Jerzy Skrzydlewski

Jerzy Skrzydlewski
	podpułkownik dyplomowany kawalerii
Data i miejsce urodzenia	28 sierpnia 1896 ; Zbrudzewo
Data i miejsce śmierci	1940 ; Charków
	Przebieg służby
Lata służby	1915–1940
Siły zbrojne	Armia Cesarstwa Niemieckiego; Wojsko Polskie
Jednostki	1 Pułk Ułanów Wielkopolskich; 15 Pułk Ułanów Poznańskich; Dowództwo Okręgu Korpusu Nr I; Dowództwo Okręgu Korpusu Nr X; 13 Pułk Ułanów Wileńskich; GO Kaw. nr 1; 39 Dywizja Piechoty
Stanowiska	szef sztabu brygady
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa; kampania wrześniowa
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jerzy Ludwik Mieczysław Skrzydlewski (ur. 28 sierpnia 1896 w Zbrudzewie, pow. śremski, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – podpułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Mieczysława i Zofii z domu Lossow^[1]. Absolwent gimnazjum humanistycznego w Ettal. Zaczął studia na uniwersytecie w Monachium. W 1915 roku został powołany do armii niemieckiej i wysłany na front. W 1919 roku po dotarciu do Poznania, wstąpił do 1 pułku Ułanów Wielkopolskich (późniejszy 15 pułk ułanów poznańskich). Walczył w wojnie 1920. W 1919 awansowany na porucznika i rotmistrza.

W okresie międzywojennym do 1922 służył w 15 puł. Po ukończeniu w 1924 Wyższej Szkoły Wojennej przydzielony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie. 30 listopada 1926 został przydzielony do dowództwa 2 Samodzielnej Brygady Kawalerii na stanowisko szefa sztabu^[2]. 18 lutego 1928 awansował na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 roku i 30. lokatą w korpusie oficerów kawalerii^[3]. 27 kwietnia 1929 został przeniesiony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu na stanowisko szefa oddziału^[4]^[5]. 9 grudnia 1932 ogłoszono jego przeniesienie do 13 pułku ułanów wileńskich w Nowej Wilejce na stanowisko zastępcy dowódcy pułku^[6]. W 1933 ukończył kurs oficerów sztabowych w Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu. W 1936 awansował na podpułkownika. Do sierpnia 1939 roku był szefem sztabu Wileńskiej Brygady Kawalerii w Wilnie^[7].

W czasie kampanii wrześniowej 1939 był szefem sztabu Grupy Operacyjnej Kawalerii Nr 1. Od 12 września w 39 Dywizji Piechoty. Po agresji ZSRR na Polskę w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Starobielsku^[1]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach^[1]^[8], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie^[9]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 3207^[1].

Upamiętnienie

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło – decyzją nr 439/MON^[10] – mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika^[11]^[12]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”^[13]^[14]^[15].

Awanse

podporucznik –
porucznik – 1919
kapitan – 1919
major – lipiec 1928
podpułkownik – 1936

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari – (nr 3905)
Krzyż Walecznych – czterokrotnie
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921 „Polska Swemu Obrońcy”
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 491.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 51 z 30 listopada 1926 roku, s. 421.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 lutego 1928 roku, s. 47.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 127.
↑ Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 19.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 420.
↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 542.
↑ Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 261.
↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 8 [dostęp 2024-10-12] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 roku). Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, 1931. [dostęp 2016-06-11].
Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
Kazimierz Banaszek, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Warszawa: Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.

Linki zewnętrzne

[CITEREFKsięga_Cmentarna_Charkowa2003491-1] Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 491.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_51_z_30_listopada_1926_roku,_s._421-2] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 51 z 30 listopada 1926 roku, s. 421.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_5_z_21_lutego_1928_roku,_s._47-3] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 lutego 1928 roku, s. 47.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_9_z_27_kwietnia_1929_roku,_s._127-4] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 27 kwietnia 1929 roku, s. 127.

[CITEREFLista_oficerów_dyplomowanych193119-5] Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 19.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_13_z_9_grudnia_1932_roku,_s._420-6] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 420.

[CITEREFRybkaStepan2006542-7] Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 542.

[CITEREFBanaszekRomanSawicki2000261-8] Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 261.

[CITEREFKsięga_Cmentarna_Charkowa2003LXXIV-9] Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.

[10] Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).

[11] Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 8 [dostęp 2024-10-12] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).

[12] Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.

[13] Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).

[14] Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).

[15] „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]