Jan Barchwitz
| Pełne imię i nazwisko |
Jan Stanisław Barchwitz vel Barchwic |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
8 marca 1878 |
| Zawód, zajęcie |
inżynier, działacz społeczny |
| Odznaczenia | |
  
| |
Jan Stanisław Barchwitz vel Barchwic (ur. 8 marca 1878 w Warszawie, zm. ?) – polski inżynier i działacz społeczny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie Stanisława Barchwitza (1831–1901), ewangelika, i Marii z Czamarskich (1828–1911), katoliczki. W 1898 ukończył w Warszawie 4-letnią szkołę niedzielno-handlową, a w czerwcu 1900 z odznaczeniem kursy handlowe Stefana Rogulskiego. W latach 1901–1904 kontynuował studia handlowe w Paryżu. W 1902 uczestniczył w organizacji tamtejszego gniazda „Sokoła Polskiego”. Od 1903 działał w Związku Młodzieży Polskiej „Zet”[1]. W 1906 współorganizator Koła Polskiej Macierzy Szkolnej w Petersburgu, członek jej zarządu (1909–1910 i 1913–1914)[2]. W latach 1906–1914 sekretarz Zarządu Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół Polski” w Petersburgu[3]. Po wybuchu I wojny światowej współorganizator, a następnie od 1 września 1914 Sekretarz Komitetu Głównego Polskiego Towarzystwa Pomocy Ofiarom Wojny[4]. Po rewolucji lutowej od 5 marca 1917 członek Komitetu Wykonawczego Polskiego Komitetu Demokratycznego w Piotrogrodzie[5], organizacji opowiadającej się za niepodległością Polski i reprezentującej sprawę polską przed rosyjskim Rządem Tymczasowym[6].
Po powrocie do kraju osiadł w Wilnie. Członek Komitetu Odbudowy Uniwersytetu Wileńskiego[7]. Sekretarz Komitetu Obrony Wilna (1919). W marcu 1920 był zastępcą szefa Ekspozytury Wileńskiej Straży Kresowej[8]. Związany z ruchem mesjanistycznym, publikował teksty w czasopiśmie „Wiedza i Przyroda”. Był także działaczem harcerskim, opublikował tekst Ideologia Harcerstwa Polskiego a starsze społeczeństwo (Wilno 1922). W latach 1921–1925 był wiceprezesem spółki handlowej Centrala Kresowa dla Handlu, Przemysłu i Rolnictwa. W latach 30. był dyrektorem Związku Przeciwżebraczego w Warszawie[9]. W maju 1938 podjął pracę w Izbie Przemysłowo-Handlowej w Wilnie jako kierownik sekretariatu gospodarczego[10], a potem jako kierownik Referatu Finansowego[11].
Był encyklopedystą. Został wymieniony w gronie edytorów trzytomowej Podręcznej encyklopedii handlowej wydanej w 1931 w Poznaniu[12].
Był mężem Marii Strenger (1883–1952), która została pochowana na cmentarzu św. Maurycego we Wrocławiu (pole 2-7-30). Tablica nagrobna wskazuje, że jest to grób Jana i Marii Barchwiców. Jednak w dokumentach znaleziono potwierdzenie zamieszkania i pochowania we Wrocławiu jedynie Marii Barchwic. Wg niezweryfikowanych dotychczas przekazów Jan Barchwic zginął w latach 40. na Wileńszczyźnie[1][11].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (27 listopada 1929)[13]
- Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1935)[9]
- Medal Niepodległości (13 kwietnia 1931)[14]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Polski Petersburg [online], www.polskipetersburg.pl [dostęp 2022-05-11].
- ↑ Sprawozdanie Rady Nadzorczej Polskiej Macierzy Szkolnej w Petersburgu za rok 1910/11, „Dziennik Petersburski” nr 485, s. 2–3; Polska Macierz Szkolna” w Piotrogrodzie VII., 1913/14, [Piotrogród] 1914, s. 1–25.
- ↑ Kalendarz na rok przestępny 1908 wydany staraniem Katolickiego Towarzystwa Dobroczynności przy kościele św. Katarzyny w Petersburgu, Petersburg 1907, s. 152.
- ↑ Dariusz Tarasiuk, Polskie Towarzystwo Pomocy Ofiarom Wojny, strona internetowa Polski Petersburg.
- ↑ Polacy w Rosji, Polski Komitet Demokratyczny, „Ojczyzna i Postęp” nr 34 z 29 kwietnia 1917, s. 77.
- ↑ Dariusz Tarasiuk, Polski Komitet Demokratyczny w Piotrogrodzie, strona internetowa Polski Petersburg.
- ↑ Magdalena Gawrońska-Garstka, Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie. Uczelnia ziem północno-wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej (1919–1939) w świetle źródeł, Poznań 2016, s. 24.
- ↑ Joanna Gierowska-Kałłaur, Straż Kresowa wobec kwestii białoruskiej. Deklaracje i praktyka, „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” 44, 2009, s. 47.
- ↑ a b M.P. z 1935 r. nr 258, poz. 309 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- ↑ Księga Adresowa Wilna, Rocznik 34 z 1939, [Wilno] s. 77.
- ↑ a b Ilona Lewandowska, Jan Barchwic - kryształowa postać, zagubiona w historii – Kurier Wileński [online], kurierwilenski.lt [dostęp 2022-05-11] (pol.).
- ↑ Maciejewski 1931 ↓.
- ↑ M.P. z 1929 r. nr 276, poz. 638 „za zasługi na polu pracy społecznej i niepodległościowej”.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 87, poz. 137 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Franciszek Maciejewski: Podręczna encyklopedia handlowa, T. 1 (A-Ko). Poznań: Nakł. Poznańskiej Sp. Wyd., Izba Przemysłowo Handlowa, 1931.
- Członkowie Polskiego Towarzystwa Pomocy Ofiarom Wojny
- Członkowie Związku Młodzieży Polskiej „Zet”
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Niepodległości
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Polscy encyklopedyści
- Polscy inżynierowie
- Zmarli w XX wieku