Kemalizm
Kemalizm (Atatürkçülük), lub inaczej ideologia kemalistyczna (Atatürkçü Düşünce) jest ideologią utworzoną w okresie działalności Mustafy Kemala Atatürka. Kemalizm bazuje na tzw. „sześciu strzałach” (Altı Ok), którymi kierował się w swej polityce Kemal Pasza.
Program
[edytuj | edytuj kod]Altı Ok został przyjęty przez rządzącą Republikańską Partię Ludową w 1931 roku, a w 1937 roku punkty te włączono do tureckiej konstytucji. W imię tych zasad doszło do czterech interwencji wojskowych w Turcji: 1960, 1971, 1980 i 1997 roku. Sama ideologia odnosi się nie tylko do przeszłej i teraźniejszej polityki Turcji, lecz określa także ład społeczny i zasady życiowe, którymi powinien się kierować każdy obywatel Turcji. Do zasad tych należą:
- republikanizm (Cumhuriyetçilik)
- równość, rządy ludu (Halkçılık). Kemalizm jest przeciwko podziałowi klasowemu i wiążącymi się z nim przywilejami. Rządy pochodzą od ludu i dlatego mają wyrażać wolę ludu.
- sekularyzm (Laiklik). Definiowany jako wyłączenie religii z organów politycznych państwa. To pojęcie zawarte jest w postulatach rewolucji młodotureckiej.
- reformizm (Devrimcilik). Zakłada unowocześnienie struktur państwa, przedkłada formę funkcjonalną nad tradycyjną. Nieustająca rewolucja. Otwarcie na rozwój i nowe ideologie.
- nacjonalizm (Ulusçuluk). Nacjonalizm formułowany przez Atatürka zakładał powszechny dostęp każdego obywatela Turcji do dóbr intelektualnych i kulturowych. Miał jednoczyć naród i umacniać tożsamość. Wszyscy obywatele są równi, bez względu na wyznawaną religię czy pochodzenie etniczne.
- etatyzm (Devletçilik). Interwencja państwa w gospodarkę.
Kemalizm głosi równość każdego obywatela. Kształtuje tożsamość narodową i nakazuje wzajemną samopomoc obywateli. Tureccy politycy muszą kierować się kemalizmem powszechnie rozumianym jako dobro narodu i obywateli, zarzucenie działania niezgodnego z duchem kemalizmu jest poważnym oskarżeniem, a jego udowodnienie politykowi jest równoznaczne z wydaleniem ze struktur rządowych.
Zgodne z duchem kemalizmu jest to, by każda przedsiębiorczość, działalność gospodarcza, prowadzona była nie tylko w celu wzbogacenia podmiotu, ale także miała wartości społeczne. Za powszechny obowiązek uznaje się więc wspieranie bądź prowadzenie inicjatyw charytatywnych. Budowane są między innymi sierocińce, domy dziecka, pensjonaty, schroniska dla bezdomnych.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Turkish Association for Secularism and Kemalism (TASK) (angielski)
- Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) (Republican People's Party) (turecki)
- Türkiye Gençlik Birliği (TGB) (Turkey Youth Union). tgb.org.tr. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-03)]. (turecki)