Hińczowa Turnia
 Widok od północy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
2372 m n.p.m. |
| Wybitność |
32 m |
| Pierwsze wejście |
30 lipca 1903 |
Położenie na mapie Karpat  | |
Położenie na mapie Tatr  | |
 49°10′51,5″N 20°04′08,3″E/49,180972 20,068972
| |
Hińczowa Turnia (niem. Hinzenseeturm, słow. Hincova veža, węg. Hincó-tavi-torony[1], 2372 m[2][3]) – szczyt w Wołowym Grzbiecie (Volí chrbát) w Tatrach Wysokich. Znajduje się w głównej grani Tatr na granicy polsko-słowackiej[4].
Jest to pierwsza od zachodu turnia w Wołowym Grzbiecie. Od sąsiedniego na zachód Mięguszowieckiego Szczytu Czarnego (Východný Mengusovský štít, 2405 m[2][3]), oddzielona jest Czarnostawiańską Przełęczą (Východné Mengusovské sedlo, 2336 m[2][3]). W dawniejszej literaturze tatrologicznej do masywu Hińczowej Turni zaliczano odcinek Wołowego Grzbietu aż do Wołowej Przehyby. Szczegółowe nazwy poszczególnym turniom i przełączkom nadał w 1981 roku Arno Puškáš w 7. tomie swojego przewodnika. W obecnym ujęciu Hińczowa Turnia znajduje się między Czarnostawiańską Przełęczą na zachodzie a Hińczową Szczerbiną (Hincova štrbina, 2362 m[2][3]) na wschodzie. Północna ściany Hińczowej Turni opadająca do Wyżniego Czarnostawiańskiego Kotła ma wysokość 230 m. W jej dolną część wcina się olbrzymi komin, który górą rozgałęzia się na dwie płytkie depresje. Prawa (patrząc od dołu) zmierza w kierunku szczerbinki pod zachodnim wierzchołkiem Hińczowej Turni, lewa ku Hińczowej Przehybie. Ściana południowa opada do Doliny Hińczowej. Ku Czarnostawiańskiej Przełęczy Hińczowa Turnia opada niemal pionowym uskokiem o wysokości około 40 m. Podobnym, również pionowym, ale niższym uskokiem opada do Hińczowej Szczerbiny, natomiast jej grzbiet jest niemal płaski i poziomy, co nadaje jej prostokątny kształt[5].
Nazwa Hińczowej Turni pochodzi od Hińczowych Stawów[4]. W dawniejszej literaturze błędnie opisywano topografię Hińczowej Turni. Według Wielkiej Encyklopedii tatrzańskiej Hińczowa Turnia jest zwornikiem dla bocznej, południowej grani Wołowca Mięguszowieckiego (Mengusovský Volovec). To lokowałoby ją równocześnie nad Doliną Hińczową i Doliną Żabią Mięguszowiecką. Również opis Arno Puškáša jest niejasny, bo dwuznaczny. Błędnie zaznaczona jako zwornik jest także Hińczowa Turnia na polskiej mapie[6], ale dobrze na słowackiej[7]. Władysław Cywiński uważa, że prawdopodobnie zarówno Witold Henryk Paryski, jak Arno Puškáš miejsce to opisywali w widoku z daleka, nie badając na miejscu. W rzeczywistości zwornik dla grani Wołowca Mięguszowieckiego znajduje się na wschód za Hińczową Szczerbiną. Jest to Hińczowy Zwornik, opisany i nazwany przez W. Cywińskiego. Hińczowa Turnia nie leży więc nad Żabią Doliną Mięguszowiecką[5].
Na północnej ścianie Hińczowej Turni znajdowała się ostro wcięta na głębokość około 4 m szczerbinka z zamontowanym dużym gwoździem. W 1966 roku nastąpił obryw, w wyniku którego nad szczerbinką ze zwalonych głazów powstał most skalny. Składa się on ze skalnego bloku o wymiarach 2 × 2 m i grubości 1 m. Pod blokiem tym znajduje się okno skalne. Jest widoczne z Doliny Hińczowej i z grani Wołowego Grzbietu[5].
Taternictwo
[edytuj | edytuj kod]- Pierwsze odnotowane wejścia
- latem – Karol Englisch, Johann Hunsdorfer 30 lipca 1903 r.[4]
- zimą – Mieczysław Lerski, Jerzy Maślanka 21 marca 1910 r.[4]
- Grań od Czarnostawiańskiej Przełęczy do Wielkiej Wołowej Szczerbiny; II w skali tatrzańskiej, 1 godz. 30 min, na Hińczową Turnię 15 min[5]
- Północno-wschodnią ścianą; IV, 2 godz.[5]
-
Widok znad Wielkiego Hińczowego Stawu -
Widok z Doliny Hińczowej, widoczne okno skalne -
Wołowy Grzbiet od Wołowej Turni do Czarnostawiańskiej Przełęczy -
Widok z Niżnich Rysów -
Widok z Koprowego Wierchu
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tatry Wysokie. Czterojęzyczny słownik nazw geograficznych [online] [dostęp 2020-05-27] [zarchiwizowane z adresu 2006-09-24].
- ↑ a b c d Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Dane pomiarowe z lotniczego skaningu laserowego [online].
- ↑ a b c d Úrad geodézie, kartografie a katastra Slovenskej republiky, Produkty leteckého laserového skenovania [online].
- ↑ a b c d Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ a b c d e Władysław Cywiński, Wołowy Grzbiet, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2006, ISBN 83-7104-037-7.
- ↑ Tatry Wysokie i Tatry Bielskie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000, Warszawa: Wydawnictwo Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2006, ISBN 83-87873-26-8.
- ↑ Turystyczna mapa Słowacji [online] [dostęp 2020-08-03].