Hrywna

₴

Hrywna ukraińska

Kod ISO 4217	UAH
Symbol	₴ – hrywna
Państwo	Ukraina
Bank centralny	Narodowy Bank Ukrainy
Poziom inflacji	26.6% w grudniu 2022
Podział	1 hrywna = 100 kopiejek
Banknoty	20, 50, 100, 200, 500, 1000 ₴
Monety	10, 50 kopiejek 1, 2, 5, 10 ₴

Hrywna (ukr. гривня, hrywnia, [ˈɦrɪu̯nʲɑ]) – oficjalna waluta Ukrainy. Kod walutowy ISO 4217: UAH, symbol: ₴ (podwójnie przekreślona zapisana kursywą litera г) – w standardzie Unicode: U+20B4, skrót ukraiński: грн (bez kropki na końcu). 1 hrywna jest równa 100 kopiejkom.

Jedna hrywna warta jest 0,102 PLN (stan na marzec 2024)

Hrywna weszła do obiegu w 1996 podczas reform ekonomicznych, zastępując karbowańca. Nazwa pochodzi od średniowiecznej miary srebra – grzywny.

Monety

Obecnie będące w obiegu [1]
Wizerunek		Nominał	Parametry techniczne				Opis			Data pierwszego bicia	Data wprowadzenia do obiegu	Data wycofania z obiegu (początek)
Rewers	Awers		Średnica	Grubość	Waga	Metal	Rant	Awers	Rewers
		1 kopiejka	16 mm	1,2 mm	1,5 g	Stal nierdzewna	Gładki	Herb Ukrainy, ornament roślinny, rok bicia	Nominał, ornament roślinny	1992	1996	1 października 2019
		2 kopiejki	17,3 mm	1,2 mm	0,64 lub 1,8 g	Aluminium lub Stal nierdzewna
		5 kopiejek	24 mm	1,5 mm	4,3 g	Stal nierdzewna	Ząbkowany
		10 kopiejek	16,3 mm	1,25 mm	1,7 g	Mosiądz lub brązal
		25 kopiejek	20,8 mm	1,35 mm	2,9 g		Gładki/ząbkowany					1 października 2020
		50 kopiejek	23 mm	1,55 mm	4,2 g
		1 hrywna	26 mm	1,85 mm	7,1 lub 6,9 g		Napis: „ОДНА ГРИВНЯ”, rok wybicia			1995		1 października 2020
		1 hrywna			6,8 g	Brązal	Napis: „ОДНА ГРИВНЯ”	Włodzimierz I Wielki	Herb Ukrainy, nominał, ornament dekoratywny, rok bicia	2004	25 października 2004
		1 hrywna	18.9 mm	1,8 mm	3.3 g	Stal niklowana	Ząbkowany			2018	27 kwietnia 2018
		2 hrywny	20.2 mm	1,8 mm	4.0 g			Jarosław I Mądry
		5 hrywien	22.1 mm	2 mm	5.2 g		Gładki/ząbkowany	Bohdan Chmielnicki			20 grudnia 2019
		10 hrywien	23.5 mm	2,3 mm	6.4 g		Ząbkowany	Iwan Mazepa			2020

Banknoty

Do obiegu wprowadzono cztery serie banknotów:

• z datami emisji 1992–1994 — I seria, typowe poradzieckie wzornictwo, z centralnie umieszczoną postacią, nominały 1–100 ₴ (banknoty o nominałach 50 oraz 100 ₴ nigdy nie były w obiegu) (obecnie bardzo rzadko spotykane);
• z datami emisji 1994–2001 — II seria, poradzieckie wzornictwo z postacią umieszczoną z boku, nominały 1–200 ₴ (są rzadko spotykane w obiegu);
• z datami emisji 2003–2014 — III seria, współczesne wzornictwo, zmienione wizerunki postaci, bardziej jednolita kolorystyka poszczególnych banknotów, nominały 1–100 ₴;
• w roku 2007 wyemitowano nominały 200 i 500 ₴;
• z datami emisji od 2014 – nowa (IV) seria banknotów 20–500 ₴, w 2019 r. wydrukowano i wprowadzono do obiegu nominał 1000 ₴;
• od 2018 roku nominały 1–10 ₴ nie są drukowane z powodu wprowadzenia monet o odpowiednich nominałach.

