Katena (komentarz biblijny)

Tekst biblijny kodeksu 556 otoczony przez kateny

Katena (łac. catanae – „łańcuchy”) – nazywana także antologią egzegetyczną, wyciągi objaśniające, wyjaśniające. Zestawienie komentarzy do Biblii pisanych przez różnych pisarzy chrześcijańskich i zestawionych w jedną całość, w jeden ciąg, który tworzy niejako łańcuch jednolitego tekstu. Głównie miały wyjaśniać trudne miejsca Biblii.

Kateny obejmują okres pisarski autorów z okresu od III wieku n.e. do V wieku n.e. Tworzone w okresie VI do XI wieku. Pierwszym twórcą katen był Prokopiusz z Gazy (465–568). Teksty te mają duże znaczenie, gdyż w wielu miejscach pozwalają na odtworzenie tekstów zaginionych lub takich, które dotrwały do nas już w późniejszych przekładach (np. łacińskich).

Najbardziej znanym przykładem tego typu kompilacji jest catena aurea Tomasza z Akwinu.

Najstarszym zachowanym rękopisem biblijnym zawierającym kateny jest Codex Zacynthius.

Zobacz też

• Antologia
• Minuskuł 50

Bibliografia

• David C. Parker: Manuscripts, Texts, Theology: Collected Papers 1977-2007. Berlin – New York: Walter de Gruyter, 2009. ISBN 978-3-11-021193-1. (ang.).
• Słownik pisarzy antycznych red. Anna Świderkówna WP Warszawa 1982
• Słownik terminów literackich Ossolineum 1989