem negocjacji z prowadzącym.

Zasady gry

Główną cechą charakterystyczną programu był fakt, że gracz nie znał wysokości stawki, o którą walczy; wgląd na to mieli jednak prowadzący i telewidzowie.

Pytanie wstępne (odc. 1–204)

Prowadzący kierował do trzydzieściorga graczy pytanie z czterema wariantami odpowiedzi, z których tylko jeden był prawidłowy. Spośród uczestników, którzy odpowiedzieli na pytanie poprawnie wskazywano jednego, który zrobił to najszybciej – ten uczestnik przechodził do zasadniczej części gry.

W pierwszych odcinkach cały odcinek wypełniała gra jednej osoby. Wkrótce, po wprowadzeniu zasady wybierania ośmiu kopert, po zakończeniu gry jednego zawodnika do gry przystępowała osoba, która uzyskała drugi najlepszy czas przy pytaniu wstępnym; możliwe było dopuszczenie do udziału kolejnej osoby, o ile pozwolił na to czas antenowy. W przypadku, gdy dwie lub więcej osób odpowiedziało na pytanie w tym samym czasie, następowała dogrywka tylko dla tych osób (kolejne pytanie).

Gra zasadnicza

Wybór kopert

Uczestnik rozpoczynał grę od wybrania kilku kopert spośród pięćdziesięciu. W kopertach znajdowały się symboliczne czeki z wypisanymi na nich głównie wartościami pieniężnymi. Uczestnik nie wiedział, co znajduje się w danej kopercie. W odcinkach 1–23 gracz wybierał 10 kopert, w odcinkach 24–28 – 8 kopert, a w odcinkach 29–343 – 5 kopert.

• Odcinki 1–204: Wśród 50 kopert znajdowało się 48 kopert z czekami opiewającymi na kwoty od 0 zł do 100 000 zł i 2 koperty-pułapki: −50% (utrata połowy zgromadzonych pieniędzy) oraz −100% (strata wszystkich zgromadzonych pieniędzy). Koperty-pułapki pojawiły się po raz pierwszy w odcinkach z wyborem ośmiu kopert (jesienią 2005 roku, od odcinka nr 24).
• Odcinki 205–343: W odcinku 205. (wyemitowanym 2 października 2006) formuła programu uległa zmodyfikowaniu. Przede wszystkim zrezygnowano z pytania wstępnego. Zwiększono liczbę kopert z najwyższymi wygranymi oraz zwiększono liczbę kopert-pułapek (−50% i −100%) do trzech. Jednocześnie zmieniono wystrój studia, logo i czołówkę programu. W późniejszej emisji wprowadzono nagrodę rzeczową – samochód osobowy (zastąpił kopertę −50%), a także zrezygnowano z limitów kopert z daną kwotą, tzn. w jednym zestawie pięćdziesięciu kopert mogło kryć się kilkanaście kopert z kwotą 100 000 zł, z nagrodą rzeczową lub zawierających napis −100%. Pod koniec emisji mniejsze znaczenie miała także liczba kopert zdobytych w części kwizowej, ponieważ prowadzący pozwalał na wymianę lub dobranie kopert spośród tych, których uczestnik nie wybrał na początku.

Pytania

Wybrawszy koperty, zawodnik odpowiadał na pytania: w odcinkach 1–23 na 10 pytań, w odcinkach 24–28 – na 8 pytań, a w odcinkach 29–343 – na 5 pytań (po jednym na kopertę). Prowadzący czytał pytanie, następnie gracz wybierał kopertę, o którą chciał grać, po czym prowadzący czytał cztery warianty odpowiedzi. Jeśli gracz odpowiedział na pytanie poprawnie, to koperta stawała się jego własnością i w dalszej części teleturnieju mógł ją sprzedać podczas licytacji lub zatrzymać. Jeżeli odpowiedział błędnie, koperta trafiała do niszczarki.

