Hesperornis

	Hesperornis
	Marsh, 1872
	Okres istnienia: 89–65 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Hesperornithes
Rząd	Hesperornithiformes
Rodzina	Hesperornithidae
Rodzaj	Hesperornis
	Typ nomenklatoryczny
	Hesperornis regalis Marsch, 1872
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Hesperornis – rodzaj kopalnych ptaków z rodziny Hesperornithidae.

Etymologia nazwy zwyczajowej: gr. ἑσπερος hesperos „zachodni”^[2]; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”^[3].

Ptaki te żyły w epoce późnej kredy (ok. 89–65 mln lat temu). Osiągały metr wysokości na stojąco^[4]. Ich szczątki odnaleziono na terenie Ameryki Północnej – w Kanadzie i w USA (głównie w stanie Kansas); jeden gatunek – H. rossicus – opisano z europejskiej części Rosji (Zbiornik Cymlański), jego szczątki odnaleziono też w Szwecji^[5].

W rynienkach przedszczękowych na kościach szczękowych i żuchwie znajdowały się zęby. Ptaki z rodzaju Hesperornis były przystosowane do życia w wodzie, nogi znajdowały się z tyłu tułowia. Nielotne; skrzydła silnie zredukowane, zachowała się jedynie kość ramienna^[4].

Gatunki

Do rodzaju należą następujące gatunki^[6]:

H. altus
H. bairdi
H. chowi
H. crassipes
H. gracilis
H. lumgairi
H. macdonaldi
H. mengeli
H. montana
H. regalis
H. rossicus (dawniej rossica).

Galeria

Rycina szkieletu hesperornisa
Rycina czaszki hesperornisa
Szkielet hesperornisa (Narodowe Muzeum Historii Naturalnej, Waszyngton)

Przypisy

↑ O.Ch. Marsh. Preliminary Description of Hesperornis regalis, with Notices of four other new Species of Cretaceous Birds. „The American journal of science and arts”. Third series. 3, s. 57, 360, 1872. (ang.).
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 104.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 156.
↑ ^a ^b Gromada: Ptaki Aves. W: W. Zamachowski, A. Zyśk: Strunowce (Chordata). Podręcznik zoologii dla studentów. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP, 1997, s. 353. ISBN 83-86841-92-3.
↑ †Hesperornis rossicus. [w:] Fossilworks [on-line]. [dostęp 2023-08-31]. (ang.).
↑ Hesperornis. [w:] Fossilworks [on-line]. [dostęp 2022-10-31]. (ang.).

Bibliografia

Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).

Linki zewnętrzne

Hesperornis na stronie BBC (ang.)
Grafiki skamieniałości hesperornisa. gate.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-27)].

[Marsh-1] O.Ch. Marsh. Preliminary Description of Hesperornis regalis, with Notices of four other new Species of Cretaceous Birds. „The American journal of science and arts”. Third series. 3, s. 57, 360, 1872. (ang.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=134_104]-2] Jaeger 1944 ↓, s. 104.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=186_156]-3] Jaeger 1944 ↓, s. 156.

[pdr-4] Gromada: Ptaki Aves. W: W. Zamachowski, A. Zyśk: Strunowce (Chordata). Podręcznik zoologii dla studentów. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP, 1997, s. 353. ISBN 83-86841-92-3.

[fwrossicus-5] †Hesperornis rossicus. [w:] Fossilworks [on-line]. [dostęp 2023-08-31]. (ang.).

[fw-6] Hesperornis. [w:] Fossilworks [on-line]. [dostęp 2022-10-31]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]