Ignjat Job
 Ignjat Job w wieku 20 lat[1] | |
| Data i miejsce urodzenia |
28 marca 1895 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
28 kwietnia 1936 |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
Ignjat Job (ur. 28 marca 1895 w Dubrowniku, zm. 28 kwietnia 1936 w Zagrzebiu) – serbski malarz ekspresjonistyczny, jeden z przedstawicieli tego stylu w jugosłowiańskiej scenie artystycznej w latach 30. XX wieku. Jego pejzaże Dalmacji są zbliżone do charakteru dzieł Van Gogha. Znany jest najbardziej ze swojej serii obrazów inspirowanych swoim życiem na wyspie Brač – „można poczuć pozytywny wpływ krajobrazu wyspy [Brač], te gorące słońce, niebieskie morze i zielone gałęzie drzew oliwnych kołyszących się przez powiew mistralu”. Malowidła przedstawiały krajobrazy terenów nad Morzem Śródziemnym, motywy Supetry, łowienia ryb, rzadziej natomiast malował portrety lub obrazy ukazujące nagość.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Ignjat Job urodził się w Dubrowniku. Jego rodzina pochodziła z Udine, ale identyfikowali się jako serbscy katolicy, a później jako Chorwaci[2]. Job sam uważał się za Serba[3]. Jego ojciec zmarł, kiedy miał 5 lat[4]. Do 1910 chodził do szkoły w Dubrowniku. Ważny wpływ na jego wczesny rozwój intelektualny i artystyczny spowodował starszy brat Cvijeto (1892–1915), który ukończył studia artystyczne w Belgradzie i Monachium, zanim został wysłany jako żołnierz lądowej serbskiej armii na I wojnę światową[5][6]. Jako aktywny zwolennik niepodległości Austro-Węgier, Ignjat Job został aresztowany w 1912 wraz z innymi młodymi nacjonalistami i zostali skazani jeden miesiąc więzienia[7]. W 1913, w wieku 18 lat, na świat przyszła jego córka, Marija. W 1914 został ponownie aresztowany i osadzony w więzieniu w Szybeniku, jednak dzięki dobrym kontaktom, został przeniesiony do szpitala psychiatrycznego, w którym przebywał do września 1916[4]. Traumatyczne przeżycia z dwuletniego pobytu w zakładzie psychiatrycznym odcisnęły się na następne lata Joba i zostawiły ślad na jego dziełach, przede wszystkim na rysunku Madmen in the Yard, który wykonał w latach 1916–1919[8].
W 1917, wraz z matką i młodszym bratem Nikolem, przeprowadzili się do Zagrzebia, w którym Job zapisał się do Wyższej Szkoły Sztuki i Rzemiosła (Viša škola za umjetnost i umjetni obrt)[6]. Ożenił się w tym mieście z Viktoriją Oršić. Po spędzeniu okresu letniego w Dubrowniku i na Lopudzie, para wróciła w porze jesiennej do Zagrzebia. Rozwiedli się w 1920. W tym samym roku zmarła jego matka i z powodu nieuczęszczania na zajęciach został wyrzucony ze studiów[4]. Majątek rodziny został wykorzystany na przymusowe pożyczki wojenne, na zakup mieszkania w Zagrzebiu, a także na edukację dzieci. Job stał się wówczas zależny od swoich przyjaciół, przez co bardziej był podatny na ataki depresji i pogarszające się zdrowie[4].
W grudniu 1920 Job wyruszył do Włoch, zwiedzając Rzym, Neapol i Capri. W drodze powrotnej przez Dubrownik i Zagrzeb odwiedził również Belgrad[6], w którym spotkał się m.in. z Petarem Dobrovićiem – jednym z lokalnych artystów modernistycznych[7]. W 1923 zawarł małżeństwo z Živką Cvetković[7], a w 1924 urodziła mu się druga córka, Cvijeta[6].
Wiosną 1925 zdiagnozowano u Joba gruźlicę, a leczenie choroby rozpoczęął w okolicach wąwozu Ovčar-Kablar[6], kiedy jego rodzina przeprowadziła się do wioski Kulina, niedaleko Kruševaca. Tam malował swoje wspomnienia z wybrzeża, głównie na płótnach o małym formacie[7].
Job przeszedł na prawosławie i zawarł ponownie małżeństwo ze swoją drugą żoną w Cerkwi Świętego Sawy w Belgradzie[9]. W październiku 1925 urodził się jego syn, Rastko, nazwany imieniem swojego ojca chrzestnego, Rastko Petrovićia. Wkrótce jednak Rastko zachorował i zmarł w marcu następnego roku. Śmierć syna wywarło na Jobie ogromne załamanie nerwowe i emocjonalne[6].
