Przejdź do zawartości

Kordian Józef Zamorski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kordian Józef Zamorski
Ilustracja
Kordian Józef Zamorski w mundurze pułkownika
generał dywizji generał dywizji
Data i miejsce urodzenia

1 kwietnia 1890
Kołkówka, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

19 grudnia 1983
Londyn, Wielka Brytania

Przebieg służby
Lata służby

1914–1942

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

5 Pułk Piechoty Legionów
1 Pułk Piechoty Legionów
32 Pułk Piechoty
2 Armia
GO „Bieniakonie”
35 Pułk Piechoty
DOK Nr III
76 Pułk Piechoty
Komenda Główna PP
Ośrodek Zapasowy SBSK

Stanowiska

dowódca batalionu piechoty
dowódca batalionu zapasowego
zastępca dowódcy pułku
szef sztabu okręgu korpusu
dowódca pułku piechoty
komendant główny Policji Państwowej
komendant ośrodka zapasowego

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Wstęga Wielka Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Krzyż Zasługi za Dzielność (1928–1992) Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Order Gwiazdy Białej I Klasy (Estonia) Order Trzech Gwiazd I klasy (Łotwa) Order Trzech Gwiazd II klasy (Łotwa) Wielki Oficer Orderu Korony Rumunii Order Lwa Białego II klasy (Czechosłowacja) Wielki Oficer Orderu Korony Jugosłowiańskiej Order Krzyża Orła II Klasy (Estonia) Krzyż Komandorski Orderu Węgierskiego Zasługi (wojskowy) Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Komandor Orderu Gwiazdy Rumunii Komandor Orderu Orła Białego (Serbia) Komandor Orderu Świętego Sawy (Serbia)
Odznaka Oficerska Związków Strzeleckich „Parasol” Odznaka „Za wierną służbę”
Multimedia w Wikimedia Commons

Kordian Józef Zamorski (ur. 1 kwietnia 1890 w majątku Kołkówka, zm. 19 grudnia 1983 w Londynie) – generał brygady Wojska Polskiego, w 1966 mianowany przez władze emigracyjne generałem dywizji, komendant główny Policji Państwowej, wolnomularz.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Kordian Józef Zamorski urodził się 1 kwietnia[1] 1890 roku w majątku Kołkówka, w rodzinie Arnolda i Wiktorii z Serafinów. Rodzinna wieś Kołkówka należała do parafii rzymskokatolickiej w Rzepienniku Biskupim, w ówczesnym powiecie gorlickim należącym do Królestwa Galicji i Lodomerii.

Uczył się w czteroklasowym VI Gimnazjum we Lwowie, a następnie w tamtejszym seminarium nauczycielskim. W latach 1910–1914 i 1917–1918 studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie u Józefa Mehoffera.

W czasie studiów działał w Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckim, w którym zajmował stanowiska komendanta sekcji, plutonu i kompanii oraz Szkoły Oficerskiej, którą sam ukończył w 1912 roku i z rąk Józefa Piłsudskiego otrzymał znak oficerski „Parasol”.

W okresie od sierpnia 1914 roku do lipca 1917 roku służył w I Brygadzie Legionów Polskich zajmując kolejno stanowiska: komendanta kompanii, instruktora w Szkole Podchorążych w Jabłonnie, dowódcy batalionu w 5 pułku piechoty, oficera sztabu I Brygady, dowódcy stacji etapowej i adiutanta 1 pułku piechoty. 29 września 1914 roku mianowany porucznikiem[2]. Na podstawie rozkazu Nr 20698 c. i k. Naczelnej Komendy Armii z 31 grudnia 1915 roku został zwolniony z Legionów Polskich. 8 sierpnia 1916 roku, na wniosek c. i k. Komendy Legionów Polskich, c. i k. Naczelna Komenda Armii rozkazem Nr 16253 przywróciła mu szarżę porucznika legionowego[3].