W obiegu najczęściej spotykane są emisje z lat 2003–2006 (III seria) oraz 2014–2020 (IV seria). Inne banknoty z datą emisji do roku 2004 od pierwszego października 2020 roku przestały być ważnym środkiem płatniczym na terenie Ukrainy i bez ograniczeń mogą być wymieniane we wszystkich bankach Ukrainy na banknoty nowszych serii.

Wszystkie banknoty oraz monety hrywny, które zostały oficjalnie wprowadzone do obiegu i nie zostały wycofane, są prawnym środkiem płatniczym na terenie Ukrainy. W celu usprawnienia organizacji obiegu gotówki Narodowy Bank Ukrainy wycofuje z obiegu banknoty hrywnowe drukowane do 2003 roku. Chodzi o banknoty pierwszej i drugiej generacji. Banknoty te nie są środkiem płatniczym od 1 października 2020 roku. Ponadto od 1 października 2020 r. NBU rozpoczyna wycofywanie z obiegu banknotów 1 i 2 hrywien trzeciej generacji, a od 1 stycznia 2023 r. - w nominałach 5, 10, 20 i 100 hrywien trzeciej generacji. Banknoty te są w obiegu do czasu podjęcia odrębnej decyzji przez Zarząd Narodowego Banku Ukrainy o ich całkowitym wycofaniu.

Pierwsza seria

Pierwsza seria [2]
Wizerunek		Nominał	Wymiary	Główny kolor	Opis		Data
Awers	Rewers				Awers	Rewers	pierwszego druku	wprowadzenia	wycofania (początek)	wycofania	ostatecznej wymiany
		1 hrywna	135 х 70 mm	Ciemnozielony	Włodzimierz I Wielki	Ruiny Chersonezu	1992	2 września 1996	15 lipca 2003	1 października 2020	30 września 2023
		2 hrywny		Brązowy	Jarosław I Mądry	Sobór Mądrości Bożej w Kijowie
		5 hrywien		Ciemnobrązowy	Bohdan Chmielnicki	Cerkiew św. Eliasza w Subotowie
		10 hrywien		Fioletowy	Iwan Mazepa	Ławra Pieczerska
		20 hrywien		Żółty i brązowy	Iwan Franko	Opera lwowska
		50 hrywień		Czerwony	Mychajło Hruszewski	Budynek Ukraińskiej Centralnej Rady		nigdy nie wprowadzono do obiegu
		100 hrywień		Zielony	Taras Szewczenko	Budynek Rady Najwyższej Ukrainy

Druga seria

Druga seria [3]
Wizerunek		Nominał	Wymiary	Główny kolor	Opis		Data
Awers	Rewers				Awers	Rewers	pierwszego druku	wprowadzenia	emisje	wycofania (początek)	wycofania	ostatecznej wymiany
		1 hrywna	133 × 66 mm	Zielony i brązowy	Włodzimierz I Wielki	Ruiny Chersonezu	1994	2 września 1996	1994, 1995	1 grudnia 2004	1 października 2020	30 września 2023
		2 hrywny		Brązowy	Jarosław I Mądry	Sobór Mądrości Bożej w Kijowie	1995	1 września 1997	1995, 2001	28 września 2004
		5 hrywien		Niebieski	Bohdan Chmielnicki	Cerkiew św. Eliasza w Subotowie	1994		1994, 1997, 2001	14 czerwca 2004
		10 hrywien		Brązowy i żółty	Iwan Mazepa	Ławra Pieczerska			1994, 2000	1 stycznia 2010
		20 hrywien		Brązowy i zielony	Iwan Franko	Opera lwowska	1995		1995, 2000
		50 hrywien		Żółty i fioletowy	Mychajło Hruszewski	Budynek Rady Najwyższej Ukrainy	Nie umieszczona na banknotach	2 września 1996	1996
		100 hrywien		Różowy i zielony	Taras Szewczenko	Sobór Mądrości Bożej w Kijowie			1996
		200 hrywien		Niebieski	Łesia Ukrainka	Wieża Bramna zamku w Łucku		22 sierpnia 2001	2001