W 1927 rodzina przeniosła się do Vodice, nieopodal Szybenika, a od 1928 mieszkali w Supetrze na wyspie Brač. Ten czas okazał się dla Joba najbardziej twórczym w swojej karierze artystycznej, a jego styl zaczynał przypominać styl Van Gogha. Job zaczął skupiać się na swoich osobistych uczuciach – silna ekspresja stała się cechą jego twórczości[6]. W 1929 miał swoją pierwszą indywidualną wystawę w Splicie, która została dobrze przyjęta przez opinię publiczną, jak i przez krytyków. W swojej drugiej wystawie w Salon Galić w Splicie, styl Joba rozwinął się bardziej w stronę ekspresjonizmu[7].
W latach 1934–1935 Job mieszkał w Belgradzie i Zagrzebiu, później wrócił do Supetry. Zmarł 28 kwietnia 1936 w zagrzebskim szpitalu z powodu gruźlicy[7]. Został pochowany w cmentarzu Mirogoj[10]
Styl
[edytuj | edytuj kod]
Najlepszy, najbardziej twórczy i najbardziej ekspresyjny okres Joba trwał najkrócej w swojej karierze artysty. Na początku lat 20. XX wieku, jego obrazy wciąż ukazują wpływ wystawy Spring Salon, zaokrąglając kształty i przedstawiając bardziej przytłumione kolory. Jednakże zainspirowany widokami z rodzinnej Dalmacji i napędzany swoimi osobistymi demonami, Job stał się jednym z najbardziej ekspresyjnych malarzy na chorwackiej scenie sztuki modernistycznej w latach 20. i 30. XX wieku. Jego późniejsze dzieła szły w kierunku techniki fowistycznej i przedstawiały wyraziste oraz ekspresyjne kolory. Krajobrazy były dla Joba symbolem, natomiast kolorów używał, aby pokazać swoje emocje, własne życiowe doświadczenie, reakcję na środowisko i jego rdzennych mieszkańców[11]. Jego sztuka była zakorzeniona w stylu życia na wyspie, a on realizował swoją własną wizję. Igor Zidić, krytyk historyczny: „Wszystkie dzieła Joba, od 1928 do jego śmierci, odcisnęły zauważalnie piętno lokalnie i regionalnie, pożyczając elementy ze świata i małych miasteczek w Dalmacji, w których żył, wykorzystując maksymalnie klimat otoczenia, barw, melodii, wydarzeń, kształtów… Był bardzo spostrzegawczy, posiadając dużą dozę humoru, od komizmu do tragikomedii, od szalonych, śmiesznych, fantastycznych aż do pijaństwa”[12].
Dziedzictwo
[edytuj | edytuj kod]Dzieła Joba znajdują się w antologiach chorwackiej, serbskiej i jugosłowiańskiej sztuce[13].
Dzieła
[edytuj | edytuj kod]
Fotografie obrazów Joba można obejrzeć internetowo na stronie Adris Group[15], Arte Galerija[16], Galerija Remek-Djela[17] oraz w galerii Branislava Deškovićia w Bol[18].
- Santa Maria (1921)[15][17]
- Primorsko selo (1925)[16]
- Planinski pejzaž (1927)[16]
- Riblja Piaca (1927)[19]
- Molitva (1927–1928)[15][17]
- Autoportret sa šeširom (1928–1929)[15]
- Moj dom u Supetru (1929)[15][16]
- Ludaci (1929)[16]
- Šjor Bepo (1929)[20]
- Polje (1930)[15]
- Selo (1930)[21]
- Pejzaž (1930)[15]
- Poslije berbe (1930)[15]
- Pejzaž sa umetnikovim domom (1930)[16]
- Minčeta s palmom (1931)[15]
- Autoportret (1931)[15]
- Pejzaž kroz bore i maslina (1931)[17]
- Bezazleni (1931)[15][17]
- Ženski akt (1931)[15][17]
- Portret Lize Križanić (1931)[16]
- Pejzaž s kućom (1932)[17]
- Pejzaž s crkvom (1932)[15]
- Škarpina (1932)[15][17]
- Kuća pod bregom (1932)[15]
- Tučnjava u gostionici (1932)[15][17]
- Na terasi (1932)[16]
- Dvorište (1932)[16]
- Povratak s berbe (1932–1933)[15]
- Gripe (1933–1934)[15][16][17]
- Vela Glavica I (1933)[15][17]
- Vela Glavica II (1933)[16]
- Nedelja (1933)[16]
- Primorski pejzaž (Borovi) (1933)[16]
- Dvorište sa cvećem (1934)[16]
- Ležeći akt (1934)[16]
- Ribari pred oluju (1934)[17]
- Pejzaž (1935)[17]
- More i borovi (1935)[15][21]
- Krčma (1935)[15]
- Turnanje vina (1935)[15]
- Masline I (1935)[16]
- Kameni stol (1935)[15][17]
Wystawy
[edytuj | edytuj kod]Za życia Ignjat Job miał wystawy swoich prac w Splitcie, Zagrzebiu i Belgradzie.