Od jesieni 1916 w Polskim Korpusie Posiłkowym, m.in. w 1. Pułku Piechoty, stacjonującym w Modlinie. Tam zastał go kryzys przysięgowy, w czasie którego odmówił złożenia przysięgi[4]. Zwolniony, otrzymał wezwanie do stawienia się w 16. Pułku Landwehry w Krakowie, gdzie uzyskał skierowanie na badania lekarskie; w ich wyniku w grudniu 1917 został uznany za niezdolnego do służby wojskowej i urlopowany na 12 miesięcy[5]. Wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej i został w niej komendantem Obwodu Krakowskiego[6].

Od listopada 1918 roku do 1919 roku organizował II batalion 5 pułku piechoty Legionów i dowodził nim w czasie bitwy o Lwów. W lutym 1919 roku w Ciechanowie zorganizował batalion zapasowy 32 pułku piechoty[7], a później został dowódcą II batalionu w tym samym pułku.

2 stycznia 1920 roku został słuchaczem II Kursu Szkoły Wojennej Sztabu Generalnego w Warszawie. 16 kwietnia tego roku skierowany został do dowództwa 2 Armii w celu odbycia praktyki sztabowej na stanowisku kwatermistrza. Praktykę odbył w czasie wojny z bolszewikami. W czasie ofensywy wojsk polskich i ukraińskich na Kijów 20 maja 1920 mianowany został szefem Oddziału I Polskiej Ekspozytury Wojskowej na Ukrainie, według Tadeusza Kryski-Karskiego i Stanisława Żurakowskiego był członkiem Misji Wojskowej przy rządzie Ukraińskiej Republiki Ludowej atamana Semena Petlury. Od 5 sierpnia tego roku dowodził oddziałem ochrony Warszawy, a 30 sierpnia mianowany został zastępcą szefa Oddziału III Naczelnego Dowództwa, pułkownika Tadeusza Piskora.

Od 2 stycznia 1921 roku kontynuował studia w Wyższej Szkole Wojennej. 6 września tego roku, po ukończeniu nauki, otrzymał tytuł oficera Sztabu Generalnego i przydział na stanowisko zastępcy szefa sztabu Grupy Operacyjnej „Bieniakonie”[8][9][10].

W latach 1921–1923 był dowódcą batalionu i zastępcą dowódcy 35 pułku piechoty w Brześciu. W latach 1923–1924 był szefem sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie. Z dniem 15 maja 1924 został przeniesiony do 76 pułku piechoty w Grodnie na stanowisko dowódcy pułku[11][12]. W październiku 1925 roku przydzielony został do Inspektoratu Armii Nr I na stanowisko I oficera sztabu[13]. Od 5 czerwca 1926 roku pełnił obowiązki szefa Departamentu I Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[14]. 21 czerwca 1927 roku został zwolniony ze stanowiska szefa departamentu i mianowany szefem Oddziału I Sztabu Głównego[15][16]. Obowiązki szefa oddziału łączył z funkcją zastępcy szefa Sztabu Głównego.

10 listopada 1930 roku Prezydent Rzeczypospolitej Ignacy Mościcki nadał mu stopień generała brygady. Jednocześnie zezwolił mu na nałożenie oznak nowego stopnia przed 1 stycznia 1931 roku[17].

Józef Zamorski w mundurze gen. insp. Policji

Z dniem 25 stycznia 1935 roku zwolniony został ze stanowiska szefa Oddziału I SG WP i przeniesiony w stan nieczynny na okres 12 miesięcy z równoczesnym oddaniem do dyspozycji ministra spraw wewnętrznych, który wyznaczył go na stanowisko komendanta głównego Policji Państwowej[18].

Zamorski wita na dworcu w Warszawie Heinricha Himmlera, 18 lutego 1939 roku

W 1938 roku uczestniczył w delegacji polskiej na zjeździe NSDAP w Norymberdze, gdzie pojawił się jako komendant policji, na zaproszenie komendanta niemieckiej Ordnungspolizei[19].