Trzecia seria

W obiegu są następujące banknoty ukazujące wybitnych działaczy historii Ukrainy, a także związane z ich życiem miejsca:

Trzecia seria [4]
Wizerunek		Nominał	Wymiary	Główny kolor	Opis		Data
Awers	Rewers				Awers	Rewers	pierwszego druku	wprowadzenia	emisje	wycofania (początek)
		1 hrywna	118 × 63 mm	Szary	Włodzimierz I Wielki	Gród Włodzimierza w Kijowie	2004	1 grudnia 2004	2004, 2005	1 października 2020
		1 hrywna		Żółty i niebieski			2006	22 maja 2006	2006, 2011, 2014, 2018
		2 hrywny		Brązowy	Jarosław I Mądry	Sobór Mądrości Bożej w Kijowie	2004	28 września 2004	2004, 2005, 2011, 2013, 2018
		5 hrywien		Niebieski	Bohdan Chmielnicki	Cerkiew św. Eliasza w Subotowie		14 czerwca 2004	2004, 2005, 2011, 2013, 2015	1 stycznia 2023
		10 hrywien	124 × 66 mm	Karmazynowy	Iwan Mazepa	Sobór Uspieński w Ławrze Pieczerskiej		1 listopada 2004	2004, 2005, 2006, 2011, 2013, 2015
		20 hrywien	130 × 69 mm	Zielony	Iwan Franko	Opera Lwowska	2003	1 grudnia 2003	2003, 2005, 2011, 2013, 2016
		50 hrywien	136 × 72 mm	Fioletowy	Mychajło Hruszewski	Budynek Ukraińskiej Centralnej Rady	2004	29 marca 2004	2004, 2005, 2011, 2013, 2014	w obiegu
		100 hrywien	142 × 75mm	Oliwkowy	Taras Szewczenko	Czernecza Góra nad Dnieprem pod Kaniowem oraz bandurysta z chłopcem	2005	20 lutego 2006	2005, 2011, 2014	1 stycznia 2023
		200 hrywien	148 × 75mm	Różowy	Łesia Ukrainka	Wieża Bramna zamku w Łucku	2007	28 maja 2007	2007, 2011, 2013, 2014	w obiegu
		500 hrywien	154 × 75mm	Beżowy	Hryhorij Skoworoda	Akademia Mohylańska w Kijowie	2006	15 września 2006	2006, 2011, 2014, 2015	1 sierpnia 2024

Czwarta seria

Czwarta seria [5]
Wizerunek		Nominał	Wymiary	Główny kolor	Opis		Data
Awers	Rewers				Awers	Rewers	pierwszego druku	wprowadzenia	emisje
		20 hrywien	130 × 69 mm	Zielony	Iwan Franko	Opera Lwowska	2018	25 września 2018	2018
		50 hrywien	136 × 72 mm	Fioletowy	Mychajło Hruszewski	Budynek Ukraińskiej Centralnej Rady	2019	20 grudnia 2019	2019
		100 hrywien	142 × 75 mm	Oliwkowy	Taras Szewczenko	Kijowski Uniwersytet Narodowy im. Tarasa Szewczenki	2014	9 marca 2015	2014, 2019
		200 hrywien	148 × 75 mm	Różowy	Łesia Ukrainka	Wieża Bramna zamku w Łucku	2019	25 lutego 2020	2020
		500 hrywien	154 × 75 mm	Beżowy	Hryhorij Skoworoda	Akademia Mohylańska w Kijowie	2015	11 kwietnia 2016	2015, 2018
		1000 hrywien	160 × 75 mm	Fioletowy	Włodzimierz Wiernadski	Narodowa Akademia Nauk Ukrainy	2019	25 października 2019	2019

Dostępność znaku hrywny „₴” w Windows

Sterownik klawiatury w układzie ukraińskim systemu operacyjnego Microsoft Windows daje dostęp do symbolu hrywny „₴” począwszy od wersji Vista. Aby uzyskać ten znak, należy przytrzymując „Shift” nacisnąć klawisz tyldy (~). W poprzednich systemach w tym miejscu znajdowała się duża litera Ё.

Linki zewnętrzne

• Національний Банк України – Banknotes and Coins
• Aktualny kurs hrywny NBP