Kuklik górski

Kuklik górski
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	różowce
Rodzina	różowate
Rodzaj	kuklik
Gatunek	kuklik górski
	Nazwa systematyczna
	Geum montanum L.; Sp. Pl. 1. 501. 1753
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kuklik górski (Geum montanum L.) – gatunek rośliny należący do rodziny różowatych. W Polsce występuje w Sudetach i Karpatach. Jest tam rośliną pospolitą.

Morfologia

Łodyga: Delikatnie owłosiona łodyga kwiatowa osiąga wysokość do 30 cm. Pod ziemią roślina posiada grube, płożące się kłącze.
Liście: Zebrane w rozety, wyrastające z kłącza. Liście te są przerywano-pierzaste. Składają się z karbowanych listków, których wielkość wzrasta od nasady liścia ku jego szczytowi. Listek szczytowy jest zdecydowanie większy od pozostałych. Oprócz liści różyczkowych na łodydze występują 3–6 małych liści łodygowych z większymi od nich, wcinanymi przylistkami.
Kwiaty: Pojedyncze na szczycie pędu (rzadziej dwa kwiaty), o płatkach korony barwy złocistożółtej i średnicy ok. 3,5 cm. Sercowatych płatków korony jest od 5–8. Kielich składa się z 5 zielonych działek, oraz 5 mniejszych działek tworzących kieliszek. Pomiędzy bardzo licznymi pręcikami występują miodniki. W środku kwiatu liczne, zielonkawe słupki o wydłużonych, piórkowatych szyjkach. Czasami spotyka się kwiaty zawierające wyłącznie kwiaty pręcikowe (męskie).
Owoc: Owoc zbiorowy podobny do włochatej kulki, złożony z niełupek. Niełupki uzbrojone są w bardzo długi, czerwonawy, owłosiony wyrostek, który działa jak skrzydło i pomaga w rozsiewaniu nasion.

Biologia i ekologia

Bylina. Kwitnie od maja do późnej jesieni, zapylana jest przez muchówki. Owoce rozsiewane są przez wiatr (anemochoria).
Siedlisko: porasta wysokie murawy, ziołorośla, hale i pastwiska. W górach kuklik jest pospolity od regla dolnego po piętro turni, najczęściej jednak można go spotkać w partiach wysokich. W Tatrach spotkać go można nawet na najwyższych szczytach. Występuje zarówno na podłożu wapiennym, jak i granitowym, jednak częściej na tym drugim. W niektórych miejscach tworzy bardzo gęste darnie.
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku zespołów (All.) Nardion^[3].

Zastosowanie

Bywa uprawiany jako roślina ozdobna. Nadaje się do ogrodów skalnych i na rabaty kwiatowe. Oprócz typowej dziko rosnącej formy istnieją bardziej ozdobne kultywary. W swoim naturalnym środowisku w górach nie przemarza, gdyż zawsze w zimie przykryty jest grubą warstwą śniegu. Bez okrycia na zimę może być uprawiany w strefach mrozoodporności 6-9^[4]. Uprawiany na nizinach podczas mroźnych i bezśnieżnych zim w Polsce może przemarzać, dlatego też należy go na zimę okryć. Wymaga słonecznego stanowiska, ziemi wilgotnej i przepuszczalnej^[4]. Rozmnaża się przez podział kęp lub przez wysiew nasion jesienią.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-23] (ang.).
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ ^a ^b GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

Bibliografia

Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie. Warszawa: WSiP, 1988. ISBN 83-09-00256-4.
Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-23] (ang.).

[3] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[E-4] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[1]

[2]

[3]

[4]