Inedia

Inedia (z łac. niejedzenie) – rzekomy stan, w którym możliwe jest zachowanie życia i zdrowia przez człowieka, mimo zaprzestania przyjmowania pożywienia, a także ograniczenia spożywania wody. Według dzisiejszej wiedzy naukowej z zakresu fizjologii człowieka, każda osoba niejedząca powinna umrzeć z głodu (przy braku jedzenia) lub pragnienia (przy braku jedzenia i wody). Inedia rozważana jako zjawisko fizyczne również nie znajduje wyjaśnienia we współczesnej wiedzy nauk ścisłych, przede wszystkim z uwagi na niespełnianie zasady zachowania energii. W zależności od przyczyn niejedzenia rozważać możemy: breatharianizm oraz inedię niezamierzoną.

Breatharianizm

Breatharianizm (z ang. breath = oddech) lub bretarianizm jest stylem życia świadomie wybranym i realizowanym przez jego propagatorów. Niejedzący twierdzą, że do życia wystarczająca jest nieokreślona „energia światła” i niemal każdy jest zdolny do niejedzenia przy zastosowaniu odpowiednich technik. Nie ma naukowych dowodów na tezy wysuwane przez rzekomo niejedzących.

Therese Neumann, od 1922 aż do swojej śmierci w 1962 rzekomo miała nie spożywać żadnych pokarmów

W wypowiedziach osób przyznających się do praktykowania niejedzenia są sprzeczności. Polski breatharianin, Mariusz Piotrowski, twierdzi, że nie spożywa pokarmów i napojów od czerwca 2013 i mówi: „Mocz wydalam może z raz w tygodniu, kał to jeden mały bobek na 2-3 tygodnie... Nie zapominajmy, że absorbujemy wodę również poprzez skórę. Jeśli chodzi o to drugie, to tłumaczę to samoczynnym łuszczeniem się jelit.”. Opinia ta nie została potwierdzona przez żadne niezależne źródło.

We wrześniu 1999 w ramach australijskiego programu telewizyjnego 60 Minutes zorganizowano eksperyment z udziałem Ellen Greve (ur. 1957 vel. Jasmuheen) propagatorki breatharianizmu. Po 48 godzinach eksperymentu nadzorujący go lekarz stwierdził u niej odwodnienie i wysokie ciśnienie tętnicze. Ostatecznie eksperyment trwał tylko 4 dni – został przerwany ze względu na zły stan Ellen Greve.

Inedia niezamierzona

Inedia niezamierzona (i. n.) przejawia się całkowitym zaprzestaniem przyjmowania pokarmów przez długie okresy czasu, mogące trwać nawet dziesiątki lat. Jest objawem niezależnym od woli inedyka. Czynione z jego strony, lub wymuszane przez otoczenie, próby doustnego przyjmowania pokarmu prowadzą do wymiotów i negatywnych reakcji psychicznych. W przypadkach dokonanych sekcji zwłok, stwierdzano występowanie fizycznych patologicznych blokad przełyku i jelit, realnie uniemożliwiających transport pokarmu. Często, pojawienie się objawów i. n. było poprzedzone, w życiu inedyka, silnymi negatywnymi przeżyciami psychicznymi, przejściem ciężkich chorób, a także wypadkami fizycznymi prowadzącymi do paraliżu osoby niejedzącej (Aleksandrina od Balazar, Marta Robin).

Inedia niezamierzona a mistycyzm

Objawy i. n. sygnalizowane są w odniesieniu do osób różnych wyznań, jak również osób luźno związanych z jakąkolwiek religią. Towarzyszyły życiu niektórych mistyków. W przypadku mistyków chrześcijańskich, jedynym przyjmowanym pokarmem była Eucharystia. I. n. nigdy nie stanowiła dla nich samoistnego celu, lecz była elementem współistniejącym z ich praktykami religijnymi. W chrześcijaństwie i. n. jest teologicznie neutralna – nie warunkuje świętości, jak również jej nie zaprzecza. Kościół Katolicki nie wymienia jej pośród charyzmatów. H. Thurston (1856-1939) jezuita angielski, zalecał nie przypisywać zjawisku i. n. charakteru nadnaturalnego. W swej książce poświęconej analizie zjawisk fizycznych w mistycyzmie, pisał:

(…) wydaje się, że na podstawie tych dowodów jesteśmy zmuszeni przyznać, że całkiem spora liczba ludzi, w przypadku których nie można przypuszczać cudownej interwencji, żyła przez lata w oparciu o odrobiny pożywnego jedzenia, mierzalne zaledwie w uncjach. Potwierdza to słuszność wniosku papieża Benedykta XIV, że nie może być bezpiecznie założone, że samo kontynuowanie życia, przy jednoczesnym powstrzymywaniu się od jedzenia i picia, jest powodowane przyczynami nadprzyrodzonymi.

