Józef Teslar

Józef Andrzej Teslar
Data i miejsce urodzenia	30 listopada 1889 ; Krzeszowice, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	22 lipca 1961 ; Dinard, Francja
Zawód, zajęcie	żołnierz, poeta, publicysta, tłumacz, krytyk
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Józef Andrzej Teslar (ur. 30 listopada 1889 w Krzeszowicach, zm. 22 lipca 1961 w Dinard) – major piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, doktor filozofii, poeta, publicysta, tłumacz i krytyk sztuki.

Życiorys

Urodził się 30 listopada 1889, w Krzeszowicach, w rodzinie Antoniego, kupca, i Marii z Jakowlewów^[1]^[2]. Był bratem Antoniego (1898–1972), artysty malarza, Aleksandra (1899–1982), malarza i Tadeusza (ur. 1894), kapitana Wojska Polskiego, działacza niepodległościowego, publicysty politycznego, tłumacza^[3].

W sierpniu 1914 wstąpił do Legionów Polskich i został przydzielony do 2 pułku piechoty^[1]. 23 sierpnia 1915 został mianowany chorążym piechoty^[4]. Był oficerem 4 pułku piechoty. Pełnił służbę w Referacie Wydawnictw Wojskowych Naczelnego Komitetu Narodowego, a wiosną 1917 w Komendzie Placu Kraków^[4].

W latach 1920–1922 w Korpusie Kadetów nr 1. Od 1922 był odkomenderowany do Francji, gdzie pełnił obowiązki lektora języka polskiego w Wyższej Szkole Wojennej (franc. École Supérieure de Guerre)^[5]^[6]. W 1928 przebywał Szkole Wojskowej w Saint-Cyr^[7]. Cztery lata później pełnił służbę w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie^[8]. Został awansowany na stopień majora w korpusie oficerów administracji, grupa naukowo-oświatowa, ze starszeństwem z 1 czerwca 1919^[9]. Z dniem 31 lipca 1933 został przeniesiony w stan nieczynny^[10]^[11]^[12]. W marcu 1934 został przeniesiony do korpusu oficerów piechoty w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 6,1 lokatą^[13]. Z dniem 30 listopada 1935 przeniesiony został w stan spoczynku^[14].

W latach 1936–1939 wykładał teorię wojskowości w Centre d'Études Polonaises w Paryżu. Podczas II wojny światowej był oficerem łącznikowym Naczelnego Dowództwa Armii Polskiej we Francji. Zajmował się też historią wojskowości. 10 grudnia 1940 przybył do Samodzielnego Obozu Oficerskiego w Rothesay^[15].

W latach 1942–1945 lektor języka i kultury polskiej na uniwersytecie w Glasgow. Od 1952 ponownie w Paryżu. Od 1953 wykładał na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie (PUNO, filia w Chicago). Członek Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie (od 1959).

Przetłumaczył na francuski powieść Krzyżacy Henryka Sienkiewicza. Oprócz działalności poetyckiej zajmował się również publicystyką. Wydał także podręcznik do nauki języka angielskiego i języka francuskiego dla żołnierzy.

Zmarł 22 lipca 1961 w Dinard i pochowany został na cmentarzu Les Champeaux w Montmorency^[1].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Niepodległości – 2 sierpnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”^[16]
Krzyż Walecznych czterokrotnie^[6]
Złoty Krzyż Zasługi – 19 marca 1937 „za zasługi w służbie wojskowej”^[17]^[18]
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[2]
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[2]
Srebrny Wawrzyn Akademicki – 5 listopada 1935 „za szerzenie zamiłowania do literatury ojczystej wśród emigracji”^[19]
Krzyż Komandorski belgijskiego Orderu Leopolda II – 19 marca 1937^[20]
Krzyż Kawalerski francuskiego Orderu Legii Honorowej
Oficer francuskiego Orderu Palm Akademickich – 1938^[21]

Twórczość

Dla ciebie (1911)
Rytmy wojenne 1914–1916 (1916)
Metamorfozy (1934)
Plaster miodu (1937)
Mocniejsza niż śmierć

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Żołnierze Niepodległości : Teslar Józef Andrzej. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2023-10-25].
↑ ^a ^b ^c Łoza 1938 ↓, s. 749.
↑ Łoza 1938 ↓, s. 749–750.
↑ ^a ^b Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 27.
↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1411.
↑ ^a ^b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1278.
↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 821.
↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 798.
↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 391.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 28 września 1933, s. 209.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934, s. 279, z dniem 31 lipca 1934 przedłużono mu stan nieczynny na dalsze 12 miesięcy.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935, s. 103, przedłużono mu stan nieczynny do 30 listopada 1935.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 12 marca 1934, s. 85.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935, s. 94.
↑ Rozkaz dzienny ↓, Nr 94 z 13 grudnia 1940.
↑ M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260.
↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 19 marca 1937, s. 2.
↑ M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 306.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 19 marca 1937, s. 5.
↑ Zezwolenie na przyjęcie odznaczeń cudzoziemskich. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 2, s. 36, 1938.

Bibliografia

Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Komenda Stacji Zbornej Oficerów Rothesay. Rozkazy dzienne 1940–1941, sygn. R.8. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. [dostęp 2023-06-30].
Stanisław Łoza: Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938.

[p1-1] Żołnierze Niepodległości : Teslar Józef Andrzej. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2023-10-25].

[CITEREFŁoza1938749-2] Łoza 1938 ↓, s. 749.

[CITEREFŁoza1938749–750-3] Łoza 1938 ↓, s. 749–750.

[CITEREFLista_starszeństwa191727-4] Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 27.

[CITEREFRocznik_Oficerski19231411-5] Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1411.

[CITEREFRocznik_Oficerski19241278-6] Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1278.

[CITEREFRocznik_Oficerski1928821-7] Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 821.

[CITEREFRocznik_Oficerski1932798-8] Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 798.

[CITEREFRocznik_Oficerski1932391-9] Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 391.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_11_z_28_września_1933,_s._209-10] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 28 września 1933, s. 209.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_14_z_22_grudnia_1934,_s._279,_z_dniem_31_lipca_1934_przedłużono_mu_stan_nieczynny_na_dalsze_12_miesięcy-11] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934, s. 279, z dniem 31 lipca 1934 przedłużono mu stan nieczynny na dalsze 12 miesięcy.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_11_z_31_sierpnia_1935,_s._103,_przedłużono_mu_stan_nieczynny_do_30_listopada_1935-12] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935, s. 103, przedłużono mu stan nieczynny do 30 listopada 1935.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_7_z_12_marca_1934,_s._85-13] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 12 marca 1934, s. 85.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_11_z_31_sierpnia_1935,_s._94-14] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935, s. 94.

[CITEREFRozkaz_dziennyNr_94_z_13_grudnia_1940-15] Rozkaz dzienny ↓, Nr 94 z 13 grudnia 1940.

[16] M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260.

[17] M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_1_z_19_marca_1937,_s._2-18] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 19 marca 1937, s. 2.

[19] M.P. z 1935 r. nr 257, poz. 306.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_1_z_19_marca_1937,_s._5-20] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 19 marca 1937, s. 5.

[21] Zezwolenie na przyjęcie odznaczeń cudzoziemskich. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 2, s. 36, 1938.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]