Przejdź do zawartości

Jan Reliszko

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Reliszko
Ilustracja
podpułkownik kawalerii podpułkownik kawalerii
Data i miejsce urodzenia

24 grudnia 1886
Łódź

Data i miejsce śmierci

30 stycznia 1937
Warszawa

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

27 pułk ułanów

Stanowiska

dowódca pułku

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
konflikt polsko-litewski

Faksymile
Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Niepodległości Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Zwycięstwa (międzyaliancki) Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie)
Multimedia w Wikimedia Commons
Nekrologi
Nekrolog w Kurjerze Warszawskim
Nekrolog w Polsce Zbrojnej

Jan Reliszko (ur. 24 grudnia 1886 w Łodzi, zm. 30 stycznia 1937 w Warszawie) – podpułkownik kawalerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 24 grudnia 1886 w Łodzi, ówczesnym mieście powiatowym guberni piotrkowskiej, w rodzinie Andrzeja i Katarzyny z domu Hejpel[1][2]. Był starszym bratem Alfreda (ur. 1893), rotmistrza[3][4][5], odznaczonego Krzyżem Walecznych[6][7]. W 1905 ukończył naukę w Szkole Handlowej w Łodzi[1]. W tym samym roku wziął czynny udział w strajku szkolnym[1].

W 1908 wstąpił do Twerskiej Szkoły Junkrów Kawalerii (ros. Тверское кавалерийское юнкерское училище)[1][8]. 6 sierpnia 1910, po ukończeniu szkoły, został mianowany kornetem armijnej kawalerii ze starszeństwem z 6 sierpnia 1909 i wcielony do 13 narwskiego pułku huzarów (ros. 13-й гусарский Нарвский полк) w Siedlcach[8]. Na stopień porucznika został awansowany 10 września 1913 ze starszeństwem z 6 sierpnia 1913[8]. W szeregach narwskich huzarów walczył podczas I wojny światowej. 27 sierpnia 1914 był kontuzjowany pod wsią Prawno[8] (Józefowem nad Wisłą)[1]. Awansował na stopień sztabsrotmistrza[8].

W listopadzie 1917, po rewolucji październikowej, na czele oddziału złożonego z Polaków – żołnierzy rosyjskiej 13 Dywizji Kawalerii wstąpił do I Korpusu Polskiego w Rosji[1][9]. Oddział został wcielony do 2 szwadronu 3 pułku ułanów, a on objął jego dowództwo[1][9]. W korpusie generała Dowbora-Muśnickiego służył do czasu jego rozbrojenia[1].

Po powrocie do Polski wstąpił do odtwarzanego 3 pułku ułanów i objął w nim stanowisko zastępcy dowódcy pułku[1]. 15 lipca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu majora, w kawalerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[10]. Od 1 września do 18 października 1920 dowodził kombinowanym pułkiem jazdy[11][1][12][13]. Wyróżnił się 5 września 1920 dowodząc wspomnianym oddziałem w czasie walk z Litwinami[1][12]. 25 lipca 1921 dowódca 3 pułku ułanów, major Cyprian Bystram sporządził wniosek o odznaczenie Orderem Virtuti Militari[1].

Po zakończeniu działań wojennych wrócił stanowisko zastępcy dowódcy 3 pułku ułanów[1]. Od 1 marca 1921 pełnił obowiązki dowódcy 27 pułku ułanów[11][14][15][16][17]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 56. lokatą w korpusie oficerów jazdy (od 1924 – kawalerii)[18][19][20]. Z dniem 1 kwietnia 1926 został przeniesiony służbowo na trzymiesięczny kurs doszkolenia sztabowych oficerów kawalerii w Obozie Szkolnym Kawalerii w Grudziądzu[21]. W maju 1927 został zwolniony ze stanowiska dowódcy pułku i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr IX[22]. W grudniu tego roku został przydzielony na stanowisko rejonowego inspektora koni w Sandomierzu[23][24]. W listopadzie 1928 został przeniesiony służbowo na stanowisko rejonowego inspektora koni w Grodnie[25]. W marcu następnego roku został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr III[26]. Z dniem 31 sierpnia 1929 został przeniesiony w stan spoczynku[27]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Grodno. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr III. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[28].

W grudniu 1931 został zatrudniony w 3 Okręgowym Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Grodnie na stanowisku okręgowego komendanta Przysposobienia Wojskowego Konnego[1]. Początkowo pracował honorowo, a od stycznia 1933 jako pracownik kontraktowy z pensją 200 zł[1]. W ramach osadnictwa wojskowego otrzymał działkę o powierzchni 14 ha w folwarku Jazowiec, w gminie Snów[1]. Zmarł 30 stycznia 1937 w Warszawie, „po długich i ciężkich cierpieniach”, a 3 lutego 1937 został pochowany na cmentarzu Powązkowskim[29][30]. Później został ekshumowany i 13 maja 1937 pochowany na cmentarzu katolickim w Snowiu[31][32].

Był żonaty, miał troje pasierbów: Tadeusza i Halinę (urodzonych 15 stycznia 1905) oraz Jarosława (ur. 15 kwietnia 1908)[1].

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]
rosyjskie

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Reliszko Jan. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.42-3331 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-10-15].
  2. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-10-15].
  3. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 338, 1027.
  4. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-10-15].
  5. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-10-15].
  6. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-10-15].
  7. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-10-15].
  8. ↑ a b c d e f g h i j Релишко Ян Андреевич. Офицеры русской императорской армии. [dostęp 2024-10-16]. (ros.).
  9. ↑ a b Dobrzyński 1929 ↓, s. 6.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 28 lipca 1920, s. 645.
  11. ↑ a b Dowódcy pułku 2013 ↓, s. 73.
  12. ↑ a b Dobrzyński 1929 ↓, s. 39.
  13. ↑ Nowiński 1929 ↓, s. 40.
  14. ↑ Rostworowski 1930 ↓, s. 28, 30.
  15. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 268.
  16. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 653.
  17. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 582.
  18. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 155.
  19. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 676.
  20. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 598.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 12 kwietnia 1926, s. 113.
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927, s. 143.
  23. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 28 z 23 grudnia 1927, s. 367.
  24. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 327, 337.
  25. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928, s. 368.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929, s. 86.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 6 lipca 1929, s. 217.
  28. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 336, 892.
  29. ↑ Nekrolog. „Kurjer Warszawski”. 33, s. 14, 1937-02-02. Warszawa. 
  30. ↑ Nekrolog. „Polska Zbrojna”. 33, s. 4, 1937-02-02. Warszawa. 
  31. ↑ Podziękowanie matki, żony i rodziny. „Polska Zbrojna”. 142, s. 4, 1937-05-24. Warszawa. .
  32. ↑ Bartłomiej Gutowski, Dawid Mendrek: Cmentarz w Snowie. Instytut Polonika. [dostęp 2024-10-15].
  33. ↑ Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 419.
  34. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-10-15].
  35. ↑ a b c Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 327.
  36. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-10-15].
  37. ↑ M.P. z 1934 r. nr 6, poz. 12.
  38. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-10-15].
  39. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-10-15].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Reliszko&oldid=74982675”