Badania lekarskie i kontrola

Z powodu występowania objawów i. n., badaniom lekarskim i kontroli poddani byli między innymi:

• Margaret Seyfrit (1528 -) z okolic Speyer w Niemczech. Nie przyjmowała pokarmu i płynów przez przynajmniej dwa lata. Według relacji lekarza, nawet jeśli ją zmuszono by wzięła najmniejszy łyk, natychmiast wszystko wypluwała. W tym czasie była kilkakrotnie poddawana okresowym obserwacjom w warunkach klinicznych. Nadzorowanie jednej z nich, w 1542 r., król Ferdynand zlecił swemu osobistemu fizykowi Gerardowi Bucoldianus’owi.
• Apollonia Schreier (1584 -) z okolic Berna w Szwajcarii. Do połowy sparaliżowana. Nie przyjmowała pożywienia i picia przez 11 miesięcy. Obserwowana przez lekarza, Paula Lentulusa. Poddana obserwacji w publicznym szpitalu w Bernie.
• Jean Godeau (1602–1616) z Vauprofonde koło Sens we Francji. Jego przypadek opisał Siméon de Provanchères, opiekujący się nim lekarz. Powszechnie uważano, że chłopiec nie przyjmował ani jedzenia, ani picia przez ponad 4 lata. Zmarł na zapalenie płuc. Autopsja wykazała że górna część przełyku i fragment jelit, były niedrożne w sposób uniemożliwiający transport pokarmu i ewentualnych odchodów.
• Zélie Bourriou z Périgord (1851-) jako pacjent szpitala w Bourdeilles przebywała pod ścisłą obserwacją przez 25 dni, w okresie 9 marca -12 lipca 1896.
• Mollie Fancher (1848–1916) z Brooklynu, pościła przez około trzynaście lat. Dr. Ormiston, który był jednym z jej lekarzy stwierdził, że wraz z dr. Speirem zrobił testy, które upewniły go, że nie jadła więcej, niż przedstawiała, i ogólnie rzecz biorąc, nie było to przez te wszystkie lata więcej niż ilość zjedzona podczas jednego posiłku przez zdrowego człowieka.
• Louise Lateau (1850–1883) z Bois-d’Haine. Belgijska mistyczka i stygmatyczka, pokarmów nie przyjmowała przez ostatnie 12 lat swego życia. Z uwagi na prowadzone od 1868 r. śledztwo powiązane z opiniami lekarskimi, jest jednym z najlepiej udokumentowanym przypadkiem.
• Teresa Neumann (1898–1962) z Konnersreuth. Niemiecka mistyczka i stygmatyczka, inedyczką była przez 36 lat. Pod ścisłą obserwacją lekarską przebywała przez 15 dni w okresie 14–28 lipca 1927. W tym czasie spożyła łącznie 0,33 grama konsekrowanej Hostii. (Dziennie przyjmowała 1/8 opłatka nasyconego wodą).
• Aleksandrina Maria Da Costa (1904–1955) z Balazar. portugalska mistyczka, świecka salezjanka. Zjawisko i. n. towarzyszyło jej przez ostatnie 9 lat życia. Przebywała pod ścisłą obserwacją w szpitalu w Porto (Portugalia) przez 40 dni w okresie od 10 czerwca 1943-20 lipca 1943. W efekcie badań wydano oświadczenie potwierdzające całkowitą abstynencję od pokarmów i napojów, przy jednoczesnym zachowaniu niezmienionej wagi, temperatury, oddechu, pulsu i władz umysłowych.
• Marta Robin (1902–1981) – francuska tercjarka franciszkańska, mistyczka i stygmatyczka. Zjawisko i. n. towarzyszyło jej przez około 50 lat, od listopada 1931 roku. Z uwagi na stan zdrowia, w tym paraliż czterech kończyn, a od 1939 roku całkowita utrata wzroku, praktycznie nieustannie przebywała pod kontrolą medyczną.
• Prahlad Jani (1929 – 2020), hinduski jogin, który zgłosił się dwukrotnie (w 2003 i 2010 roku) na ochotnika do obserwacji w warunkach klinicznych. Z powodu zdanych pomyślnie prób wynikających z badań klinicznych Discovery Channel zdecydowało się na wyprodukowanie i emisję programu na jego temat. Żadna z tych dwóch prób z udziałem Prahlada Janiego nie została jednak opisana w czasopiśmie naukowym. Jednocześnie jednak, Dasgupta M. potwierdził, że przez dwa tygodnie Prahlad Jani nic nie jadł i nie pił ani nie wydalał moczu i kału. – kilka razy się kąpał i płukał gardło.

Inedia niezamierzona – oszustwa

Znane są przypadki oszustw, gdy osoby symulowały i. n. w celu uzyskania rozgłosu i korzyści majątkowych. Wśród nich:

• Ann Moore, „poszcząca kobieta z Tutbury”, w 1813r., w wyniku ścisłej kontroli, po 9 dniu postu przyznała się do oszustwa realizowanego wraz ze swymi dziećmi. W poprzednim roku uzyskała z tego procederu 400 £ przychodu.
• Sara Jacob (1857–1869) – dziewczynka z Walii. Narzucony przez kontrolujących ścisły post doprowadził do śmierci dziewczynki. Thurston w swej analizie sugeruje, że Sara Jacob mogła być nieświadomą swego oszustwa, gdyż mogło ono być efektem schizofrenii.

Zobacz też

• post
• głodówka
• głodzenie
• Frutarianizm