Wystawy indywidualne
[edytuj | edytuj kod]Ostatnie wystawy artysty:
- Ignjat Job, Pawilon Sztuki w Zagrzebiu (1997)[22]
- Adris Gallery (2007)[23]
- Muzeum Narodowe w Belgradzie (2013)
Wystawy grupowe
[edytuj | edytuj kod]- Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Dubrowniku (2007–2008)[22]
- 100 Godina Srpske Umetnosti, Narodowe Muzeum w Belgradzie (2009)[24]
Kolekcje publiczne
[edytuj | edytuj kod]Prace Joba można znaleźć w następujących kolekcjach publicznych:
Chorwacja
[edytuj | edytuj kod]- Galeria Nowoczesna w Zagrzebiu[25]
- Gallery of Fine Arts w Splitcie[26]
- Art Gallery of the National Museum in Zadar[21]
- Galerija Branislav Dešković[18]
- Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Dubrowniku[20]
Serbia
[edytuj | edytuj kod]- Pavle Beljanski Memorial Collection[6]
- Museum of Contemporary Art w Belgradzie[19]
- Muzeum Narodowe w Belgradzie
- Zgromadzenie Narodowe Republiki Serbii
- Belgrade City Museum
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Moj dom u Supetaru (1929) -
Kopači (1932) -
Lumbarda (1933) -
Nedelja (1932–1933)
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rašeljka Zemunović: Stana Jeličić, unuka Ignjata Joba, detaljno je istražila život svog djeda. I sad za Telegram priča o tome. Telegram.hr, 9 października 2016. (chorw.).
- ↑ Cvijeto Job: Yugloslavia’s Ruin: The Bloody Lessons of Nationalism, A Patriot’s Warning. Rowman & Littlefield Publishers, Inc., 2002, s. 4. ISBN 0-7425-1784-5.
- ↑ Ljubica Miljković: Игњат Јоб – узвитлан животом и стваралаштвом. Belgrad: Narodni muzej Beograd & Radio-televizija Srbije, 2013, s. 3. ISBN 978-86-6195-028-5.
- ↑ a b c d Zidić 2007 ↓, s. 43.
- ↑ Ljubiša Nikolić: Serbian painters in the Great War. Academia.edu. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Ignjat Job. Spomen-zbirka Pavla Beljanskog. (bośn.).
- ↑ a b c d e f Ignjat Job – Biografija. Arte. (bośn.).
- ↑ Zidić 2007 ↓, s. 44.
- ↑
M. Marjanović, Opčinjen magijom Mediterana, „Blic”, 17 marca 2013, s. 26.
- ↑ Ignjat Job. Find a Grave. (ang.).
- ↑ Rođen Ignjat Job. Hrvatska radiotelevizija, 28 marca 2012. [zarchiwizowane z tego adresu]. (chorw.).
- ↑ Zidić 2007 ↓, s. 40.
- ↑ Ignjat Job – Uzvitlan životom i stvaralaštvom. RTS.rs. [zarchiwizowane z tego adresu]. (chorw.).
- ↑ Stamps no: 354, CROATIAN MODERN ART – IGNJAT JOB: Stone Table, 1935oil on canvasoil on canvas. Croatian Post Inc. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Ignjat Job: Gallery of Paintings. Adris Group. [zarchiwizowane z tego adresu]. (chorw.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Ignjat Job – Opus. Arte. (chorw.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Ignjat Job. Galerija Remek-Djela. [zarchiwizowane z tego adresu]. (chorw.).
- ↑ a b Galerija umjetnina „Branislav Dešković”. Hrvatski Virtualni Muzeji. (chorw.).
- ↑ a b Ignjat Job. Muzej savremene umetnosti Beogard. [zarchiwizowane z tego adresu]. (serb.).
- ↑ a b Collections. Umjetnicka Galerija Dubrovnik. [zarchiwizowane z tego adresu]. (chorw.).
- ↑ a b c Collection of XIXth and XXth (up to 1945) art. Gallery of Fine Arts. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
- ↑ a b Ignjat Job. Artfacts. (ang.).
- ↑ Job Ignjat. ADRIS Grupa. [zarchiwizowane z tego adresu]. (chorw.).
- ↑ 100 GODINA SRPSKE UMETNOSTI. Narodni muzej u Beogradu. [zarchiwizowane z tego adresu]. (serb.).
- ↑ Moderna galerija. Museum Documentation Center. (chorw.).
- ↑ Zbirka umjetnosti 19. stoljeća i moderne. [zarchiwizowane z tego adresu]. (chorw.).