Licytacja

Po zadaniu kompletu pytań prowadzący proponował zawodnikowi pieniądze za wykupienie kopert, przy czym uczestnik nie znał wartości swoich kopert, zatem nie mógł bezpośrednio ocenić, czy propozycja prowadzącego była korzystna. Gracz miał prawo konsultować swoje decyzje z zasiadającą na widowni osobą towarzyszącą (która także nie znała ukrytych stawek). Prowadzący znał zawartość kopert i w porozumieniu z producentami programu (za pomocą słuchawki w uchu) proponował różne oferty. Prowadzący podczas licytacji wielokrotnie blefował, np. odkupował za duże pieniądze koperty o niskiej wartości, nie zgadzał się na wykupienie koperty o dużej wartości, używał stwierdzeń typu „przyrzekam, że w jednej z kopert jest −100%” albo „w kopertach na pewno nie ma minusa”, choć nie była to prawda, stosował różne techniki manipulacji i negocjacji. Zadaniem gracza było rozpracowanie taktyki gospodarza programu i przyjęcie (lub zachęcenie prowadzącego do przyjęcia) takich ofert, które pozwolą mu na zakończenie gry z jak największym dorobkiem.

Wygrane

Istniały 4 możliwości niewygrania żadnych pieniędzy:

• gracz nie odpowiada poprawnie na żadne pytanie;
• gracz zabiera wszystkie posiadane koperty i w każdej jest 0 zł;
• gracz zabiera wszystkie posiadane koperty i w przynajmniej jednej z nich jest −100%;
• gracz sprzedaje część kopert prowadzącemu, jednak w jednej z pozostawionych kopert znajduje się −100%.

Pierwszym uczestnikiem, który zakończył grę, zabierając kopertę o najwyższej wartości (100 000 złotych) był pan Marek Czerniakiewicz – w odcinku wyemitowanym 2 maja 2006 roku wygrał 100 000 złotych. Najwyższa wygrana w historii teleturnieju padła w odcinku specjalnym (315.) z udziałem Agaty Młynarskiej i Zygmunta Chajzera, którzy sprzedali cztery koperty i zakończyli grę z kwotą 115 000 złotych.

Odcinki specjalne

Nagrano sześć odcinków specjalnych, w których udział wzięły osoby popularne ze względu na występowanie w telewizji. Ich wygrane (łącznie 397 700 zł) przekazano na rzecz podopiecznych Fundacji Polsat.

Numer odcinka	Uczestnicy	Występy	Wygrana	Cel, na jaki przekazano wygraną
278	Aneta Zając i Mikołaj Krawczyk	serial Pierwsza miłość	50 000 zł	zakup sprzętu medycznego dla Oddziału Noworodkowego i Dziecięcego szpitala w Krotoszynie
279	Andrzej Grabowski i Dariusz Gnatowski	serial Świat według Kiepskich	56 500 zł	zakup sprzętu medycznego dla Oddziału Noworodkowego szpitala w Koninie
280	Ewa Skibińska i Maciej Tomaszewski	serial Pierwsza miłość	100 000 zł	zakup sprzętu medycznego dla Kliniki Neonatologii w szpitalu im. prof. Witolda Orłowskiego w Warszawie
314	Jerzy Skoczylas i Stanisław Szelc	Kabaret Elita	72 000 zł	zakup sprzętu medycznego dla Oddziału Noworodkowego szpitala w Nowym Tomyślu
315	Agata Młynarska i Zygmunt Chajzer	gospodarze teleturniejów Eureko, ja to wiem! oraz Grasz czy nie grasz	115 000 zł	zakup sprzętu medycznego dla Oddziału Noworodkowego szpitala w Zielonej Górze
316	Łukasz Płoszajski i Rafał Kwietniewski	serial Pierwsza miłość	4200 zł	specjalistyczne leczenie 4-letniego Radka z Lipowa

Wersje zagraniczne

Teleturniej wprowadzono na międzynarodowy rynek formatów telewizyjnych pod nazwą Clueless.

Kraj	Nazwa	Stacja	Premiera	Prowadzący	Najwyższa stawka w kopertach	Źródło
Czechy	Naslepo	ČT1	13 stycznia 2008	Marek Vašut	150 000 koron czeskich
Grecja	Lefta sta tyfla (Λεφτά στα τυφλά)	Mega Channel	2006	bd.	bd.
Hiszpania	El negociador	TVE	lipiec 2007	Javier Capitán	60 000 euro
Wietnam	Thử tài thách trí	HTV7	2011	Bình Minh	50 000 000 đồngów wietnamskich
Zjednoczone Emiraty Arabskie	Almfawd (المفاوض)	Dubai TV	2010	bd.	100 000 dirhamów ZEA

Format został sprzedany także do kilku innych krajów (m.in. Włoch), w których ostatecznie nie doszło do emisji. Na przykład w ukraińskiej telewizji powstał jedynie odcinek pilotowy (dla ICTV, pod nazwą Гра на темно, na fotelu prowadzącego usiadł Pawło Szylko).