Kołowo
53°19′32″N 14°40′55″E/53,325556 14,681944| wieś | |
 Centrum wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
130–135 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2022) |
86[2] |
| Strefa numeracyjna |
091 |
| Kod pocztowy |
74-106[3] |
| Tablice rejestracyjne |
ZGR |
| SIMC |
0783226 |
Położenie na mapie gminy Stare Czarnowo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gryfińskiego  | |
| 53°19′32″N 14°40′55″E/53,325556 14,681944[1]
| |
Kołowo (do 1945 r. niem. Kolow) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Stare Czarnowo w obrębie Polany Kołowskiej w centralnej części Puszczy Bukowej.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Kołowo jest najwyżej zlokalizowaną wsią Pobrzeża Szczecińskiego (wys. 130–135 m n.p.m.)[4], charakteryzuje się mikroklimatem, który cechują silne wiatry, krótszy o dwa tygodnie niż na obrzeżach Puszczy Bukowej okres wegetacji roślin, oraz najdłuższe utrzymywanie się pokrywy śnieżnej[5].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa szczecińskiego.
Zabudowa i zabytki
[edytuj | edytuj kod]
We wsi kościół filialny pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa z końca XIX w. zbudowany na fundamentach wcześniejszych świątyń. Wieża w przyziemiu kamienna, wyżej ceglana, czworoboczna, zwieńczona wysokim 6-bocznym hełmem ceramicznym i czterema wieżyczkami narożnymi. Wewnątrz na styku nawy i prezbiterium wmurowane w posadzkę trzy płyty nagrobne, z których szczególnie cenna jest płyta opata kołbackiego Jana Jordani, zm. w 1395 r., z wapienia, o wymiarach 169 x 100 cm. Rysunek (ryt w kamieniu zatarty w części środkowej) przedstawia postać zmarłego w cysterskim habicie, z laską opacką przytrzymywaną lewą ręką i z grubą księgą w prawej dłoni. Uderza wyrazista charakterystyka głowy z kosmykami włosów nad odstającymi uszami i mocnej w wyrazie twarzy. Rysunek obiega bordiura z napisem w łacińskiej minuskule: „anno. dni. mcccxcv. ipo. die. s. marie. magdalene. obiit. duus. johannes. jordani. abbas. xxii. hs. loci. q. eudem. locu. valde. laudabiliter. rexit. per. xix. anos. orate. deu. p. eo” (co znaczy: Roku Pańskiego 1395 właśnie w dniu św. Marii Magdaleny (tj. 22.VII) zmarł pan Jan Jordani opat w tym miejscu, który tu bardzo chwalebnie rządził 19 lat. Módlcie się do Boga za niego). Jest to jedna z niewielu zachowanych płyt (obrazująca zachodniopomorską plastykę nagrobną w okresie od 1 poł. XIV do pocz. XVI w. Dwie pozostałe płyty to płyta koniuszego książęcego, zm. w 1615 i płyta łowczego, zm. w 1775[6]).
Na cmentarzu przykościelnym pozostałości grobów sprzed 1945 r. oraz kilkadziesiąt drzew ok. 50–100-letnich.
Pozostałość dworu zniszczonego w 1945 r. Pozostały ruiny tarasu i fundamenty budynku, w pobliżu piwnica – lodownia z kopulastym sklepieniem. Park dworski o pow. ok. 0,3 ha z pojedynczymi okazami starodrzewu.
Maszty RTV
[edytuj | edytuj kod]
Na wzgórzu Lisica znajdują się maszty ośrodka radiowo-telewizyjnego. W latach 20. XX wieku wybudowano tam wieżę spadochronową. Po 1930 roku została ona przebudowana na cele widokowe, miała wysokości 36 m. W 1968 roku w jej miejscu stanęła 228-metrowa iglica stalowa z antenami RTV. W późniejszych latach dobudowano jeszcze antenę paraboliczną, a maszt podwyższono o kolejne 25 m. W roku 1985 wzniesiono nowy maszt o wysokości 267 m. W 1989 roku stary maszt skrócono do wysokości 61 m. Oba maszty stanowią dominantę całego mezoregionu Wzgórz Bukowych; są doskonale widoczne ze wszystkich stron w promieniu kilkunastu kilometrów[6].
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]We wsi znajduje się węzeł szlaków turystycznych:
Szlak im. Stanisława Grońskiego
Szlak im. Bolesława Czwójdzińskiego
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 56522
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 500 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 162–163, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482.
- ↑ Leksykon Puszczy Bukowej. [dostęp 2008-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-05)].
- ↑ a b tamże;. [dostęp 2008-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-05)].
