Kurylska operacja desantowa

Kurylska operacja desantowa
	II wojna światowa, wojna na Pacyfiku, wojna radziecko-japońska
	; Załadunek piechoty na statki
Czas	18 sierpnia – 1 września 1945
Miejsce	Wyspy Kurylskie
Terytorium	Japonia
Przyczyna	przyłączenie się Związku Radzieckiego do wojny przeciwko Japonii
Wynik	decydujące zwycięstwo radzieckie,; aneksja Kurylów do ZSRR
Strony konfliktu
Japonia	ZSRR
Dowódcy
Tsutsumi Fusaki	Aleksiej Gneczko; Porfiry Djakow; Dmitrij Ponomariew; Iwan Jumaszew
Siły
około 50 000	około 15 000
Straty
1018 zabitych,; 50 442 wziętych do niewoli	1567 zabitych i rannych
	Położenie na mapie Związku Radzieckiego miejsce bitwy
	46°30′N 151°30′E/46,500000 151,500000

Kurylska operacja desantowa (ros. Курильская десантная операция) – radziecka akcja militarna mająca na celu – po odstąpieniu od planu lądowania na Hokkaido – zdobycie i opanowanie archipelagu będących w posiadaniu Japonii Wysp Kurylskich.

Operację, która trwała od 18 sierpnia do 1 września 1945 roku, przeprowadzono siłami Floty Oceanu Spokojnego, 87 Gwardyjskiego Korpusu Strzelców (dowodzonego przez generała-porucznika A. S. Ksenofontowa) ze składu 16 Armii 2 Frontu Dalekowschodniego, z elementami sił obronnych Kamczatki, okrętów i statków transportowych z bazy w Pietropawłowsku oraz wsparciem 128 Dywizji Powietrznodesantowej^[1].

Osobny artykuł: Bitwa o Szumszu.

Postępy Armii Czerwonej w Mandżurii i na południowym Sachalinie stworzyły warunki niezbędne do zajęcia Wysp Kurylskich, które były bronione przez japońską 91 Dywizję Piechoty (wyspy Sziaszkotan, Paramuszyr – gdzie znajdowała się silna baza floty japońskiej^[1], Szumszu i Onekotan), 42 Dywizję (Szymuszyr), 41 Wydzielony Regiment (Matua), 129 Brygadę (Urup) i 89 Dywizję Piechoty (wyspy Iturup i Kunaszyr). Dowódcą całości był generał-porucznik Tsutsumi Fusaki^[2].

Wstępne rozpoznanie zostało przeprowadzone 18 sierpnia przez dwa trałowce TSzcz-589 i TSzcz-590, na pokładach których znajdowali się żołnierze ze 113 Brygady Wydzielonej Strzelców (dowódca kpt. G. I. Brunsztejn), których około godz. 4.30 wysadzono na brzegu wyspy Iturup. Tego samego dnia elementy 87 Korpusu lądowały na Kunaszyr, Sziaszkotan i pięciu mniejszych wysepkach. W związku z tym, że dno przy brzegach było kamieniste, dowódcy desantujących jednostek (ścigaczy, trałowców i transportowców) wysadzały piechotę 150–100 m od plaży, przy czym wielu obciążonych bronią i amunicją żołnierzy potonęło. Lądowanie na Iturup kontynuowano (mimo zaporowego ognia artylerii japońskiej) siłami 355 Dywizji, która przeprowadziła również desant na mniejszej wysepce Urup^[3].

23 sierpnia liczący około 50 000 żołnierzy japoński garnizon skapitulował, ale zajmowanie poszczególnych wysp trwało oficjalnie do 1 września 1945 roku^[4]. Związek Radziecki zaanektował zdobyte wyspy i włączył je (obok południowego Sachalinu) w swoje granice. Spór rosyjsko-japoński o Kuryle trwa i uniemożliwia zawarcie traktatu pokojowego.

Przypisy

Bibliografia

David Glantz: August Storm: The Soviet 1945 Strategic Offensive in Manchuria. Fort Leavenworth, KS: Combat Studies Institute: U.S. Army Command and General Staff College, 1983.
Jerzy Lipiński: Druga wojna światowa na morzu. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1976.
Richard Overy: Krew na śniegu: Rosja w II wojnie światowej. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2009. ISBN 978-83-245-8750-6.
Борис Николаевич Славинский: Советская оккупация Курильских островов (авг.-сент. 1945 г.). Москва: Докум. исслед., 1993.

[CITEREFLipiński1976598-1] Lipiński 1976 ↓, s. 598.

[CITEREFOvery2009121-2] Overy 2009 ↓, s. 121.

[CITEREFСлавинский199366-3] Славинский 1993 ↓, s. 66.

[CITEREFGlantz1983209-4] Glantz 1983 ↓, s. 209.

[1]

[2]

[3]

[4]