Zamorski zaprosił do Polski Heinricha Himmlera. Himmler przybył do Warszawy 18 lutego 1939 roku. Na dworcu gościa witano z udziałem kompanii honorowej Szkoły Policji w Golędzinowie. Obecny był także ambasador Niemiec w Polsce, hrabia Hans-Adolf von Moltke. Generał Kordian-Zamorski towarzyszył Himmlerowi także w Białowieży[20].

W czasie obrony Warszawy wyjechał z miasta 6 września 1939[21][22]. Ewakuował część kierownictwa Policji do Rumunii i na Węgry. Został internowany w obozie Băile Herculane. Po ucieczce z obozu, przez Turcję dotarł w listopadzie 1940 roku do Palestyny. Od listopada 1940 roku do sierpnia 1942 roku był komendantem Ośrodka Zapasowego Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich i pełniącym obowiązki dowódcy oddziałów Wojska Polskiego na Bliskim Wschodzie, a następnie zastępcą dowódcy tych oddziałów. W tym samym roku przeniesiony został w stan nieczynny.

Po wojnie osiadł w Londynie. Był członkiem Ligi Niepodległości Polski[23]. Został powołany do składu emigracyjnej Kapituły Orderu Odrodzenia Polski[24], 10 kwietnia 1961 wybrany Kanclerzem tego gremium[25].

Prezydent RP August Zaleski awansował go na generała dywizji ze starszeństwem z 11 listopada 1966 roku w korpusie generałów[26][27][28]. Zmarł 19 grudnia 1983 roku w Londynie.

Kordian Zamorski był członkiem lóż wolnomularskich Tomasz Zan w Wilnie, Le Droit Humain, Nepthys Mark Lodge[29], a ponadto członkiem jednej z warszawskich regularnych lóż wolnomularskich, podległych Wielkiej Loży Narodowej[30]. Po wojnie utrzymywał kontakty z lożą emigracyjną „Kopernik” w Paryżu.

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

Był żonaty z Leokadią Karpusową z Kamińskich, z którą miał dwóch synów: Jacka (ur. 1923) i Rafała (ur. 1928)[28].

Awanse

[edytuj | edytuj kod]
  • porucznik – 29 września 1914 roku
  • kapitan – 1918 rok
  • major – 1918 rok
  • podpułkownik – 1920 rok, zweryfikowany 3 maja 1922 roku ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku
  • pułkownik – 31 marca 1924 roku ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 roku i 14. lokatą w korpusie oficerów piechoty
  • generał brygady – 1 stycznia 1931 roku ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 roku i 3. lokatą w korpusie generałów
  • generał dywizji – 11 listopada 1966 roku

