Joachim Fryderyk legnicko-brzeski

Joachim Fryderyk legnicko-brzeski

Dane biograficzne
Data i miejsce urodzenia	29 września 1550 Brzeg
Data i miejsce śmierci	25 marca 1602 Brzeg
Ojciec	Jerzy II
Matka	Barbara Hohenzollern (1527–1595)
Rodzeństwo	Barbara Jan Jerzy Zofia Magdalena córka Elżbieta Magdalena
Małżeństwo	Anna Maria Anhalcka od 1577
Dzieci	Jerzy Ernest, Jan, Barbara, Jerzy Rudolf, Anna Maria, Maria Zofia

Joachim Fryderyk (ur. 29 września 1550 w Brzegu (?), zm. 25 marca 1602 tamże) – książę brzeski z dynastii Piastów. Syn księcia brzeskiego Jerzego II i Barbary Hohenzollern, córki elektora brandenburskiego Joachima II Hektora. Ojciec księcia brzeskiego Jana Chrystiana i księcia legnickiego Jerzego Rudolfa.

Młodość

Joachim Fryderyk – najstarszy syn Jerzego II i Barbary Hohenzollern – urodził się 29 września 1550 prawdopodobnie na zamku w Brzegu. Na chrzcie otrzymał imiona po dziadkach – elektorze brandenburskim Joachimie II Hektorze i księciu legnicko-brzeskim Fryderyku II. Za życia ojca nie pomagał mu w rządzeniu księstwem brzeskim. Za to przez siedem lat przebywał na dworze wuja, Jana Jerzego Hohenzollerna, od 1571 r. sprawującego funkcję elektora brandenburskiego. W jego zastępstwie w 1574 r. pojawił się na koronacji Henryka Walezego na króla Polski, zaś wraz z nim 27 października 1575 brał udział w koronacji Rudolfa II na króla rzymskiego.

Małżeństwo z Anną Marią

19 maja 1577 w Brzegu Joachim Fryderyk pojął za żonę Annę Marię z dynastii askańskiej. Była ona córką księcia anhalckiego Joachima Ernesta i Agnieszki z hrabiów Barby. Posag panny młodej wynoszący 15 000 talarów został zabezpieczony na Wąsoszu.

Dzielnica Joachima Fryderyka

7 maja 1586 zmarł jego ojciec, Jerzy II. Joachim Fryderyk wraz z młodszym bratem Janem Jerzym objęli rządy w księstwie brzeskim. Tymczasowo rezydowali w Oławie, ponieważ Brzeg jako wdowia oprawa przypadł ich matce, Barbarze. Kiedy 6 lipca 1592 zmarł Jan Jerzy, Joachim Fryderyk został samodzielnym władcą księstwa brzeskiego, z którego zostały wyłączone dwa główne miasta: Brzeg (wdowia oprawa Barbary, matki Joachima Fryderyka) i Oława (wdowia oprawa Anny, wdowy po Janie Jerzym). Jednakże 24 października 1594 Anna wyszła ponownie za mąż za księcia legnickiego Fryderyka IV, natomiast kilka tygodni później 2 stycznia 1595 zmarła Barbara. Tym samym obydwa miasta znów stały się częścią księstwa brzeskiego, którego Joachim Fryderyk został niepodzielnym panem.

Swoją dzielnicę powiększył o bogate w złoża metali szlachetnych miasta i okręgi Dzierżoniów i Srebrna Góra, które wykupił od administrujących księstwem ziębickim rodziny von Rosenberg. Natomiast w 1596 r. przyłączył do niej księstwo legnickie, odziedziczone po zmarłym bezpotomnie Fryderyku IV.

Rządy i funkcje

Joachim Fryderyk był zręcznym gospodarzem. Zatwierdził dawne przywileje miast księstwa. Popierał rozwój rzemiosła. W Oławie otworzył mennicę, do której kruszce sprowadzano z kopalń z wykupionych okręgów Dzierżoniowa i Srebrnej Góry. Dbał o rozbudowę umocnień i fortyfikacji Brzegu. Ufundował także posagi dla niezamężnych córek Henryka XI.

Dzięki koligacjom rodzinnym i dobrym kontaktom z dworem praskim pełnił zaszczytne funkcje. Od 1585 r. piastował godność prepozyta zluteranizowanej kapituły magdeburskiej, a od 1588 r. także generała i dowódcy regularnych wojsk śląskich.

Śmierć i następstwa

Joachim Fryderyk zmarł 25 marca 1602 w Brzegu. 7 maja tego roku został pochowany w tamtejszym kościele zamkowym pw. św. Jadwigi. Na mocy testamentu, który spisał 16 grudnia 1595 okręg Oławy przypadł jego żonie w dożywocie. Anna Maria zmarła 11 listopada 1605, a jej ciało spoczęło u boku męża.

Księstwo legnickie przypadło dwóm synom Joachima Fryderyka: Janowi Chrystianowi i Jerzemu Rudolfowi. Ponieważ obydwaj w chwili śmierci ojca byli niepełnoletni, rządy regencyjne w ich imieniu sprawowała najpierw matka, Anna Maria, a po jej śmierci książę oleśnicki Karol II.

Potomstwo

Oprócz Jana Chrystiana i Jerzego Rudolfa Joachim Fryderyk pozostawił po sobie dwie córki: Barbarę Agnieszkę, wydaną za Jana Ulryka Schaffgotscha i Marię Zofię, która prawdopodobnie do końca życia pozostała w stanie panieńskim. Ze związku z Anną Marią przyszło na świat także dwoje dzieci zmarłych w dzieciństwie: pierworodny Jerzy Ernest i Anna Maria.

Genealogia

Fryderyk II Piastowicz ur. 12 II 1480 zm. 17 IX 1547

Zofia Hohenzollern 1) ur. 10 III 1485 zm. 24 V 1537

Joachim II Hektor ur. 13 I 1505 zm. 3 I 1571

Magdalena z Saksonii2) ur. 7 III 1507 zm. 28 I 1534

Jerzy II Piastowicz ur. 18 VII 1523 zm. 7 V 1586

Barbara Hohenzollern ur. 10 VIII 1527 zm. 2 I 1595

		Anna Maria Anhalcka ur. 13 VI 1561 zm. 11 XI 1605 OO   19 V 1577		Joachim Fryderyk Piastowicz ur. 29 IX 1550 zm. 25 III 1602
Jerzy Ernest Piastowicz  ur. 29 VIII 1589  zm. 6 XI 1589		Jan Chrystian brzeski  ur. 28 VIII 1591  zm. 25 XII 1639		Barbara Agnieszka brzeska  ur. 24 II 1593  zm. 24 VII 1631		Jerzy Rudolf legnicki  ur. 22 I 1595  zm. 14 I 1653		Anna Maria Piastówna  ur. po 16 XII 1596  zm. przed 25 III 1602
Maria Zofia Piastówna  ur. 26 IV 1601  zm. 26 X 1654

córka Fryderyka Starszego i Zofii Jagiellonki córka Jerzego Brodatego

Bibliografia

• K. R. Prokop, Joachim Fryderyk, [w:] Piastowie. Leksykon biograficzny, s. 528–529, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999.