Ordery i odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 362 tu jako datę urodzenia podano „1 czerwca”.
  2. ↑ Lista starszeństwa 1917 ↓, s. 6.
  3. ↑ CAW sygn. akt I.120.1.307 s. 506.
  4. ↑ Litwiński 2018 ↓, s. 63.
  5. ↑ Litwiński 2018 ↓, s. 67.
  6. ↑ Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 67, wg autorów był szefem sztabu Komendy Głównej POW.
  7. ↑ Harasymow 1928 ↓, s. 6.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 8 października 1921 roku, s. 1434-1435.
  9. ↑ Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 67, wg autorów był szefem sztabu Wojska Litwy Środkowej.
  10. ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 362, wg autora był szefem sztabu GO „Bieniakonie”.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 41 z 26 kwietnia 1924 roku, s. 234.
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 301, 340.
  13. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 106 z 15 października 1925 r.
  14. ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 362.
  15. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 25 czerwca 1927 roku, s. 180.
  16. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 113, 159.
  17. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1930 roku, s. 323.
  18. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 6 lutego 1935 roku, s. 3, 6.
  19. ↑ Piotr Maciej Majewski, Kiedy wybuchnie wojna? : 1938 : studium kryzysu, wyd. pierwsze, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2019, ISBN 978-83-66232-41-9, OCLC 1121427474 [dostęp 2021-09-20].
  20. ↑ Himmler i jego białowieskie trofea. Polowanie w lutym 1939 na poranny.pl
  21. ↑ Marian Marek Drozdowski: Alarm dla Warszawy. Ludność cywilna w obronie stolicy we wrześniu 1939 r.. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1969, s. 109.
  22. ↑ Janusz Odziemkowski: Warszawa w wojnie obronnej 1939 roku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, s. 55. ISBN 83-01-07927-4.
  23. ↑ Jan Józef Kasprzyk, Liga Niepodległości Polski, w: Encyklopedia Białych Plam, t. XI, Radom 2003, s. 142.
  24. ↑ Zarządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 10 kwietnia 1961r. o powołaniu kapituły Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 11, Nr 3 z 21 kwietnia 1961. 
  25. ↑ Wybory Kanclerza, Sekretarza i Skarbnika Kapituły Orderu Odrodzenia Polski. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, s. 17, Nr 4 z 15 września 1961. 
  26. ↑ Dembiński 1969 ↓, s. 1. Awans został ogłoszony w Dzienniku Personalnym Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych nr 22 z 1967 roku. W tym samym dzienniku i z tym samym starszeństwem ogłoszono awans Kazimierza Sawickiego na generała dywizji.
  27. ↑ Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 67.
  28. ↑ a b Stawecki 1994 ↓, s. 363.
  29. ↑ Cezary Leżeński, Legiony to braterska nuta... czyli od Legionów do masonów, Wolnomularz Polski, nr 40, listopad-grudzień 2003, s. 15.
  30. ↑ L. Hass, T. Cegielski podają, że data inicjacji do masonerii nie jest znana
  31. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 834.
  32. ↑ Dz.U.R.P. z 1967 r. Nr 3. s. 20. „za zasługi położone w wieloletniej pracy dla Polski”.
  33. ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi na polu bezpieczeństwa publicznego”.
  34. ↑ Kronika. „Przegląd Policyjny”. Nr 1 (7), s. 60, 1937. 
  35. ↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za zasługi na polu organizacji wojska”.
  36. ↑ M.P. z 1927 r. nr 258, poz. 708 „za zasługi na polu organizacji armji i wychowania żołnierza”.
  37. ↑ Rozporządzenie Kierownika MSWojsk. L. 4597/22 (Dziennik Personalny MSWojsk. z 1922 r. Nr 9, s. 315)
  38. ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych L. 6087/22 G.M.I. (Dziennik Personalny MSWojsk. z 1922 r. Nr 13, s. 389)
  39. ↑ M.P. z 1932 r. nr 65, poz. 85 „za zasługi na polu organizacji wojska”.
  40. ↑ M.P. z 1939 r. nr 180, poz. 436 „za wyjątkową dzielność i inicjatywę w walce z przestępcą”.
  41. ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych G.M.I.L. 1254 z 1926 r. (Dziennik Personalny z 1926 r. Nr 12, s. 70)
  42. ↑ Eesti Vabariigi teenetemärgid. president.ee. [dostęp 2014-11-13]. (est.).
  43. ↑ Kronika. „Przegląd Policyjny”. Nr 1 (19), s. 64-65, 1939. 
  44. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 2/1936, s. 22
  45. ↑ Order Trzech Gwiazd na piersiach oficerów polskich. „Dziennik Białostocki”, s. 2, 19 listopada 1934. 
  46. ↑ Dziennik Personalny MSWojsk Nr 8/1931, s. 381
  47. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych” Nr 8 z 4 lipca 1932. wbc.poznan.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-18)]., s. 336
  48. ↑ Zarządzenia Prezesa Rady Ministrów. Zezwolenie na przyjęcie i noszenie orderów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 13, s. 292, 11 listopada 1933. 
  49. ↑ Eesti Vabariigi teenetemärgid. president.ee. [dostęp 2014-10-23]. (est.).
  50. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 19 z 12 grudnia 1929 r., s. 361.
  51. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych nr 19/1929, s. 362.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Komendanci Główni Policji Państwowej

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kordian_Józef_Zamorski&oldid=72264488”